نویسنده:طاهره تنها
رسول اکرم(ص)می فرماید:«نان را گرامی داریدکه برای آن ملائکه وبسیاری از اهل زمین در بین عرش تا زمین کار کرده اند تا آنکه نان برای شما به عمل آمده است.»(حلیه المتقین)اولین عضو سفره،نان است.عضوی که در نزد همه ی مسلمانان جهان از جایگاه و احترام خاصی برخوردار است،همان طور که پیامبر اعظم(ص)واهل بیت(ع)بسیار سفارش کرده اند که نان را گرامی بدارید،ولی باید دید گرامی داشتن نان به چه ترتیب است؟حضرت صادق(ع)می فرماید:«گرامی داشتن نان به این است که چون نان حاضرشود،بخورید وانتظار چیز دیگری مبرید ودیگر اینکه نان را زیر ظرف غذا نگذارید.»(حلیه المتقین)همچنین رسول اکرم(ص)می فرماید:«نان را با چیزی نبرید وآن را زیر پا نگذارید ومانند درندگان آن را بو مکنیدو اگر بر سر سفره ای برایتان نان وگوشت آوردند،با نان شروع کنیدورخنه ی گرسنگی را با نان ببندیدوسپس به سراغ گوشت بروید.»(اصول کافی،حلیه المتقین)نکته ای که باید دانست اینکه نان انواع گوناگونی دارد.بعضی خاصیت بیشتری دارند مانند نان جو وبعضی باآنکه شاید خوشمزه تربه نظر بیایند،ولی کم خاصیت ترند،مانند نان گندم.امام صادق(ع)فرمودند:«نان جو از نان گندم بهتر است،چنانکه اهل بیت از سایر مردم بهتر هستند.» از اقسام دیگر نان،نان برنجی است که به آن بسیار سفارش شده است وبرای دفع انواع بیماری های معده،درمان اسهال،سل و انواع دردها بسیار مفید است.امام رضا(ع)فرمدند:«هیچ پیامبری نیست مگر آنکه برای خورنده ی نان یا آش جودعا کرده است وبر اوبرکت فرستاده است وداخل هیچ شکمی نمی شود،مگرآنکه هر دردی که در آن هست بیرون میکند و نان وطعام جو قوت پیامبران بوده وطعام نیکان است.»درضمن، باید دانست که برای خوردن نان،باید نان کامل را ترجیح دادونان کامل،نانی است که مقوی،مغذی وازحیث طعم وعطروخاصیت کامل باشد.همچنین هضم آن آسان باشدوآرد آن با آسیاب سنگی آماده شده باشد.سبوس زیادی داشته باشد،چون چنین نانی هرگز انسان را دچار یبوست نمی کند وبرای اقسام بیماری های مختلف مفید خواهد بود.امام رضا(ع)نیزفرموده اند:«سویق(آرد بوداده ی گندم وجو)خوراکی است که گرسنه را سیر می کندوطعام را هضم می کند.گوشت را می رویاند واستخوان را محکم می کند.خونریزی را قطع می کند ومعده را نیرومند می کند.صفرا را فرو می نشاند ومعده را پاک می کند.هیجان خون وحرارت بدن رابرطرف می کند ودر کل هفتاد نوع بلا را دفع می کند.»اما بد نیست چند نکته ی بهداشتی-تغذیه ای از علم امروز نیز درباره ی نان بدانیم وبه آن عمل کنیم تا بتوانیم از این نعمت الهی بسیار خوب ومفید استفاده کنیم.
1-چیدن نان های داغ روی هم کپک زدگی را تسریع وفسادزایی را تسهیل می کند وسبب می شودضایعات نان بیشتر شود.
2-قبل از سرد شدن کامل نان ها،آنها را دسته دسته نکنید وبه محض سرد شدن آنها در پلاستیک های در بسته نگهدارید.
3-خرید نان مازاد بر نیاز روزانه،باعث افزایش ضایعات نان می شود.بنابراین از خرید نان اضافی جداً خودداری کنید.
4-تاحد امکان از نان های سبوس دار در وعده ای غذایی خود استفاده کنید؛زیرا استفاده از نان سبوس دار تا40درصد خطر ابتلا به بیماری های قلبی وگوارشی را کاهش می دهد.خوردن نان سبوس دار مانع جذب سریع قند وچربی در خون می شود وارزش غذایی بسیار بالایی دارد.
5-برای نگهداری درازمدت نان،حتماً از فریزراستفاده کنید،نه یخچال.
6-هنگام خرید نان،حتماً از سفره های پارچه ای استفاده کنید؛به این ترتیب نان شما بسیار مطبوع تر وماندگارتر خواهد بود.
منبع:هنراشپزی شماره37