خش اول: قرآن و عترت
حدیث اول: نور خدا، نور هستى
یکى از دعاهاى معروف حضرت زهرا علیهاالسلام
مِن دُعاءِ فاطِمَهَ الزَّهراء علیهاالسلام: بِسْمِ اللّه ِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. بِسْمِ اللّه ِ النُّورِ بِسْمِ اللّه ِ نُورِ النٌّورِ بِسْمِ اللّه ِ نُورٌ عَلى نُورٍ بِسْمِ اللّه ِ الَّذى هُوَ مُدَبِّرُ الأُمُورِ بِسْمِ اللّه ِ الَّذى خَلَقَ النُّورَ مِنَ النُّورِ اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذى خَلَقَ النُّورَ مِنَ النُّورِ وَاَنْزَلَ النُّورَ عَلَى الطُّورِ فىکِتابٍ مَسْطُورٍ فی رَقٍّ مَنْشُورٍ بِقَدَرٍ مَقْدُورٍ عَلى نَبِىٍّ مَحْبُورٍ…
به نام خداوند بخشنده مهربان، به نام خدایى که نور است، به نام خدایى که نور نور است، به نام خدایى که نورى بالاى نور است، به نام خدایى که تدبیر امور به دست اوست، به نام خدایى که نور را از نور آفرید. ستایش و سپاس خدایى را که نور را از نور آفرید و نور را بر کوه طور فرود آورد، در ـ درون ـ کتابى نوشته شده، در طومارى گسترده بر پیامبرى برخوردار از نعمتها
مهج الدعوات: 7
حدیث دوم: مـن فاطـمه‏ ام
حضرت زهرا در بخشى از خطبه خود مى فرماید
اَیُّهَا النّاسُ اِعْلَمُوا اَنّى فاطِمَهُ وَاَبى مُحَمَّدٌ اَقُولُ عَوْدا وَبَدْءا وَلا اَقُولُ ما اَقُولُ غَلَطا وَلا اَفْعَلُ ما اَفْعَلُ شَطَطا. « لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤمِنینَ رَؤُوفٌ رَحیمٌ
اى مردم! بدانید که من فاطمه ام و پدرم محمد صلی الله علیه و آلهاست. پایان و آغاز سخنم یکى است، نابجا سخن نمى گویم و به کار یـاوه و بیهـوده نمى پـردازم. به حقیقت پیامبرى از میان خودتان برخاست که رنجهاى شما بر او دشوار بود و به ـ هدایت و اصلاح ـ شما حریص و بر مؤمنان دلسوز و مهربان بود.
بخشى از خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 134.
حدیث سوم: قـرآن کریـم
و در بخش دیگرى از خطبه حضرت زهرا(س) مى فرماید: …
کِتابُ اللّه ِ النّاطِقُ وَالْقُرْانُ الصّادِقُ وَالنُّورُ السّاطِعُ وَالضِّیاءُ الّلامِعُ، بَیِنَّهً بَصائِرُهُ، مُنْکَـشِفَـهً سَرائِرُهُ، مُنْجَلِیَهً ظَواهِرُهُ، مُغْتَبِطَهً بِهِ اَشْیاعُهُ، قائدا اِلَى الرِّضْوانِ اِتِّباعُهُ، مُؤَدٍّ اِلَى النَّجاهِ اِسْتِماعُهُ
کتاب گویاى خداوند و قران راستگو و نور فروغ بخش و روشنایى درخشان ـ عهد الهى و یادگار پیامبر است ـ که دیدگاههایش روشن و اسرار درونى او بر ملا و ظاهر آن جلوه گر و پیروان او مورد غبطه همگان است. تبعیت از آن راهگشاى دستیابى به رضاى الهى و گوش سپردن به او موجب نجات است
بخشى از خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 134.
حدیث چهارم: در پنـاه قــرآن
حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها در بخش دیگرى از خطبه مى فرماید
… کِتابُ اللّه ِ بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ اُمُورُهُ ظاهِرَهٌ وَاَحْـکامُهُ زاهِرَهٌ وَاَعْـلامُهُ باهِـرَهٌ وَزَواجِرُهُ لائحَهٌ وَاَوامِرُهُ واضِحَهٌ
کتاب الهى فرا روى شماست، امور مربوط به او ظاهر و احکامش فروزان و نشانه هایش خیره کننده و ـ فرامین ـ بازدارنده اش آشکار و دستورهایش واضح است.
بخشى از خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 137
حدیث پنجم: مقـام عـترت
در پایان خطبه فرمود
وَاحْمِدُوا اللّه َ الَّذى لِعَظَمَتِهِ وَنُورِهِ یَبْتَغى مَنْ فِى السَّماواتِ وَالْأرَضِ اِلَیْهِ الْوَسیلَهَ وَنَحْنُ وَسیلَتُهُ فى خَلْقِهِ وَنَحْنُ خاصَّتُهُ وَمَحَلُّ قُدْسِهِ وَنَحْنُ حُجَّتُهُ فى غَیْبِهِ وَنَحْنُ وَرَثَهُ اَنْبِیائِهِ
سپاسِ خدایى را به جاى آرید که به خاطر عظمت وجود و جلوه نورش هر آنچه در آسمانها و زمین است خواهان ره یافتن به سوى او هستند و ـ در این میان تنها ـ ما وسیله تقرب به او و بندگانِ برگزیده و پایگاه تقدیس و تنزیه او و حجت او در غیبت و نهان و وارث پیامبران اوییم
شرح ابن ابى الحدید ج 16:211
حدیث ششم: لـوح بشـارت
جابر بن عبداللّه مى گوید
بِأبى أنتَ وَ اُمّى یا بِنتَ رَسُولِ اللّه ِ، ما هذَا اللَّوحُ؟ فَقالَت: هذَا اللَّوْحُ اَهْداهُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ اِلى رَسُولِهِ صلی الله علیه و آلهفیهِ اسْمُ اَبى وَفیهِ اسْمُ بَعْلى وَاسْمُ ابْنَىَّ وَاَسْماءُ الْأَوْصِیاءِ مِنْ وُلْدى. فَاَعْطانیهِ اَبى لِیَسُرَّنى بِذلِکَ
در دست فاطمه زهرا علیهاالسلام لوحى زمردین دیدم، پرسیدم: اى دختر رسولخدا پدر و مادرم فداى تو باد این چه لوحى است؟ حضرت فرمود: این لوح را که در آن نام پدر و شوهرم و دو پسرم و نامهاى فرزندان معصومم نوشته شده است خداى عزوجل به پیامبرش هدیه نمود و پیامبر نیز براى خوشحالى من آن را به من داد.
اکمال الدین ج 1:309
حدیث هفتم: اقـرار به ولایـت
در جمع گرم خانواده هر یک از على و فاطمه خود را نزد پیامبر محبوبتر مى شمردند، پیامبر به فاطمه فرمود:
تو را حلاوت فرزندى و على را عزّت مردان است و او نزد من محبوتر است.فاطمه گفت
وَالَّذِى اصْطَفاکَ واجْتَباکَ وَهَداکَ وَهَدى بِکَ الْأُمَّهَ لازِلْتُ مُقِرَّهً لَهُ ما عِشْتُ
به خدایى که تو را برگزید و هدایت کرد و امّت را به سبب تو راه نمود، همواره تا زنده ام به ـ مقام ـ او مقّر خواهم بود.
قوت القلوب ج 3: 111
حدیث هشتم: کلـید بهشـت
حضرت زهرا علیهاالسلام
اَخْبَرَنَى اَبى وَهُوَذا: هُوَ اَنَّهُ مَنْ سَلَّمَ عَلَیْهِ وَعَلَىَّ ثَلاثَهَ اَیّامٍ اَوْجَبَ اللّه ُ لَهُ الْجَنَّهَ. قالَ الرّاوى: قُلْتُ لَها: فى حَیاتِهِ وَحَیاتِکِ؟ قالَتْ علیهاالسلام : نَعَمْ وَبَعْدَ مَوْتِنا
پدرم قبل از رحلتش به من فرمود: هر کس سه روز بر او و بر من درود فرستد خدا بهشت را بر او واجب گرداند. راوى مى گوید: گفتم: در زندگى او و شما؟ حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود: بلى هم در حال حیات، و هم پس از مرگ.
تهذیب الاحکام ج 6:9
حدیث نهم: معـیار تشـیّع
شخصى به زنش گفت: پیش فاطمه زهرا علیهاالسلام برو و بپرس: آیا من از شیعیان اهل بیت هستم؟ ـ زن آمد و پرسید، حضرت زهرا علیهاالسلام در پاسخ گفت:
قُولى لهُ: اِنْ کُنْتَ تَعْمَلُ بِما اَمَرْناکَ وَتَنْتَهى عَمّا زَجَرْناکَ عَنْهُ فَأَنْتَ مِنْ شیعَتِنا وَاِلاّ فَلا
به همسرت بگو: اگر به آنچه ترا فرمان داده ایم عمل مى کنى و از آنچه نهى کرده ایم پرهیز نموده اى از شیعیان خواهى بود و در غیر این صورت از شیعیان نیستى.
تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى علیه السلام
حدیث دهم: بارالهـا ! . . .
یکى از دعاهاى حضرت زهرا علیهاالسلام
اَلّلهُمَّ اِنّى اَسْـأَلُکَ قُـوَّهً فى عِبـادَتِکَ وَتَبَصُّرا فى کِتابِکَ وَفَهْما فى حُکْمِکَ، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّـدِ وَالِ مُحَمَّـدٍ وَلاتَجْعَلِ الْقُرْانَ بِنا ماحِلاً وَالصِّراطَ زائِلاً وَمُحَمَّـدا صَلَى اللّهُ عَلَیهِ وَالِهِ عَنّـا مُوَلِّیا
بارالها: نیرومندى در بندگیت و بینش روشن در کتابت و فهم و درک احکامت را از تو خواستارم. خدایا بر محمد و آل محمد درود فرست و قران را دور از دسترس ما و پل صراط را لغزشگاه ما و محمد صلی الله علیه و آله را رویگردان از ما قرار مده.
بلد الامین: 101
بخش دوم: دفاع از حریم ولایت
حدیث یازدهم: پـدران دلسـوز
حضرت زهرا علیهاالسلام

اَبَوا هذِهِ الْأُمَّهِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِىٌّ یُقیمانِ اَوَدَهُمْ وَیُنْقِذانِهِمْ مِنَ الْعَذابِ الدّائِمِ اِنْ اَطاعُوهُما وَیُبیحانِهِمُ النَّعیمَ الدّائِم اِنْ وافَقُوهُما
پدران این امّت حضرت محمد صلی الله علیه و آله ـ پیامبر خدا ـ و حضرت على علیه السلام ـ ولى خدا ـ است. اگر از آن دو اطاعت کنند، کژى هاى آنان را اصلاح مى کنند و از عذاب دردناکشان نجات مى بخشند و همراهى با آن دو نعمت جاودان ـ بهشت ـ را ارزانیشان مى دارد.
تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى علیه السلام 330
حدیث دوازدهم: راه توحـید
حضرت زهرا علیهاالسلام بر سر مزار حمزه علیه السلام در پاسخ شخصى مى فرماید
اَما وَاللّه ِ لَوْ تَرَکُوا الْحَقَّ عَلى اَهْلِهِ وَاتَّبَعُوا عِتْرَهَ نَبِیِّهِ لَمَااخْتَلَفَ فِى اللّهِ تَعالى اثْنانِ
به خدا سوگند اگر حق را به اهلش واگذار مى نمودند و از عترت پیامبر پیروى مى کردند، حتى دو نفر درباره خدا اختلاف نمى نمودند (واسلام همه عالم را فرا مى گرفت.)
کفایه الاثر: 199
حدیث سیزدهم: انـدوه فراگـیر
روزى ام سلمه براى عیادت حضرت فاطمه علیهاالسلام آمد وپرسید: اى دختر پیامبر شب را چگونه به صبح آوردى (شب و روزت چگونه مى گذرد)؟ حضرت علیهاالسلام فرمود
اَصْبَحْتُ بَیْنَ کَمَدٍ وَکَرْبٍ، فُقِدَ النَّبِىُّ وَظُلِمَ الْوَصِىُّ، هُتِکَ وَاللّه ِ حِجابُهُ
به صبح آوردم در حالى که تاریکى غم و انده مرا فراگرفته است، پیامبر از دست رفت و وصى او مظلوم واقع شد، حَریم و حرمت پیامبر شکسته شد.
