ابوالاسود دئلی از یاران مخلص و دوستان صمیمی امیرمؤمنان علی علیه السلام بود و در علم و عدالت و فضائل اخلاقی ، به سطح عالی کمال رسیده بود به گونه ای که حضرت علی (ع) در دوران خلافتش ، او را قاضی منطقه ای قرار داد، ولی پس از مدتی ، علی (ع) او را از مقام قضاوت ، عزل کرد. او به حضور علی (ع) آمد پرسید: چرا مرا از مقام قضاوت عزل کردی ، آیا از من خیانت و انحرافی دیدی؟!. امیرمؤمنان(ع) در پاسخ او فرمود: نه ، در تو خیانتی ندیدم ، ولکن صوتک یعلو صوت الخصمین : ولی هنگام قضاوت ، صدای تو بلندتر از صدای دو نفری است که برای قضاوت (بین اختلاف و نزاع خود) به حضور تو آمده اند. یعنی قاضی نباید آنچنان بلند، سخن بگوید که صدایش بلندتر از صدای متهمین باشد، تا مبادا یکنوع تحمیل و هراس بر آنها وارد گردد، و در نتیجه آنها در گفتار خود در تنگنا قرار گیرند. آری تنها به این جهت تو را از مقام قضاوت ، عزل کردم!
داستان دوستان / محمد محمدی اشتهاردی