امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند:
اَلمؤمِنُ مِن دُعائِهِ عَلی ثَلاثٍ: إما یُدَّخَرُ لَهُ، و إمّا یُعَجَّلُ لَهُ، وَ إمّا اَن یُدفََعَ عَنه ُبلاءٌ یُریدُ اَن یُصیبَهُ؛
مؤمن از دعای خویش یکی از سه بهره را دارد: یا برایش ذخیره می شود، یا برایش مستجاب می گردد، یا بلایی که مقدر بوده به او برسد، از او دفع می شود.
تحت العقول، ص۲۸۰
شرح حدیث:
خداوند، بندگان را به دعا فراخوانده و وعده ی اجابت داده است.
(اُدعونی اَستَجِب لَکُم، غافر (۴۰)، آیه ی ۶۰.)
گاهی دعا از سوی بنده ی مؤمن انجام می گیرد، ولی مستجاب نمی شود.
چنین نیست که این نیایش و حاجت خواهی بی ثمر باشد.
اگر دعا از روی اعتقاد و یقین صورت گیرد،
اگر بنده در دعایش اخلاص داشته باشد،
اگر شرایط دعا موجود باشد و موانع استجابت در کار نباشد، در این صورت، دعای مؤمن برای او ثمربخش است.
بهره ی دعا به این صورت است که اگر خداوند، استجابت آن دعا را به صلاح بنده در این دنیا یا در حال حاضر نداند،
برای او ذخیره می کند و در صورت شرایط بهتری برآورده می سازد، یا به سبب این دعا، بلایی از او دفع می گردد.
گاهی طبق تقدیر الهی، مقدر است که آفت و بلایی به بنده ای برسد، اما توجه او به آستان پروردگار و دست نیازی که به سوی خدا برمی آورد و حالت تضرّع و نیایشی که پیدا می کند،
سبب می شود خداوند، به برکت همین توجّه، آن بلا را از او دفع کند و تقدیر خویش را عوض کند.
در روایات است که:
«دعاء، قضای الهی را پس از ابرام و حتمی شدن نیز برمی گرداند و عوض می کند.»
پس هرگز نباید ناامید شد و دست از دعا کشید.
