5 مدل ارتباطی بین همسران
سه جامعهشناس دانشگاه ژنو و لوزان پس از مطالعه روی 1500 زوج به این نتیجه رسیدند که زوجها به پنج دسته تقسیم میشوند و از میان این پنج گروه، برخی در برابر مشکلات زندگی مسلحتر هستند.
بررسیها روی زوجهای سوئیسی در سال 2004 صورت گرفت و طی آن از 1500 زن و مرد به طور جداگانه سوالاتی درباره شیوه زندگی، چگونگی تقسیم وظایف، رفت و آمدها، دلایل مشاجرات، تمایل به طلاق، خشونت، بیوفایی و لذایذ زندگی و… پرسیده شد و از این میان پنج گروه از انواع متعدد زوجها شناسایی شدند.
زوج «رفیق»
زوجهای رفیق از جمله گروههایی هستند که زندگی مشترک آنها بسیار بادوام است و کمتر طلاقی میان آنها دیده میشود. کلمه «ما» بیشتر از کلمه «من» میان آنها رواج دارد و زندگی زن و مرد به طور کامل با زندگی خانوادگی آنها پیوند خورده و منافع شخصی در برابر منافع خانوادگی رنگ باخته است. آیا این به آن معنی است که زندگی گروه «رفقا» در یک خوشبختی کوچک خلاصه شده است؟ البته که نه. این گروه از زوجها با اجتماع رابطه دارند و در انجمنهای شهری و منطقهای رفت و آمد میکنند و بهطور کامل از وضعیت تحصیلی دانشآموزانشان باخبرند. آنها مدام احساسات و عواطف را میان همدیگر رد و بدل میکنند چون میدانند که اگر خانوادهای تغذیه نشود، خواهد مرد. مشاجرات در میان این زوجها نیز وجود دارد اما آنها ابتدا سعی میکنند دلیل مشاجره را میان خود معلوم کنند و با صحبت کردن آرام درباره آن راه حلی برای مشکلاتشان بیابند و از آن خارج شوند. آنها به خوبی بر این موضوع واقفاند که یک مشاجره میتواند مشکلاتشان را حادتر کند.
زوج «وابسته»
این گروه نیز همانند گروه قبلی هستند. زندگی آنها بر پایه «ما» میچرخد و آنها عقاید مشترکی دارند، البته با این تفاوت بزرگ که ترس از مقابله همواره در میان آنها وجود دارد. آنها همواره سعی میکنند از جدال فرار کنند مبادا توافق میان آنها به خطر بیفتد. رابطه آنها با جامعه تا حد ممکن کاهش یافته است و به روابط خارج فامیلی به شکل یک تهدید نگاه میکنند. گرچه این زوجها زندگی باثباتی دارند اما هر لحظه این احتمال وجود دارد که این ثبات تبدیل به نوعی خستگی و نفرت شود. درباره تقسیم وظایف، زوجهای وابسته از یک روش سنتی پیروی میکنند، در حالی که در میان زوجهای «رفیق» وظایف هر از چند وقتی عوض میشود. در زوجهای وابسته، مرد تنها وظیفه آوردن خرجی و زن وظیفه انجام کارهای منزل را دارد و تنها زمانی که هر یک وظیفه خود را به خوبی انجام دهد، زندگی خوب است و در غیر این صورت، مشاجرات پیش میآید.
زوج «پیلهای»
این زوجها در حباب خود تنها هستند. همدیگر را تحسین میکنند. به هم مهربانی میکنند تا به محبت جهان خارج نیاز نداشته باشند. هر چیزی که بتواند زوجها را از هم جدا کند، به عنوان مشکلی احساسی است که ممکن است رابطه آنها را خراب کند. والدین پیلهای حتی نمیتوانند در زندگی خود جایی برای فرزندانشان باز کنند. زوجهای پیلهای افرادی هستند که درگذشته سختی کشیدهاند یا از عزیزانشان جدا ماندهاند و هماکنون با ایجاد یک پیوند عاطفی بسیار قوی تلاش میکنند خود را تسلی دهند. اما مهم این است که بپذیریم دیگری مسوول از بین بردن غمهای گذشته ما نیست. هیچ کس جز خود ما نمیتواند به ما کمک کند از دردها و تجربیات تلخ گذشته فرار کنیم.
زوج «شریک»
زوجهای شریک، از هم فاصله دارند. هر یک کار شخصی خود را انجام میدهند و مسیر خاص خود را در زندگی دنبال میکنند. این نوع از زن و شوهرها با جامعه ارتباط دارند و بیرون (مسافرت، دیدن اقوام، مراسم مذهبی) میروند اما هرگز این کار را با هم انجام نمیدهند. یکی از دلایلی که سبب طولانی شدن عشق میان دو نفر و زندگی آنان میشود، جذاب بودن تجربیات آنها برای همدیگر است. زوجهای شریک هیچ علاقهای به تجربیات هم دیگر ندارند. بلکه تنها برای نفع خود در زندگی تلاش میکنند و همین امر سبب میشود آنها جزو افرادی باشند که بیش از هر زوج دیگری احتمال جدایی و طلاق در آنها وجود دارد.
زوج «مشابه»
این زوجها بیعلاقهترین افراد نسبت به هم هستند. دلیل بیتفاوتی آنان نیز این است که هر یک از آنان به فکر کار خود است. یکی تنها پول درمیآورد و دیگری به فکر کارهای منزل است. هیچچیز دیگری جز مسایل خستهکننده روزانه بین آنها رد و بدل نمیشود. نسبت به هم بیتفاوتاند. این زوجها زندگی طولانی با هم دارند ولی خوشبخت نیستند. متاسفانه تعداد این نوع زوجها از تمامی انواع دیگر نیز بیشتر است.