آیت الله حاج میرزا عبدالعلی تهرانی (رحمه الله) خیلی دعا می کردند که خدایا عقل ما را زیاد کن، اگر نفس مطیع عقل شد آن وقت به مقامات عالیه می رسی.
نفس اماره از شیطان هم سخت تر و با ما دشمن تر است(1) خداوند متعال هم نفس را مذمت می فرماید: إنّ النَّفسَ لَأمّاره بالسوء(2) این نفس انسان را همیشه امر به بدیها می کند. این نفس مثل اسبی سرکش است که اگر به او دهنه نزنی تو را به هر سوئی می کشاند و در آخر تو را به زمین زده و از بین می برد.
ما یکسره به فکر این کشور و آن کشور هستیم که کجا جنگ شد، کجا صلح کردند، کجا مذاکره کردند، کجا کودتا شد اما هیچ به فکر کشور نفس خودمان نیستیم که مبادا این نفس کودتا کند و ما را بیچاره کند، اگر این نفس بر ما غالب شود ما از حیوانات هم بدتر می شویم( اولئک کالانعامِ بَل هُم أضَلّ )«اعراف/179»
عالِمی می فرمود اگر خدا « بل هم أضل» را نمی گفت من دِق می کردم. خدا « بل هم أضل» را گفت که حیوانات اعتراض نکنند و نگویند بابا آخر ما کارمان را می کردیم، مثلا روزی دو من شیر می دادیم یا بار می کشیدیم ولی انسانها چنین نیستند، لذا اگر عقل برما غالب شود از ملک هم بالاتر می رویم. آیت الله حاج میرزا عبدالعلی تهرانی (رحمه الله) خیلی دعا می کردند که خدایا عقل ما را زیاد کن، اگر نفس مطیع عقل شد آن وقت به مقامات عالیه می رسی.
راههای نجات از دست شیطان
1- پناه بردن به خداوند متعال ( و إما یَنزَغَنَّکَ مِنَ الشَیطانِ نَزغٌ فَاستَعِذ بالله) پس هرگاه از وسوسه شیطان به تو رنجی رسید به خدا پناه ببر(3)
2- توکل به خداوند (إنَّه لیسَ لَه سُلطانٌ عَلَی الَّذینَ آمَنوا وعَلی رَبِّهِم یَتَوَکَّلون) همانا شیطان نسبت به کسانی که به خدا ایمانآورده اند و بر اوتوکلمی کنند تسلط ندارد(4)
3- در شب و روز به یاد خدا بودن(پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم, و برای من سپاسگزاری کنید و نا سپاسی ام نکنید.بقره152).
4- در سحرها استغفار کردن(وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ ؛الذاریات18)
5- از ترس خدا گریه کردن
لذا در این زمینه حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: سه دسته از شیطان و لشکر او در امان هستند اول کسانیکه به یاد خدا هستند ودوم کسانی که از ترس خدا گریه میکنند و سوم کسانی که در سحرها استغفار می کنند.(5)
6- روزه گرفتن
7- صدقه دادن
8- دوست داشتن برای خدا
9- مواظبت بر انجام عمل صالح
10- از گناهان خود طلب استغفار کردن
لذا در این زمینه پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: آیا به شما خبر بدهم از چیزی که اگر آن را انجام دهید شیطان از شما دور می شود مثل دور بودن مشرق از مغرب؟ گفتند آری. حضرت فرمودند: روزه گرفتن روی شیطان را سیاه میکند و صدقه دادن پشت او را میشکند و دوست داشتن به خاطر خدا و مواظبت بر انجام عمل صالح ریشه او را قطع میسازد و استغفار کردن رگ حیات او را قطع میکند.(6)
11- اخلاص هم یکی از راه هائی است که آدمی را به خدا نزدیک می کند و هم یکی از راه های خلاصی از شیطان است. خود شیطان گفته است که من با مخلَصین کاری ندارم(7)
فرآوری حسن رضایی
منبع برگرفته از سخنان آیهالله مجتهدی(ره)
پی نوشت:
(1) حضرت امیرمومنان علی(ع) فرمودند: مَن خالَفَ نَفسَه فَقَد غَلَبَ الشَّیطان. هرکس با نفس خویش مخالفت کند بر شیطان غلبه یافته است.(غررالحکم ص683)
(2)سوره مبارکه یوسف آیه 55
(3) سوره فصلت آیه 36
(4) سوره نحل 99
(5) مستدرک الوسائل ج 2 ص 351
(6 بحار ج69 ص 380
(7) سوره ص آیه 83