اللَّهُمَّ لَا تَدَعْ خَصْلَهً تُعَابُ مِنِّی إِلَّا أَصْلَحْتَهَا، وَ لَا عَائِبَهً أُوَنَّبُ بِهَا إِلَّا حَسَّنْتَهَا، وَ لَا أُکْرُومَهً فِیَّ نَاقِصَهً إِلَّا أَتْمَمْتَهَا‌.[۱]

چنانچه در در جلسات قبل بیان شد در این فراز از دعای نورانی مکارم الاخلاق، سه درخواست مطرح شده است:
درخواست اول اصلاح عیوبی است که زمینه‌ساز عیب‌جویی دیگران می‌شود.
درخواست دوم زیباسازی زشتی‌هایی است که انسان را مورد سرزنش دیگران قرار می‌دهد.
درخواست سوم هم کامل کردن نواقصی است که در خصلت‌های خوب وجود دارد.
فرق درخواست اول و دوم این است که در اولی عیوب هست، ولی سرزنش نیست، اما در دومی عیوب همراه با سرزنش و ملامت است. گاه عیوب شخص به عنوان خیرخواهی و نصیحت به او گفته می‌شود یا به نیت امر به معروف اشکالات او یادآوری می‌شود و زمانی علاوه بر گفتن عیوبش، مورد سرزنش و تحقیر هم واقع می‌شود. در روایات از نوع دوم با عنوان «تأنیب» یا «تعییر» یاد شده است.
در روایتی از امام صادق علیه السلام چنین وارد شده است:
أبعَدُ ما یَکونُ العَبدُ مِن اللَّهِ أن یَکونَ الرَّجُلُ یُؤاخِی الرَّجُلَ و هُوَ یَحفَظُ عَلَیهِ‌ زَلّاتِهِ‌ لِیُعَیِّرَهُ بِها یَوماً ما.
دورترین زمانِ بنده از خدا، زمانى است که انسان با کسى برادرى [و دوستى‌] کند، ولى لغزش‌هاى وى را به یاد بسپارد تا روزى، با [بر شمردن‌] آنها او را سرزنش کند.
همین روایت با این تعبیر نیز وارد شده است:
أدنى‌ ما یَخرُجُ‌ بهِ‌ الرّجُلُ مِن الإیمانِ أنْ یُواخِیَ الرّجُلَ على‌ دِینهِ فیُحصیَ علَیهِ عَثَراتِهِ و زَلّاتِهِ لِیُعَنِّفَهُ (لِیُعَیِّرَهُ) بها یَوماً (مّا).[۲] کمترین چیزى که انسان را از ایمان خارج مى‌سازد این است که با کسى پیوند برادرى دینى ببندد و سپس لغزشها و خطاهاى او را برشمارد، تا روزى آنها را دستمایه سرزنش وى قرار دهد.
جالب آنکه این روایت با تعبیر دیگر از امام باقر علیه السلام نیز وارد شده است.
إنَّ أقرَبَ‌ ما یَکونُ‌ العَبدُ إلَى‌ الکُفرِ أن یُؤاخِیَ الرَّجُلُ الرَّجُلَ عَلَى الدّینِ فَیُحصِیَ عَلَیهِ عَثَراتِهِ و زَلّاتِهِ لِیُعَنِّفَهُ بِها یَوماً ما.
نزدیک‌ترین زمانِ بنده به کفر، زمانى است که شخصى با شخصى بر اساس دینش برادرى [و دوستى‌] کند و آن گاه، آمار لغزش‌ها و اشتباهات وى را بگیرد تا روزى با آنها او را سرکوفت زند.
بنا بر این، حفظ و ثبت اشتباهات دیگران به این نیت که روزی بر علیه او از آنها استفاده کند کار ناشایستی است که در این روایات از آن نهی شده است، ولی برخی چنین کاری را انجام می‌دهند. مرحوم آیت الله مشکینی می‌فرمود: دوستی داشتم که وقتی پس از سال‌ها با هم اختلاف نظر پیدا کردیم، دفترچه‌ای را حاضر کرد و گفت از ۲۵ سال قبل هر چه اشتباه کردی را اینجا ثبت کرده‌ام!
در مقابل این خصلت زشت، از یاد بردن عیوب دیگران است. از امیر المؤمنین علیه السلام چنین نقل شده است که فرمود:
حَسبُ المَرءِ … مِن سَلامَتِهِ قِلَّهُ حِفظِه‌ لِعُیوبِ غَیرِهِ.[۳] در سالم بودن آدمى، همین بس که عیوب دیگران را کمتر در ذهن خود نگه دارد.