نویسنده: فیروز بایرامی

گاهی اوقات دست خودت نیست؛ بدون این که بخواهی قهر می کنی، بدون این که فکر کنی قهر می کنی. اگر چیزی دلخواهت نباشد قهر می کنی و این قدر این کار را ادامه می دهی تا درونت آرام شود. حالا فرق نمی کند به آن چیزی که می خواستی رسیده باشی یا نه. مهم این است که یک جوری مخالفت خود را اعلام کنی. قهر طبیعی است. اما به شرطی که در حد طبیعی و منطقی باشد. نه مثل تو که این روزها مرزها را برداشته ای و سر هر مسأله ی کوچکی قهر می کنی. به قهر معتاد شده ای، کلافه ات کرده، هیچ جوری هم دست از سرت بر نمی دارد. شاید تو هم از سر او دست بر نمی داری؛ نه؟!

قهرکردن نشانه چیست؟

یکی از نشانه های تنبیه، قهر است که افراد در مقابل رفتارهای دیگران به صورت یکی از شکل های دیداری (ارتباط نداشتن)، چشمی و کلامی (قطع کلام) بروز می دهند و می تواند ریشه در زندگی بدوی یا اولیه ی افراد داشته باشد، از دیدگاه پرویز رزاقی، روانشناس، قهر از واکنش های طبیعی انسان است که به صورت سرشتی، ژنتیک یا محیطی به افراد منتقل می شود تا جایی که افراد در موقعیت های یکسان به شکل های گوناگون قهر می کنند. کودک، زن یا مرد تفاوتی نمی کند. همه ی این افراد در موقعیت هایی که با ناکامی مواجه می شوند یا به نیازهای مطلوب خود دست پیدا نمی کنند، برای ادای حق و … به درجات متعددی متوسل به قهر می شوند. بنا به گفته های دکتر رزاقی قهر در روابطی که افراد انتظارات بیشتری از هم دارند و در تعاملات بیشتری هستند به مراتب، بیشتر رخ می دهد. کنش ها و واکنش هاف خواسته یا ناخواسته، افراد را به سمت قهر سوق می دهد.

قهرت را درمان کن

هیچ فکر کرده ایم چرا ما با دیگران قهر می کنیم؟ لطفاً این موضوع اگر برای تان مهم نیست، سعی کنید مهم باشد؛ چرا که بیش از دیگر آزاری شما را آزار می دهد، دکتر رزاقی درباره ی افرادی که بیشتر قهر می کنند، می گوید: این افراد احتیاج به مطرح شدن، حل مشکلات یا جلب توجه دارند و بسیاری از مواقع از نداشتن اعتماد به نفس رنج می برند. در حالی که این قهرها راه درمان دارد و اگر نمی خواهید بیش از این دوستان و آشنایان خود را از دست بدهید و می خواهید کمتر خودتان را آزار بدهید، دست به کار شوید و از این داورها برای درمان قهر استفاده کنید.

6 شرط جوانمردانه

1- موضوع قهر را برای طرف مقابل مشخص کنید.
2- از قهر در جمع استفاده نکنید.
3-راه آشتی را باز بگذارید و هر چیزی از دهان تان بیرون آمد، نگویید.
4- قهر نباید طولانی مدت باشد، چون از میزان تأثیرگذاری آن کم می شود.
5- اگر موضوع قهر برای طرف مقابل مهم نیست، قهر چاره ی کار شما نخواهد بود.
6- در قهر و آشتی به ویژه در رابطه مادر و فرزندی، والدین بلافاصله عذرخواهی مکرر کودک را نپذیرند؛ چرا که این امر موجب تکرار رفتار غلط و تقویت عذرخواهی مکرر و در نتیجه اصلاح نشدن رفتار نامناسب و در نهایت کاربرد نامناسب قهر از سوی والدین می شوند. البته در نپذیرفتن عذرخواهی هم زیاده روی نکنید.

