شیعیان برای رسیدن به کمال و سعادت بایستی پیروان واقعی پیشوایان خود باشند، بکوشند خود را هرچه بیشتر به چهارده معصوم(ع) شبیه سازند و در تحصیل فضایل اخلاقی برای نزدیکتر شدن به خصوصیات آنان تلاش کنند. بر این اساس امام محمد باقر(ع) به یکی از یاران خود به نام میسر چنین فرمودند:
اى میسّر، آیا شیعیانمان را به تو معرّفى کنم؟ عرض کرد: فدایت شوم بفرمایید. حضرت فرمود:
«إِنَّهُمْ حُصُونٌ حَصِینَهٌ و صُدُورٌ أمِیْنَهٌ وَ أَحْلَامٌ وَزِیْنَهٌ لَیْسُوا بالمَذِیعِ البَذِرِ وَلَا بِالجُفَاتِ المُرَاعِیْنَ رُهْبَانٌ بِالْلَیلِ اسُدٌ بِالْنَهارِ».
آنها دژهاى محکم و سینه هاى امانتدار و صاحبان عقلهاى وزین و متین هستند، شایعه پراکنى نمى کنند و اسرار را فاش نمى کنند و آدمهاى خشک و خشن و ریاکار هم نیستند، راهبان شب و شب زنده داران و شیران روزند. [1]
« این حدیث کوتاهى است که هفت صفت براى شیعیان در آن بیان شده و یک دنیا مطلب و مسئولیّت در آن نهفته است. شرح حدیث چنین آمده است:
دژهاى محکم
شیعیان باید در مقابل تبلیغات دشمن نفوذناپذیر باشند؛ اکنون که وضع فرهنگى دنیا به شکل خطرناکى نسل جوان ما را تهدید مى کند، آیا راهى براى این که جوانانمان را تقویت کنیم پیدا کرده ایم؟ اگر نمى توانیم میکروبها را نابود کنیم باید خود را تقویت کنیم.
امانت دار، عاقل و رازدار
در زمان ائمّه علیهم السلام یکى از گِله هاى ایشان این بود که بعضى از شیعیان اسرار ما را فاش مى کنند. مراد از اسرار این بود که مقاماتى که ائمّه علیهم السلام داشته اند مانند مقام علم غیب امام، شفاعت در روز قیامت، امانتدارى علوم رسول اللَّه صلى الله علیه و آله، شاهد و ناظر اعمال شیعیان و معجزات و … از مسائلى بود که مردم عادّى و مخالفان قادر به درک آن نبودند ولى بعضى از شیعیان ساده لوح و خام، در هر جا که مى نشستند همه چیز را مى گفتند و این کار ایجاد اختلاف، عداوت و دشمنى مى کرد، به همین جهت امام علیه السلام فرمودند شیعیان ما، سینه هاى امانتدارند، افشاکننده بى جهت نیستند، ایجاد اختلاف در میان این و آن نمى کنند.
از این بدتر گروه غُلاتى هستند که در زمان ما پیدا شده اند که به بهانه ولایت، کفریّات و تعبیرات زشتى درباره ائمّه علیهم السلام مى گویند که هرگز ائمّه از آن راضى نیستند. باید مراقب این غلات جدید باشیم. این گروه دو عیب دارند: یک عیب این است که خودشان را از بین مى برند؛ خیال مى کنند اگر صفات خدا را براى ائمّه علیهم السلام یا حضرت زینب علیهاالسلام یا شهداى کربلا بگویند، عین ولایت است؛ و عیب بزرگتر این است که زمان ما زمان رسانه هاى جمعى است، اگر خبرى امروز صبح صادر شود، یک ساعت بعد به گوشه و کنار دنیا مى رسد. این کلمات غلوّآمیز و این سخنان نادرست را از این جا به جاهاى دیگر پخش مى کنند و لکّه بزرگى را بر دامان شیعه مى چسبانند و شیعه را کافر معرّفى کرده و بعد هم کشتن شیعیان شروع مى شود. این اشخاص نادان خبر ندارند که با حرفهایشان منشأ کشتار یک عدّه از شیعیان در جاى دیگرى از دنیا مى شوند.
واى از این دوستان نادان و انسانهاى جاهل، واى از آن زمانى که نبض مجالس به دست افراد بى سواد، بى اطّلاع، ناآگاه و نادان بیفتد؛ نباید بگذاریم که ابتکار مجالس به دست این گونه افراد باشد.
با محبّت
شیعیان خشن نیستند، بلکه پرمحبّت و داراى لطافتند. شیعه روح على بن ابى طالب علیه السلام و سایر ائمّه هدى علیهم السلام را دارد، که حتّى با دشمنانشان هم محبّت مى کردند.
شب زنده دار و شجاع
شیعیان ریاکار نیستند، و دو حالت مختلف را با هم جمع کرده اند، اگر کسى عبادتهاى شبانه آنها را ببیند مى گوید زاهدان روزگارند و در امور زندگى ضعیفند، امّا روز هنگام مشاهده مى کند که مثل شیر در صحنه اجتماع حاضر مى شوند.»[2]
مقام شیعیان واقعی
مطابق فرموده امام رضا علیه السلام ، ائمه معصومین(ع) در غم وشادی شیعیان واقعی شریک می شوند و حتی به مقام شفاعت می رسد:
هر کس با شیعیان ما دشمنى ورزد، با ما دشمنى ورزیده و هر کس شیعیان ما را دوست بدارد، ما را دوست داشته، چون آنها از ما هستند و از سرشت ما خلق شدهاند.
هر کس آنان را دوست بدارد، از ماست و هر کس آنها را دشمن بدارد، از ما نیست. شیعیان ما به نور خدایى مىنگرند و در رحمت خداوند غوطهورند و به کرامت الهى رستگارند. هیچ یک از شیعیان ما مریض نمىشود مگر این که ما به خاطر بیمارى او بیمار مىشویم و مغموم و اندوهگین نمىشود مگر این که ما به خاطر غم و غصهاش اندوهناک مىشویم و شاد نمىشود مگر این که ما به خاطر شادىاش فرحناک مىشویم. هیچ یک از شیعیان ما، در هر کجا که باشند، چه در مشرق و چه در مغرب، از ما پنهان و غایب نیستند. هر کدام از آنها از دنیا برود و از خود قرضى به جا گذارد، اداى آن بر عهده ماست و اگر مالى از خود بجا گذارد، تعلّق به وارثانش دارد. شیعیان ما کسانى هستند که نماز بر پا مى دارند، زکات مى دهند، حجّ خانه خدا را به جا مىآورند، ماه رمضان روزه مىگیرند، اهل بیت پیامبر را دوست مىدارند و از دشمنانشان بیزارى مىجویند. آنها اهل ایمان و تقوى و اهل ورع و پرهیزکاریند. هر کس آنها را نپذیرد، [دین] خدا را نپذیرفته و هر کس به آنها طعنه زند و سرزنششان نماید، خدا را سرزنش کرده، چون اینها بندگان حقیقى خداوند و اولیاى راستین او هستند.
به خدا سوگند، هر یک از آنها در جماعتى مثل قبیله ربیعه و مضر [که به زیادى نفرات در عرب مشهورند] شفاعت مىکند و خداوند شفاعت او را در باره آنها مىپذیرد و این، براى کرامتى است که اینان در پیشگاه خدا دارند .[3]
پی نوشت:
[1]. بحارالانوار، ج 65، ص 180
[2].مشکات هدایت، مکارم شیرازی، ص16-18
[3]. صفات الشیعه-ترجمه توحیدى، ص 25