تحقیقات نشان می دهد که داشتن ارتباط خوب ،روابط را ارتقاء می بخشد ، همچنین صمیمیت ، اعتماد و حمایت بین طرفین را بیشتر می کند . عکس این مساله نیز صادق است : ارتباط بد ، صمیمت را از بین برده ، عدم اعتماد و اطمینان ایجاد می کند و حتی موجب تحقیر و اهانت بین دو طرف می شود . در زیر به چند نمونه از رفتارها و الگوهای ارتباطی ضعیف ، منفی و حتی مخرب اشاره می کنیم که هر دعوا و مرافعه ای را بدتر می کند .
1ـ اجتناب از دعوا به طور کل
برخی افراد به جای صحبت کردن راجع به مشکلات در یک جو آرام و توأم با احترام ، سعی می کنند هیچ چیز در مورد دلیل ناراحتی خود به طرف مقابل نگویند و بعد آن را یکباره به صورت عصبانیتی وحشتناک بیرون می دهند . این به نظر راهی کم استرس تر می آید ـ که بخواهید به طور کل از بحث و مشاجره دوری کنید ـ اما معمولاً استرس بیشتری برای هر دو طرف ایجاد می کند ، چون با آن انفجار عصبانیتی ، تنش ، خشم و مشاجره بیشتری بین دو نفر ایجاد خواهد شد . پس بهتر است که با آرامش خاطر در مورد مشکلات خود با هم بحث کنید .
2ـ حمله های شخصیتی :
گاهی اوقات برخی افراد هر عمل منفی از طرف مقابل را جدی گرفته و آن را نقص شخصیتی او قلمداد می کنند . مثلاً وقتی شوهری جوراب خود را این طرف و آن طرف خانه می اندازد ، زن آن را یک اشکال شخصیتی در او قلمداد کرده و بر چسب تنبل بودن و بی ملاحظه بودن را به او می چسباند . این روش در هر دو طرف درک و احساس نادرست ایجاد می کند . یادتان باشد که در هر شرایطی برای شخصیت طرف مقابل تان احترام قایل باشید ، حتی اگر رفتاری از او را دوست نداشته باشید .
3ـ توپ را به زمین مقابل شوت کردن :
وقتی یک طرف می خواهد راجع به مشکلی در رابطه صحبت کند ، طرف مقابل حالت دفاعی به خود می گیرد و از صحبت کردن یا حرف زدن با او طفره می رود . این نوعی بی احترامی به فرد مقابل است و در برخی موقعیت های خاص ، حتی اهانت آمیز است و موجب شدت گرفتن مشکل می شود . این کار نه تنها هیچ مشکلی را حل نمی کند ، بلکه موجب جریحه دار کردن احساسات طرف مقابل و خراب شدن رابطه هم می شود . پس بهتر است که با احترام و علاقه به حرف های طرف مقابل خود گوش کنید .
4ـ حالت دفاعی گرفتن
بعضی ها به جای اینکه گله و شکایت های طرف مقابل را با دیدی منتقدانه و با میل شخصی مورد توجه قرار دهند و نقطه نظرات او را درک کنند ، سعی می کنند هر گونه اشتباه و خطای خود را انکار کنند و به هیچ طریق زیر بار نمی روند که ممکن است خودشان موجب بروز مشکل شده باشند . شاید به نظر برسد که انکار مسئولیت ، استرس را در کوتاه زمان کمتر می کند اما در طولانی مدت موجب بروز مشکلات بسیاری خواهد شد .
5ـ تعمیم افراطی :
بعضی افراد وقتی اتفاقی می افتد که چندان به مذاق شان خوش نیست ، با عمومیت دادن آن ، مشکل را بیرون می دهند . هیچ وقت جملات خود را با «تو همیشه … » یا « تو هیچ وقت … » مثل « تو همیشه دیر میای خونه » یا « تو هیچ وقت کارایی که من دوست دارم رو انجام نمی دی » شروع نکنید . کمی مکث کنید ، فکر کنید و ببینید آیا این جمله ها واقعاً صحت دارد . همچنین هیچ وقت باپیش کشیدن مشکلات قدیمی سعی نکنید که مشاجره را بدتر کنید .
6ـ حق داشتن :
اگر بخواهید فکر کنید که برای هر کاری روش « درست » و روش « غلط » وجود دارد و روش شما همیشه « درست » است ، رابطه تان خراب خواهد شد . هرگز نخواهید که طرف تان هم مثل شما به قضایا نگاه کند و اگر دیدگاه آنها متفاوت بود ، جنگ و جدال راه نیندازید . همیشه به دنبال مصالحه باشید و یادتان باشد که هیچ وقت یک روش « درست » یا « غلط » محض وجود ندارد و ممکن است هر دو نقطه نظر کاملاً صحیح باشند .
7ـ روانکاوی :
بعضی ها به جای اینکه در مورد افکار و احساسات طرف مقابل شان سوال کنند ، فکر می کنند می دانند که طرف شان به چه چیز فکر می کند یا راجع به یک مساله خاص چه احساسی دارد و معمولاً هم این تفسیرها منفی است . مثلاً وقتی طرف شان دیر سر قرار می آید ، پیش خودشان فکر می کنند که برای او اهمیتی ندارد . این کار دشمنی و سوء تفاهم بین دو طرف ایجاد می کند .
8ـ گوش ندادن :
کسانی هم به جای اینکه خوب به حرف های طرف مقابل شان گوش کنند و حرف های او را درک کنند ، موقعی که طرف شان مشغول صحبت کردن است ، حرف او را قطع می کنند ، چشمان شان را این طرف و آن طرف می گردانند یا به آنچه خودشان می خواهند در جواب بگویند فکر می کنند . این کار باعث می شود نتوانید به خوبی از نقطه نظرات طرف مقابل تان مطلع شوید . هیچ وقت اهمیت گوش دادن به حرف های همدیگر را دست کم نگیرید .
9ـ تقصیر را گردن دیگری انداختن :
بعضی افراد با انتقاد از طرف مقابل و مقصر دانستن او برای موقعیت حاضر با مشکل برخورد می کنند . هیچ وقت ضعف های خود را قبول نمی کنند و به هر قیمتی که شده در برابر آن ایستادگی می کنند ، چون فکر می کنند با قبول ضعف های شان از اعتبارشان کم می شود ، به جای این رفتارها باید سعی کنید هر دعوا و مشاجره را فرصتی بدانید برای بررسی منتقدانه وضعیت ، ارزیابی نیازهای هردو طرف و رسیدن به یک راه حل که به هر دو کمک می کند .
10ـ سعی برای برنده شدن در دعوا :
هدف از بحث بین دو نفر باید درک متقابل و رسیدن به توافق نظر یا راه حل باشد که نیازهای هر دو طرف در آن ملاحظه شود . اگر سعی دارید نشان دهید که طرف مقابل تان چه اشتباهی انجام داده است ، احساسات او را دست کم بگیرید و محکم روی نظر خودتان بایستید . بدانید که مسیر اشتباهی را انتخاب کرده اید .
منبع:مجله خدایا کمکم کن،شماره 6