مناقب آل ابى طالب، ج 2: 205
حدیث چهاردهم: قهـر رحـمت
حضرت زهرا علیهاالسلام در پاسخ زنانى که براى عیادتش آمده و از سلامتى اش سؤال کردند فرمود
اَصْبَحْتُ وَاللّه ِ عائِفَهً لِدُنْیاکُنَّ، قالِیَهً لِرِجالِکُنَّ، لَفَظْتُهُمْ بَعْدَ اَنْ عَجَمْتُهُمْ وَشَنِأْتُهُمْ بَعْدَ اَنْ سَبَرْتُهُمْ، فَقُبْحا لِفُلُولِ الحَدِّ وَ خَوَرِ الْقناهِ وَ خَطَلِ الرَّأْىِ
به خدا سوگند صبح کردم در حالى که نسبت به دنیاى شما بى رغبت و از مردان شما خشمگینم. پس از چشیدن، آنان را از دهان بیرون افکندم و پس از پیگیرى، از آنان خسته شدم. چه زشت است کند شدن تلاش ها و سستى نیروها و اضطراب اندیشه ها ! .
معانى الاخبار، 354.
حدیث پانزدهم: بـه چه گنـاهى؟
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخشى از سخنانش با زنان مدینه فرمود
وَمَا الَّذى نَقَمُوا مِنْ اَبِى الْحَسَنِ علیه السلام؟ نَقَمُوا وَاللّه ِ مِنْهُ نَکیرَ سَیْفِهِ وَقِلَّهَ مُبالاتِهِ لِحَتْفِهِ وَشِدَّهَ وَطْأَتِهِ وَنَکالَ وَقْعَتِهِ وَتَنَمُّرُهُ فى ذاتِ اللّه ِ
به راستى آنان که دیگران را ترجیح دادند ـ چه عیبى از ابوالحسن امیرالمؤمنین علیه السلام گرفتند؟ به خدا قسم تنها عیب على شمشیر بران او و بى اعتنایى به مرگ و برخورد سخت و ضربه هاى مرگبار و خشم سرکش او در رابطه با ـ دفاع از دین ـ خداست.
بلاغات النساء: 32
حدیث شانزدهم: حـلاّل مشـکلات
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخش دیگرى از خطبه مى فرماید
وَکُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النّارِ مُذْقَهَ الشّارِبِ وَنُهْزَهَ الطّامِعِ… فَاَنْقَذَکُمُ اللّه ُ تَبارَکَ وَ تَعالى بِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله بَعْدَ اللَّتَیّا وَاللَّتى وَبَعْدَ اَنْ مُنِىَ بِبُهَمِ الرِّجالِ وَذُؤْبانِ الْعَرَبِ وَمَرَدَهِ اَهْلِ الْکِتابِ کُلَّما أوْقَدُوا نارا لِلْحَرْبِ اَطْفَأَهَااللّه ُ، اَوْ نَجَمَ قَرْنُ الشَّیْطانِ اَوْ فَغَرَتْ فاغِرَهٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ قَذَفَ اَخاهُ فى لَهَواتِها، فَلایَنْکَفِى ءُ حَتّى یَطَأَ جَناحَها بِاَخْمُصِهِ وَیَخْمِدَ لَهَبَها بِسَیْفِهِ
و شما بر لبه پرتگاهى از آتش قرار داشتید جرعه آبى براى تشنگان و شکار بى رنجى براى آزمندان بودید، آنگاه خداى بزرگ به وسیله حضرت محمد صلی الله علیه و آله و پس از چه فراز و نشیب ها ـ و گرفتار شدن به دست مردان حیوان صفت و گرگان آدمخوار عرب و گردنکشان اهل کتاب ـ نجاتتان بخشید. هرگاه که آتش جنگى بر مى افروختند خدا خاموش مى کرد و اگر شاخ شیطانى سرک مى کشید و یا مرزى از سوى مشرکان گشوده مى شد پیامبر، برادرش ـ حضرت على علیه السلام ـ را در کام آن مى افکند و او نیز تا هنگامى که یال و بال آنان با کف پاى خود پایمال نمى کرد و آتش آنان را با شمشیر خاموش نمى ساخت بر نمى گشت
بخشى از خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 135
حدیث هفدهم: نقـش ولایـت
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخش دیگرى از سخنانش با زنان مدینه در مورد حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام مى فرماید
وَتَاللّه ِ لَوْمالُوا عَنِ الْمَحَجَّهِ اللاّئحَهِ وَزالُوا عَنْ قَبُولِ الْحُجَّهِ الْواضِحَهِ لَرَدَّهُمْ اِلَیْها وَحَمَلَهُمْ عَلَیها وَلَسْارَبِهِمْ سَیْرا سُجُحا لایَکْلِمُ خِشاشُهُ وَلایَکِلُّ سائِرُهُ وَلایَمُلُّ راکِبُهُ وَلَأَوْرَدَهُمْ مَنْهَلاً نَمیرا صافِیا رَوِیّا
به خدا سوگند اگر از راه روشن منحرف مى شدند و از پذیرش دلیل واضح مى لغزیدند، آنان را به راه مستقمیم برگردانده و بر التزام به آن وامى داشت و با نرمى و ملایمت راهشان مى برد، به گونه اى که خشونت و ناهموارى راه آنان را آزار نمى داد و رهروان را خسته نمى ساخت و سواران را ملول نمى کرد. و آنان را به آبشخورى پر برکت و زلال و گوارا رهنمون مى شد
احتجاج، ج 2: 148.
