نویسنده: بتول مختاری

عمر انسان، سرمایه گران بهایی است که پیوسته از منبع محدود خود در نهر باریک زندگی جریان دارد و انسان را قادر می سازد تا هر گونه که بخواهد از آن استفاده برد.
برای صرفه جویی و استفاده کامل از وقت خود، دستورالعمل های زیادی از ائمه اطهار علیهم السلام وارد شده است:
مولی الموحّدین علی بن ابی طالب علیه السلام می فرماید:
للمؤمن ثلاث ساعات؛ فساعه یناجی فیها ربه؛ و ساعه یرم معاشه؛ و ساعه یخلی بین نفسه و بین لذتها فیما یحل و یجمل (نهج البلاغه، ح 390) مؤمن وقت و ساعات خود را به سه قسمت تقسیم می کند؛ ساعتی که در آن با پروردگارش راز و نیاز می نماید، ساعتی که در آن معاش خود را اصلاح می کند و ساعتی که بین خود و بین لذت و خوشی آن چه حلال و نیکو و زیبا است می گذارد.
نظم و انظباط بهترین راه برای استفاده بهتر از عمر و جلوگیری از هدر رفتن آن است. امام علی علیه السلام در واپسین لحظات عمر گران بهای خود در ضمن وصیت نامه ای چنین می فرماید:
اوصیکما و جمیع ولدی و اهلی و من بلغه کتابی بتقوی الله و نظم امرکم (نهج البلاغه، ن 47) شما و هدیه فرزندان و اهل بیتم و هر امام و هر کس را که نامه ام به او می رسد را به تقوا و ترس از خدا و نظم در کارها سفارش می کنم.امام خمینی (ره) در طول حیات پر برکت شان همواره مراقب بود تا از عمر و فرصت ها بهترین استفاده را ببرد و این یکی از رموز موفقیت و پیروزی ایشان در کارها و برنامه هایشان در تمام مدت زندگی بود.
یکی از یاران امام در این باره می گوید: امام آن قدر کارهایشان دقیق و منظم بود که ما در ایامی که در ( نجف) بودیم ساعت کاری مان را با کارهای ایشان تنظیم می کردیم. یعنی آن موقعی که ایشان کاری را انجام می دادند ما می فهمیدیم که ساعت چند است. حتی خانواده ایشان می فهمیدند که در این ساعت آقا مشغول چه کاری است. (سرگذشت های ویژه، 4، 125)
امام علی علیه السلام درباره ویژگی اهل تقوا می فرماید: شیمه الأتقیاء اغتنام المهله و التزود للرحله (نقطه های آغاز در اخلاق عملی، 473) شیوه اهل تقوا غنیمت شمردن فرصت ها و توشه گیری برای سفر آخرت است.
یکی از نزدیکان امام می گوید: امام در فاصله ای که بعد از نماز ظهر و عصر برای نماز می آمدند، اگر در این مدت کوتاه چند دقیقه ای فرصت می شد قرآن برمی داشت و می خواند و گاهی این اوقات کم تر از دو دقیقه بود و ایشان نمی گذاشت که حتی چند دقیقه از عمرشان بیهوده بگذرد. (سرگذشت های ویژه، 46، 4)
ایشان هم چنین هنگام مصاحبه، در فاصله ای که خبرنگارها وسایل شان را آماده می کردند، از وقت شان استفاده می کرد.
یکی از دختران امام از خاطرات خود با پدر بزرگوارش چنین نقل می کند: یک بار که خدمت امام بودم از من خواستند پاکت دارویشان را بدهم. داخل پاکت پُمادی بود که باید به پایشان می مالیدند. بعد از مصرف دارو، امام یک عدد دستمال کاغذی را به چهار تکه تقسیم کردند و با یک قسمت از آن چربی پایشان را پاک کردند و سه قسمت دیگر را داخل پاکت گذاشتند تا برای دفعات بعد استفاده کنند. به امام عرض کردم: (اگر برنامه زندگی این گونه است، پس ما همه جهنمی هستیم! چون ما واقعاً این رعایت ها را به خصوص در مورد دستمال کاغذی، نمی کنیم. امام فرمودند: شما این طور نباشید، ولی باید رعایت کنید. (پا به پای آفتاب، 1 ،117)
منبع: نشریه نسیم وحی، شماره 22