به کوشش: محمد کمالی نژاد

نام رایج:
حنا

نام عربی:
حِنّا

نام های دیگر:
نام گل آن فاغیه، مهندی (هندی)، ارقان (یونانی)

ماهیت:
نباتی است. ساق آن به قدر یک ذرع و زیاده و در هند و بنگاله تا به قدر یک دو قامت انسان می شود و ساق آن سرخ رنگ و برگ آن شبیه به برگ انار و مورد و نازکتر و کوچکتر و نرم تر از آن و گل آن که فاغیه نامند سرخ مایل به سفیدی و خوشبو است.

طبیعت:
مرکب القوی مائل به سردی و در دوم خشک

افعال و خواص:
ضماد و طلای آن با برگ گردکان بالمناصفه جهت صداع ریحی و بلغمی مجرب و به دستور با سرکه بر پیشانی جهت رفع صداع و با قطران و روغن زیتون جهت رویانیدن موی و در حدیث وارد است که حنا سیّدالریاحین است و تخضیب بدان شعار اهل اسلام است و صداع را زایل می گرداند و نور بصر می افزاید و تقویت باه می نماید، امراض معده و کبد و طحال و مجاری بول و رحم و جذام و طاعون و وبا و غیرها را نافع و بالخاصیت آشامیدن مقدار نیم مثقال جرم آن و نقوع ده مثقال آن جهت یرقان و سپرز و سنگ گرده و مثانه و عسرالبول و رفع احتباس آن و تا ده روز متوالی به دستور جهت وبا و قروح مجاری بول و ادرار بول و حیض و روئیدن ناخن اصلی به جای ناخن کج و متأکل و به دستور آشامیدن نقیع آن با هفت مثقال شکر جهت ابتدای جذام بغایت نافع است.

تحقیقات جدید:
ضماد آن مفید برای درد اعصاب، سوختگی، ورم، مفید برای شکستگی ناخن
***

بدل:
بدل روغن گل آن روغن مرزنجوش است.

مضر:
حلق و ریه

مصلح:
کتیرا و لعاب بزرقطونا

مقدار شربت:
بصورت خوراکی می بایست با احتیاط بسیار مصرف شود زیاده از یک مثقال آن کشنده است.
هر کس علاج موی سفیدش هوس بود*** گو خوش بیا که یوسفیش روبره کند
آب سماق و آمله و وسمه و حنا*** موی سفید را به دو ساعت سیه کند
حکیم یوسفی
منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول