سلطان سبزی‌ها
کرفس سلطان سبزی‌ها است. این گیاه به ارتفاع 20 تا 60 سانتی‌متر است و ساقه‌ای منشعب دارد. کرفس گیاهی است که در تمام دنیا به راحتی می‌روید و تمام بخش‌های این گیاه مفید و شفابخش است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران از جمله سیستان، خوی و بندرعباس می‌روید.
دانشمندان بر این عقیده‌اند که کرفس بهترین ماده غذایی برای برطرف کردن عفونت مجاری ادرار و اسیداوریک بالا از طریق ضد عفونی مجاری ادراری است، همچنین وجود روغن‌های فرار در کرفس علاوه بر ایجاد عطر خوشایند این گیاه باعث گشاد شدن مجاری کلیه می‌شوند و دفع اسیداوریک را تسهیل می‌کند.
تجربه نشان داده است که کرفس و غذاهای حاوی آن بوی بد دهان را از بین می‌برد که احتمالاً به دلیل ترکیب موادی که در معده تولید می‌شوند با مواد معطر کرفس است. این گیاه حاوی ویتامین C زیادی است و به همین دلیل مصرف آن به تقویت لثه‌ها کمک کرده و از بروز بیماری اسکوربوت پیشگیری می‌کند. مصرف کرفس همچنین به افراد کم خون، توصیه می‌شود. اسیدهای چرب فرار موجود در این گیاه، محرک اشتهاست.
پتاسیم موجود در کرفس علاوه بر تحریک ادرار باعث کاهش فشار خون می‌شود و به همراه گوگرد موجود در آن بیش از همه برای بیماران مبتلا به نقرس و افرادی که از دردهای مفصلی و روماتیسم رنج می‌برند، توصیه می‌شود.
این گیاه دارای خاصیت ضد میکروبی است و در بهبود آسم و سرماخوردگی‌های ریوی مناسب است. آب کرفس به صورت غرغره برای رفع گلو دردهای خشک به دلیل خاصیت ضد عفونی کننده‌اش مفید است. همچنین آلودگی میکروبی ضعیف در روده نیز در اثر تریپین از بین می‌رود.
این گیاه حاوی درصد بالایی فیبر است، بنابراین ملین بسیار مناسبی به شمار می‌آید و مصرف برگ و ساقه‌های کرفس در مورد کسانی که از ناراحتی‌های گوارشی نظیر یبوست رنج می‌برند، بسیار نافع است.
کرفس همچنین ضد نفخ است و تب را پایین می‌آورد. مصرف آن به خصوص به افراد درگیر با بیماری‌های قلب و عروق و بالا بودن چربی‌های خون بسیار توصیه می‌شود. این گیاه از تصلب شرائین جلوگیری می‌کند.
ویتامین B6 و اسیدپانتوتنیک موجود در آن به همراه منیزیم و کلیسیم اثر مثبتی در تقویت ماهیچه‌ها داشته و دارای اثرات شگرف در آرامش درونی است. نقش بسیار موثر دیگر این گیاه، تأثیر آن در کاهش وزن است؛ به حدی که افرادی که از یک لیوان عصاره کرفس به همراه لیموترش به شکل هر روزه یا یک روز در میان در زمان استفاده از رژیم‌های کاهش وزن، بهره برده‌اند، یک تا دو کیلوگرم کاهش وزن علاوه بر میزان عادی داشته‌اند.
در برخی از متون به اثرات مثبت کرفس در تقویت نیروی جنسی مردان اشاره شده است، البته این موضوع تاکنون به اثبات نرسیده است.
این گیاه به دلیل دارا بودن مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان از سوی محققین آمریکایی به عنوان یکی از ده ماده غذایی که می‌تواند با سرطان مقابله کند، نام برده شده است.
همچنین مصرف آن به شدت به افراد درگیر با سنگ کلیه و سنگ‌های مجاری ادراری توصیه می‌شود
جوشاندن این گیاه، گرفتگی صدا را درمان می‌کند و برای سرماخوردگی مفید است. این گیاه حاوی فسفر بوده و در تقویت حافظه و ازدیاد هوش کارآمد است. در نسخ قدیمی به نقش افزایش دهنده شیر مادر، توسط این گیاه اشاره شده است.
تخم کرفس نیز دارای خواص مفید بی‌شماری است. تخم این گیاه حاوی کلسیم بالاست که ممکن است نقش مهمی در کاهش فشار خون ایفا کند، این تخم ادرار آور بوده و یکی از بهترین داروها برای پاک کردن اسیداوریک در بدن است؛ از این رو برای درمان نقرس و آرتروز و روماتیسم مناسب است. البته دانه کرفس در مواردی موجب سقط جنین می‌شود و به همین دلیل در دوران بارداری منع مصرف دارد.
خوردن کرفس برای بیماران مبتلا به صرع نیز مضر است، زیرا حملات آن‌ها را تحریک می‌کند. همچنین افرادی که به ورم کلیه مبتلا هستند، بهتر است کرفس مصرف نکنند.
انواع کوهی این گیاه علاوه بر خاصیت ضد درد و التهاب، اثر کاهنده‌ای بر ترشح اسیدهای معده دارد. دانشمندان دریافته‌اند که مصرف گیاه کرفس کوهی ترشح اسید معده را کاهش می‌دهد و توصیه می‌کنند که افرادی که از ترشح زیاد معده رنج می‌برند و به اصطلاح به زخم معده دچار هستند با وجودی که منع مصرف سبزیجات خام وجود دارد، به مصرف کرفس کوهی بپردازند.
در نسخ قدیمی اشاره شده است که برای ریشه کن کردن روماتیسم باید روزی یک لیوان آب کرفس خام را تا 21 روز خورد.
همچنین برای درمان سرمازدگی، پاشویه و حمام، مصرف کرفس توصیه شده است.
منبع مقاله :
کوه‌کن، صدف، (1393)، میوه درمانی، تهران: همشهری، چاپ سوم
