پدر و مادر عزیز آیا برای تربیت فرزندانتان دانشی آموخته اید؟ یا مهارتی کسب نموده اید؟ برای تربیت سازنده فرزندان مهارتهایی وجود دارد که با استفاده از آنها در روند مراقبت از کودکانتان می توانید نقش اساسی در رشد آنها داشته باشید.
مهارت های فرزند پروری
1) به رفتارهای کودکتان با دقت توجه کنید.
بسیاری از والدین توجه کمی به آنچه که در خانه اتفاق می افتد دارند و به همین دلیل ممکن است مشکلات را بیشتر و مهم تر و بالعکس کمتر و کم اهمیت تر از آنچه که هست ارزیابی کنند. برای مثال: کودکان گاه کاهی نق می زنند بویژه، در زمان خستگی، بیماری و یا تغییرات محیط، اگر والدین خود خسته و ناراحت باشند ممکن است این مشکل را خیلی بزرگ جلوه کنند. گاهی بالعکس، کودکی که مرتباً با همسالانش دعوا می کند والدین بی توجهی کرده و آن را طبیعی می دانند و هیچ اقدامی نمی کنند.
با توجه نمودن به رفتارها و یادداشت کردن آنها و اینکه چند بار در روز می افتد بهتر می توانید بفهمید که آیا کودکتان مشکل دارد و آیا نحوه برخورد شما برای حل مشکل مفید است؟
2) چگونه می شود رابطه بهتری با فرزندم داشته باشم؟
اوقات خوبی را با فرزندتان بگذرانید
معمولاً والدین زمان بسیار کمی را با فرزندشان می گذرانند و بیشتر مواقعی که به ظاهر با بچه ها هستند، اغلب به فعالیت دیگری مشغول هستند. بهتر است در طول روز و به طور مکرر زمانهایی را با کودکتان بگذرانید. زمانهای کوتاه (برای مثال 10-1 دقیقه) مفیدتر است. مثلاً وقتی که کودک به شما مراجعه می کند تا چیزی بپرسد و یا چیزی می خواهد، بهترین زمان برای توجه به کودک است.
با کودکتان صحبت کنید
در مورد چیزهایی که فرزند شما به آن علاقه دارد صحبت کنید. صحبت با کودک به او کمک می کند که سخن گفتن را یاد بگیرد، مهارتهای اجتماعی و گفتگو کردن را بیاموزد و اعتماد به نفسش افزایش می یابد.
احساسات خود را به کودکتان نشان بدهید
فرزندتان را بغل کنید، قلقلک بدهید. این کارها به کودکان کمک می کند که از مورد توجه بودن و مورد محبت واقع شدن احساس آرامش کنند و رابطه عاطفی آنها محکم تر شود.
3) والدین عزیز اگر مایلید فرزند شما رفتار مطلوبی انجام دهد لازم است مهارتهای تشویق کردن را بیاموزید
رفتار مطلوبی را که می خواهید کودکتان انجام دهد دقیقاً مشخص کنید ( برای مثال “” داشتن نظم “” برای کودک مبهم است ، به جای آن می توانید از کودک خود بخواهید مثلاً اسباب بازیها را در محل خودش قرار دهد ).
در هر نوبت یک رفتار را انتخاب کنید و وقتی فرزند شما آن رفتار را بصورت خودکار انجام می داد روی رفتار دیگری تمرکز کنید.
از روشهای گوناگون تشویق کردن استفاده کنید. تشویقهای شما می تواند کلامی باشد ( برای مثال: آفرین دخترم من واقعاً از این که بعد از اتمام بازی اسباب بازیهای خود را مرتب کردی، خوشحالم) یا تشویقهای غیر کلامی باشد مثل لبخند زدن، چشمک زدن، بغل کردن، و … که کودکان از آن لذت می برند. اگر تشویق مادی ( خرید یک وسیله) استفاده می کنید دقت کنید آن وسیله گران نباشد، مورد علاقه فرزندتان باشد، حتماً بعد از اینکه کودکتان رفتار مطلوب را انجام داد آن را تهیه کنید و حتماً به وعده خود عمل کنید.
اگر در تشویق کردن فرزندتان برای انجام یک رفتار مطلوب ناموفق هستید با متخصص مشورت کنید.
4) رفتار و مهارتهای جدید را به کودکانتان آموزش دهید:
برخی از والدین تصور می کنند کودکان با گذشت زمان و وقتی بزرگتر می شوند یاد می گیرند چگونه در هر موقعیتی رفتار کنند . در حالی که برای یادگیری هر مهارت جدید لازم است والدین آموزش دهند، با فرزندشان تمرین کنند، کودک خود را تشویق نمایند و خود الگوی خوبی در این زمینه باشند.
