وَ اجعَل أوسَعَ رِزقِکَ عَلَیَ إذا کَبِرتُ. [۱]
در توضیح این فراز از دعای مکارم الاخلاق، به این نکته اشاره شد که در فرهنگ قرآن و حدیث، رزق اعم از رزق مادی و معنوی است.
نکته بعدی، درباره «وسعت رزق» است. در لسان روایات، این تعبیر، هم در مورد رزق مادی به کار رفته و هم رزق معنوی؛ ولی بیشتر در مورد رزق مادی استعمال شده است. مثلا امام صادق (علیه السّلام) طبق نقل در تفسیر آیه شریفه ?رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً?[۲] میفرماید:
رِضوانُ اللّهِ وَ الجَنَّهُ فِی الآخِرَهِ، وَ السَّعَهُ فِی الرِّزقِ وَ المَعایِشِ و حُسنُ الخُلُقِ فِی الدُّنیا. [۳]
مراد، خشنودى خدا و بهشت است در آخرت؛ و گشایش در روزى و مایههاى معیشت و اخلاق خوش در دنیا.
اینکه حَسنه در دنیا به امکانات زندگیِ مناسب و حُسن خُلق تفسیر شده است، معلوم میشود که اگر انسان، امکانات مادی داشته باشد؛ ولی اخلاق خوب نداشته باشد، زندگی برای او جهنم است، چه اینکه بیشتر طلاقها و جداییها به خاطر بیپولی نیست، بلکه بر اثر بداخلاقی و سوء خُلق است.
وسعت در رزق و روزی در دعاهای زیادی آمده است به عنوان نمونه در دعایی که در تعقیبات نماز صبح و مغرب وارد شده است، میخوانیم:
وَ السَّعَهَ فی رِزقی. [۴]
و در روزىام گشایش، قرار ده.
در روایتی از امیر المؤنین (علیه السّلام) نیز چنین نقل شده است:
نِعمَ البَرَکَهُ سَعَهُ الرِّزقِ. [۵]
گشاده روزى، چه نیکو برکتى است!
بنا بر این، این که انسان از خدا بخواهد رزق او وسیع باشد و همه نیازهای او را پوشش دهد، طبق روایات، خواسته مطلوبی است.
[۱] الصحیفه السجّادیّه، الدعاء ۲۰.
[۲] بقره، آیه ۲۰۱.
[۳] من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق (۳۸۱ ق)، ج۳، ص۱۵۶، ح۳۵۶۶.
[۴] الکافی، شیخ کلینی (۳۲۹ ق)، ج۲، ص۵۴۹، ح۱۱.
[۵] غرر الحکم، تمیمی آمدی (۵۵۰ ق)، ح۹۸۸۳.