دستور العملی از آخوند ملاحسینقلی همدانی

دستور العملی از آخوند ملاحسینقلی همدانی

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین ، و صلى الله على خیر خلقه محمد و آله الطاهرین

و بعد، بر طالبان نجات و سعادت ابدى مخفى نماناد که اهل نجات دو طایف مى باشند: یک طایفه اهل یمین و طایفه دیگر مقربین‌اند.

و اگر طالب سعادت عمل به وظیفه اصحاب یمین، که عبارت از ترک معصیت باشد نمود، از آنها خواهد شد و مقربین علاوه بر آنها وظیفه دیگر دارند، که غرض بیان آنها نیست .

اولا باید فهمید که اگر شخص انسانى فهمید حقارت و پستى خود را، هم بعد از آن فهمید عظمت و قدرت حضرت ملک الملوک را، البته خواهد فهمید که جرات قدم برداشتن و اقدام به معصیت نمودن در حضور چنین سلطان عظیم الشانى در نهایت قبح و شناعت و بدبختى مى باشد.
مخور مگر حلال غذا را، کم بخور، و زیاد مخور، یعنى زیاده بر حاجت بینه مخور. نه چندان بخور که تو را سنگین بکند، و از عمل باز دارد، و نه چندان کم بخور که ضعف بیاورد، و به سبب ضعف از عبادت مانع شود.

چرا غافل است از قدرت قادرى که اگر اراده نماید فناى همه موجودات را، به محض اراده آن سلطان عظیم الشان ، همگى به باد فنا رفته ، ملحق به معدومات خواهد شد. اینکه مى بینى معصیت در نظرت سهل شده به جهت امورى چند است ، که بعض آنها را ذکر مى کنم :

اولا: فکر خود را تماما متوجه به دنیاى دَنىّ کرده، از این جهت بالمره (یکباره) از نفع و ضرر اخروى غافل شده‌اى

نمى‌دانى چه بسیار بسیار، منافع و سعادت ابدیه از تو فوت شده و چه قدر ضررهاى بزرگ بسیار، به خود زده‌اى .

و ثانیا: عجز و حاجت و فقر خودت را ملتفت نیستى ، که ذره ذره بدنت به حفظ کارکنان او، که ملائکه باشند برپاست .

و ثالثا: نمى‌دانى که در هر آنى از آنات ، و در هر جز از اجزای بدنت نِعَم غیر متناهیه مرحمت از او شده و مى‌شود، که به بیان و بنان ممکن نیست حصر آنها با این حال چگونه نعمت او را در معصیت او صرف مى‌کنى!؟

و رابعا:  چگونه غافلى از عقوبات سخت او؟ مگر نمى‌دانى که ما بین مرگ و قیامت هزار غصه هست، و آسانترین آنها تلخى جان کندن است چرا از شدائد قیامت غافلى؟ امان از روزى که از دهشت و وحشت او مقربین در خوف و اضطراب مى‌باشند چرا نباشند؟ از روزى که زمینش و هوایش ‍ آتش، و جهنم به اطراف خلایق محیط، و ملائک غلاظ و شداد در بگیر و ببند. نیکان در وحشت و اضطراب، و بدان در شکنجه و عذاب. آفتاب در بالاى سر، و زمین گرمتر از کوره آهنگر.

خطر حساب از یک طرف ، و دهشت صراط از یک طرف . و حال هنوز کار به جهنم نرسیده. از آتش و سلاسل و اغلال او بگویم ، یا از مار و عقربهایش بیان نمایم .

خلاصه ، اینها همه مختصر نویسى است این فقراتى که گفته شد از هزار یک بیان نشد. تمام سفارشهاى این بینوا به تو، اهتمام در ترک معصیت است. اگر این خدمت را انجام دادى آخر الامر تو را به جاهاى بلند خواهد رسانید. البته البته در اجتناب از معصیت کوتاهى مکن، و اگر خداى نخواسته معصیت کردى، زود توبه نما، و دو رکعت نماز به جا آور، و بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفار کن ، و سر به سجده بگذار، و در سجده از حضرت پروردگار عفو بخواه. امیدوارم عفو بفرماید.