5) با رفتار نامطلوب فرزندم چگونه برخورد کنم؟
کودکان خواسته های زیادی دارند که انجام همه آنها مقدور نیست و یا برخی از این خواسته ها پسندیده نیستند. بنابراین همه کودکان لازم است که حدود و قوانین را یادبگیرند و ناکامی و ناراحتی خود را هنگامی که به خواسته هایشان نمی رسند کنترل کنند. مدیریت این رفتارها برای والدین ممکن است پردردسر باشد، اما روش های مثبت و موثری وجود دارد که به کودکان کمک می کند کنترل بر خویش (خویشتنداری) را یاد بگیرند.
روش های مختلفی برای اداره مشکلات رفتاری کودکان وجود دارد. والدین با تمرین این شیوه ها فرصت خواهند یافت که در هر شرایطی روش مناسب را برگزینند.
6)چگونه رفتارهای نامطلوب کودکم را در خارج از خانه مدیریت کنم؟
کودکان ممکن است در خانه مشکلی نداشته باشند ولی در موقعیتهای دیگری مثل مهمانی، فروشگاه، مطب پزشک و یا مسافرت مشکلاتی را بوجود آورند.
از قبل آماده باشید و چنین موقعیتهایی را در خانه و خارج از خانه تعیین کنید
انتظاراتی که از کودک خود دارید از قبل مشخص کنید و برای او توضیح دهید ( برای مثال امروز که می رویم فروشگاه می خواهم که دست منو بگیری و از من دور نشوی)
فعالیتهای سرگرم کننده ای برای کودک در آن موقعیت خاص فراهم کنید ( مثلاً بردن اسباب بازی مورد علاقه کودک).
7) می خواهم تسلط بیشتری بر اوضاع داشته باشم
والدین عزیز هر روز حوادث و مسائلی در زندگی شما پیش می آید که ممکن است تعادل شما را دچار اشکال کند. نمی توانیم از وقوع بعضی حوادث جلوگیری کنیم ولی می توانیم خود را برای مقابله با چنین حوادثی آماده کنیم. می توانیم فکر، احساس و رفتارمان را طوری تنظیم کنیم که آسسیب کمتری ببینیم. ابتدا موقعیتهای دشوار را مرور کنید و مهارتهایی که برای برخورد با آنها لازم است تمرین کنید. توانایی ها و ضعفهای خود را بشناسید. اگر مشکلاتی در زندگی شما هست همین امروز برای حل آن اقدام کنید.
8) چگونه می توانم روحیه بهتری داشته باشم؟
هنگامی که یک اتفاق ناگوار برای شما می افتد، افکار منفی از ذهن تان می گذرد. این افکار ممکن است در همان موقع باورکردنی باشند اما اگر بعداً راجع به آن فکر کنید به نظرتان غیرواقعی، مبالغه آمیز و حتی خنده دار باشد اما در همان زمان این افکار باعث ناراحتی و نگرانی بیشتر شما می شود و موجب می شود که شما تصمیمات درستی نگیرید و حتی مشکلتان بدتر شود. افکار منفی را شناسایی کنید ( مثل من همیشه خراب می کنم). در گفتگو با خود عبارت مثبت در جهت سازگاری بیشتر استفاده کنید. ( مثل می توانم این مشکل را حل کنم) و با افکار منفی مبازره کنید ( گاهی خراب می کنم ولی بیشتر اوقات خوب عمل کرده ام ) یاد بگیرید که چگونه خودتان را در شرایط سخت آرام نگه دارید. برای موقعیتهایی که احتمال دارد مشکلی پیش بیاید برنامه ریزی کنید و آماده باشید.
9) همه مسئولیتها به گردن من است و کسی کمک نمی کند
پدر یا مادر بودن وظیفه دشواری است و اگر پدر یا مادر هر کدام بخواهند به تنهایی این مسئولیت را بپذیرند دچار خستگی و ناامیدی خواهند شد. یاد بگیرید از دیگران کمک بخواهید با همسرتان کارها را تقسیم کنید در مورد مشکلات پیش آمده حرف بزنید. اگر تا حالا چنین کاری نکرده اید ممکن است در ابتدا همسر و سایر اطرافیان به راحتی تقاضای شما را نپذیرند چون آنان عادت کرد ه اند که شما همه کارها را انجام دهید
منبع:گروه سبک زندگی سیمرغ