7 توصیه پایانی

1- قوه ی شناخت خود را نسبت به عوامل تنبیه دیگران بالا ببرید و بدانید قهر به تنهایی چاره ساز نیست. برای مثال پاداش و امکانات را حذف کنید.
2- از روش های ارتباطی جایگزین برای اعلام احساس و نظر خود استفاده کنید.
3- اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
4- مهارت های کلامی خود را تقویت کنید.
5- چون افراد درونگرا ارتباط کلامی شان ضعیف تر است، به نسبت بیشتر از قهر استفاده می کنند. پس یکی از راهکارها افزایش تعاملات اجتماعی است.
6- به دیگران هم برای ابراز نظر و احساس اجازه بدهید. شاید دیگران حرفی برای گفتن دارند که موجب رفع قهر می شود.
7- افکار و رفتار منفی را کم کم دور بریزید و بیشتر به موضوع های مثبت فکر کنید.

اغلب افرادی که سعی می کنند با توسل به قهر به سمت خواسته ی خود قدمی مثبت بردارند، متحمل استرس های زیادی می شوند

قهر استرس زا است

به گفته ی دکتر رزاقی، قهر و عوامل ایجاد آن استرس زا هستند، اغلب افرادی که سعی می کنند با توسل به قهر به سمت خواسته ی خود قدم مثبت بردارند، متحمل استرس های زیادی می شوند. خیلی از شما شاید تجربه ی هجوم افکار منفی و خیالبافی را در قهر دارید و این اضطراب های دوران قهر برای تان ناآشنا نیست. اما با این حال در سال های اخیر به نظر می رسد افراد بیشتر به این شرایط تن می دهند، که کم حوصلگی و بی ارزش شدن روابط می تواند از جمله دلایل آن باشد.

مردها کمتر قهر می کنند

اما شاید برای شما جالب باشد اگر بدانید برخی از مردان در برابر این واکنش طبیعی انسان که جنسیت نمی شناسد موضع گیری هایی دارند. به این ترتیب که وقتی در موقعیتی قرار می گیرند که واکنش قهر را می طلبد، با تصور اینکه این عمل متناسب با زنان است از اعمال آن خودداری می کنند.
دکتر رزاقی در رابطه با چنین اعتقاداتی می گوید: قهر در هر دو جنس طبیعی است، اما شواهد عینی نشان داده است که قهر در بیشتر زنان دیده می شود. هر چند که تحقیقات منسجمی در این رابطه وجود ندارد، اما اغلب زنان برای احقاق حق بیشتر از این رفتار استفاده می کنند. شاید یکی از علت های مهم این تفاوت به نوع نگرش این دو جنس برمی گردد. اغلب مردان قهر را یک ضعف تلقی می کنند، در حالی که زنان این گونه به آن نگاه نمی کنند. بطور معمول بر مردان قانون همه یا هیچ حکمفرما است، یا رابطه یی را قطع می کنند یا به آن ادامه می دهند، اما زنان این طور نیستند.
دکتر رزاقی هم با تأیید این موضوع می گوید: «در بسیاری از موارد مردان غریبه پس از یک دعوای اتفاقی با هم دوست و رفیق شده اند، اما خانم ها این گونه نیستند. از سویی دیگر به نظر می رسد چون ارتباط کلامی در خانم ها قوی تر است، در نتیجه آنها بیشتر از قهر استفاده می کنند؛ چرا که قهر روندی است که نشان می دهد ارتباط به طور کامل قطع نشده و دوباره آشتی اتفاق می افتد که در این ارتباط و تعامل دوباره کلامی کمک کننده است. اما چون مردان بطور معمول در ارتباطات کلامی ضعیف هستند، رابطه را قطع می کنند یا ادامه می دهند و رابطه ی حد واسطی به نام قهر نمی شناسند.
منبع:نشریه 7 روز زندگی، شماره 95.