معاصى کبیره در بعض رساله عملیه ثبت شده، یاد بگیر و ترک نما. و زنهار پیرامون غیبت و دروغ و اذیت.

اقلا یک ساعت به صبح مانده بیدار شود، سجده به جا بیاورد. آنچه در منهاج النجاه مرحوم ملا محسن فیض – رضوان الله جل جلاله علیه – مذکور است کافى و شافى است از براى عمل شب و روز تو. به همان نحو عمل نما، و سعى کن که عمل و ذکرت به محض زبان نباشد، و با حضور قلب باشد، که عمل بى حضور اصلاح قلب نمى کند، اگر چه ثواب کمى دارد. البته، البته ! از غذاى حرام فرار کن. مخور مگر حلال غذا را، کم بخور، و زیاد مخور، یعنى زیاده بر حاجت بینه مخور. نه چندان بخور که تو را سنگین بکند، و از عمل باز دارد، و نه چندان کم بخور که ضعف بیاوردد، و به سبب ضعف از عبادت مانع شود، و هر قدر بتوانى روزه بگیر، به شرطى که شب ، جاى روز را پر نکنى.

چگونه غافلى از عقوبات سخت او؟ مگر نمى‌دانى که ما بین مرگ و قیامت هزار غصه هست، و آسانترین آنها تلخى جان کندن است چرا از شدائد قیامت غافلى؟

الحاصل غذا به قدر حاجت بدن ممدوح و زیاده و کم، هر دو مذموم. شروع کن به نماز با قلب پاک از حقد و حسد و غل و غش مسلمانان و لباس و فرش و مکان نمازت باید مباح باشد، اگر چه مکان غیر محل جبهه [پیشانی] نجس بودنش به نجاست غیر متعدیه نماز را باطل نمى کند ولى نبودنش بهتر است. و بایست به نماز، ایستادن بنده در حضور مولاى جلیل، با گردن کج، و قلب خاضع و خاشع. و بعد از فریضه صبح هفتاد مرتبه استغفار و صد مرتبه کلمه طیبه توحید، و دعاى صباح مشهور بخوان ، و تسبیح سیده نسا را بعد از فریضه ترک مکن، و هر روز هر قدر بتوانى، لااقل یک جز قرآن، با احترام و وضو و خشوع و خضوع بخوان، و در بین خواندن حرف مزن، مگر در مقام ضرورت و در وقت خواب شهادت را بخوان، و آیه الکرسى، و یک مرتبه فاتحه، و چهار سوره توحید و پانزده مرتبه سوره قدر، و آیه شهد الله ….بخوان و استغفار هم مناسب است و اگر بعضى از اوقات بتوانى سوره مبارکه توحید را صد مرتبه بخوانى، بسیار خوب است و از یاد مرگ غافل مشو و دست بر گونه راست گذاشته به طرف راست با یاد خدا بخواب .

و از وصیت کردن غافل مشو و ذکر مبارک “لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین” را هر قدر بخوانى، و هر وقت بسیار بگو، اولا در شب و شب جمعه در هر یک صد مرتبه سوره مبارکه قدر را بخوان، و دعاى کمیل را در هر شب جمعه ترک مکن، و مناجات خمسه عشر را، حالت با هر کدام از آنها مناسب باشد، لاسیما [بخصوص] مناجات مساکین و تابین مفتقرین و مریدین و متوسلین و معتصمین را بسیار بخوان و دعاهاى صحیفه کامله، هر کدام در مقام مناسب، بسیار خوب است .

و در وقت عصر هفتاد بار استغفار و یک سبحان الله العظیم ، سبحان الله و بحمده بخوان، و استغفارات خاصه را هم بخوان، و سجده طویل را فراموش مکن، و قنوت طول دادن بسیار خوب است، و همه اینها با ترک معاصى بسیار خوب است.

التماس دعا دارم(1)

1- تذکره المتقین ، ص 231 – 247

از کتاب برنامه سلوک در نامه هاى سالکان – علی شیروانی

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید