21 – قالَ علیه السلام :
قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ شُجاعَتُهُ عَلى قَدْرِ نَفَقَتِهِ، وَ صِداقَتُهُ عَلى قَدْرِ مُرُوَّتِهِ، وَ عِفَّتُهُ عَلى قَدْرِ غِیْرَتِهِ.(1)
ارزش هر انسانى به قدر همّت اوست ، و شجاعت و توان هر شخصى به مقدار گذشت و إ حسان اوست ، و درستکارى و صداقت او به قدر جوانمردى اوست ، و پاکدامنى و عفّت هر فرد به اندازه غیرت او خواهد بود.
22 – قالَ علیه السلام :
مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ اءخیهِ تَبَرُّکا بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَیْنَهُما مَلِکاً یَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّى تَقُومَ السّاعَهُ.(2)
کسى که دهن خورده برادر مؤ منش را به عنوان تبرّک میل نماید، خداوند متعال ملکى را ماءمور مى گرداند تا براى آن دو نفر تا روز قیامت طلب آمرزش و مغفرت نماید.

23 – قالَ علیه السلام :
لاخَیْرَ فِى الدُّنْیا إ لاّ لِرَجُلَیْنِ: رَجَلٌ یَزْدادُ فى کُلِّ یَوْمٍ إ حْسانا، وَ رَجُلٌ یَتَدارَکُ ذَنْبَهُ بِالتَّوْبَهِ، وَ اءنّى لَهُ بِالتَّوْبَهِ، وَاللّه لَوْسَجَدَ حَتّى یَنْقَطِعَ عُنُقُهُ ما قَبِلَ اللّهُ مِنْهُ إ لاّ بِوِلایَتِنا اهْلِ الْبَیْتِ.(3)
خیر و خوبى در دنیا وجود ندارد مگر براى دو دسته : دسته اوّل آنان که سعى نمایند در هر روز، نسبت به گذشته کار بهترى انجام دهند. دسته دوّم آنان که نسبت به خطاها و گناهان گذشته خود پشیمان و سرافکنده گردند و توبه نمایند، و توبه کسى پذیرفته نیست مگر آن که با اعتقاد بر ولایت ما اهل بیت عصمت و طهارت باشد.

24 – قالَ علیه السلام :
عَجِبْتُ لاِ بْنِ آدَمٍ، أ وَّلُهُ نُطْفَهٌ، وَ آخِرُهُ جیفَهٌ، وَ هُوَ قائِمٌ بَیْنَهُما وِعاءٌ لِلْغائِطِ، ثُمَّ یَتَکَبَّرُ.(4)
تعجبّ مى کنم از کسى که اوّلش قطره اى آب ترش شده و عاقبتش لاشه اى متعفّن – بد بو – خواهد بود و خود را ظرف فضولات قرار داده است ، با این حال تکبّر و بزرگ منشى هم مى نماید.
25 – قالَ علیه السلام :
إ یّاکُمْ وَ الدَّیْن ، فَإ نَّهُ هَمُّ بِاللَّیْلِ وَ ذُلُّ بِالنَّهارِ.(5)
از گرفتن نسیه و قرض ، خود را برهانید، چون که سبب غم و اندوه شبانه و ذلّت و خوارى در روز خواهد گشت .
26 – قالَ علیه السلام :
إ نَّ الْعالِمَ الْکاتِمَ عِلْمَهُ یُبْعَثُ اءنْتَنَ اءهْلِ الْقِیامَهِ، تَلْعَنُهُ کُلُّ دابَّهٍ مِنْ دَوابِّ الاْ رْضِ الصِّغارِ.(6)
آن عالم و دانشمندى که علم خود را – در بیان حقایق – براى دیگران کتمان کند، روز قیامت با بدترین بوها محشور مى شود و مورد نفرت و نفرین تمام موجودات قرار مى گیرد.

27 – قالَ علیه السلام :
یا کُمَیْلُ، قُلِ الْحَقَّ عَلى کُلِّ حالٍ، وَوادِدِ الْمُتَّقینَ، وَاهْجُرِ الفاسِقینَ، وَجانِبِ المُنافِقینَ، وَلاتُصاحِبِ الخائِنینَ.(7)
در هر حالتى حقّ را بگو و مدافع آن باش ، دوستى و معاشرت با پرهیزگاران را ادامه ده ، و از فاسقین و معصیت کاران کناره گیرى کن ، و از منافقان دورى و فرار کن ، و با خیانتکاران همراهى و هم نشینى منما.

28 – قالَ علیه السلام :
فى وَصیَّتِهِ لِلْحَسَنِ علیه السلام : سَلْ عَنِ الرَّفی قِ قَبْلَ الطَّری قِ، وَعَنِ الْجارِ قَبْلَ الدّارِ.(8)
ضمن سفارشى به فرزندش امام حسن علیه السلام فرمود: پیش از آن که بخواهى مسافرت بروى ، رفیق مناسب راه را جویا باش ، و پیش از آن که منزلى را تهیّه کنى همسایگان را بررسى کن که چگونه هستند.

29 – قالَ علیه السلام :
اِعْجابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ دَلیلٌ عَلى ضَعْفِ عَقْلِهِ.(9)
فخر کردن انسان به خودش ، نشانه کم عقلى او مى باشد.
30 – قالَ علیه السلام :
ایُّهَا النّاسُ، إِیّاکُمْ وُحُبَّ الدُّنْیا، فَإِنَّها رَاءْسُ کُلِّ خَطیئَهٍ، وَبابُ کُلِّ بَلیَّهٍ، وَداعى کُلِّ رَزِیَّهٍ.(10)
اى گروه مردم ، نسبت به محبّت و علاقه به دنیا مواظب باشید، چون که علاقه و محبّت به دنیا اساس هر خطا و انحرافى است ، و دروازه هر بلا و گرفتارى است ، و نزدیک کننده هر فتنه و آشوب ؛ و نیز آورنده هر مصیبت و مشکلى است .

پی نوشت ها

1-نزهه الناظر و تنبیه الخاطر حلوانى : ص 46، ح 12.

2- اختصاص شیخ مفید: ص 189، س 5.

3- وسائل الشیعه : ج 16 ص 76 ح 5.

4- وسائل الشّیعه : ج 1، ص 334، ح 880.

5-وسائل الشّیعه : ج 18، ص 316، ح 23750.

6-وسائل الشّیعه : ج 16، ص 270، ح 21539.

7- تحف العقول : ص 120، بحارالا نوار: ج 77، ص 271، ح 1.

8- بحارالا نوار: ج 76، ص 155، ح 36، و ص 229، ح 10.

9-اصول کافى : ج 1، ص 27، بحارالا نوار: ج 1، ص 161، ح 15.
10- تحف العقول : ص 152، بحارالا نوار: ج 78، ص 54، ح 97.
منبع:چهل داستان و چهل حدیث از امام علی علیه السلام، حجه الاسلام و المسلمین عبدالله صالحی