حدیث هجدهم: هشـدار!
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخش پایانى سخنانش با زنان مدینه فرمود
اَما لَعَمْرى لَقَدْ لَقِحَتْ فَنَظِرَهٌ رَیْثَما تُنْتِجْ ثُمَّ احْتَلِبُوا مِلْأَ الْقَعْبِ دَما عَبیطا وَذِعافا مُبیدا، هُنالِکَ یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ وَیَعْرِفُ التّالُونَ غِبَّ ما اَسَّسَ الْأَوَّلُونَ، ثُمَّ طیبُوا عَنْ دُنْیاکُمْ اَنْفُسا وَاطْمَأِنُّـوا لِلْفِتْنَهِ جاشا وَاَبْشِرُوا بِسَیْفٍ صارِمٍ وَسَطْوَهَ مُعْتَدٍ غاشِمٍ وَبِهَرْجٍ شامِلٍ وَاِسْتِبْدادٍ مِنَ الظّالِمینَ، یَدَعُ فَیْئَکُمْ زَهیدا وَجَمْعَکُمْ حَصیدا فَیاحَسْرَتا لَکُمْ وَاَنىّ بِکُمْ وَقَد عُمِّیَتْ عَلَیْکُمْ…
به جان خودم سوگند! نطفه فساد و تباهى بسته شد، اندکى منتظر باشید تابه نتیجه رسد آنگاه به جاى شیر، کاسه هاى پر از خون تازه و زهر کشنده بدوشید و در آن هنگام گمراهان، زیان کجروى خود را خواهند دید و آیندگان پیامد کار پیشینیان را خواهند دانست. آنگاه دل از دنیا برکنید و با فتنه ها آرامش خاطر یابید! و مژده باد بر شما به شمشیر آخته و سلطه متجاوز ستمگر و نیز هرج و مرج فراگیر و استبداد زورگویان! همانان که بخش ناچیزى از حق را به شما برگردانند و اجتماع شما را درو کنند! چه حسرت بزرگى! و چه مى توان کرد؟ در صورتى که امروز کورکورانه برده شده اید.
احتجاج، ج 1: 148
حدیث نوزدهم: انـذار و انتـظار
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخش دیگرى از خطبه فرمود
فَبِعَـیْنِ اللّه ِ ما تَفْـعَـلُونَ، وَسَیَعْلَمُ الَّذینَ ظَلَمُوا اَىَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ ، وَاَنَا ابْنَهُ نَذیرٍ لَکُمْ بَیْنَ یَدَىْ عَذابٍ شَدیدٍ، فَاعْمَلُوا اِنّا عامِلُونَ، وَانْتَظِرُوا اِنّا مُنْتَظِرُونَ
آنچه مى کنید زیر نظر خداست و ستمگران به زودى خواهند دانست که به سوى چه سرانجامى باز مى گردند! و من دختر کسى هستم که شما را از عذاب دردناک و سخت بیم مى داد، پس هر چه خواهید بکنید ما نیز کار خود پیش مى گیریم و منتظر باشید و ما نیز در انتظار به سر مى بریم.
پایان خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 141.
حدیث بیستم: بـارالـها!
یکى دیگر از دعاهاى حضرت زهرا علیهاالسلام
اَلّلهُمَّ اِلَیْکَ نَشْکُو فَقْدَ نَبِیِّکَ وَرَسُولِکَ وَصَفِیِّکَ وَارْتِدادَ اُمَّتِهِ وَمَنْعِهِمْ اِیّانا حَقَّنَا الذَّى جَعَلْتَهُ لَنا فى کِتابِکَ الْمُنْزَلِ عَلى نَبِیِّکَ بِلِسانِهِ
بارالها: ـ درد جانکاه ـ از دست دادن پیامبر و فرستاده برگزیده ات را به تو باز مى گوییم و نیز عقبگرد امّتش و جلوگیرى آنان از دسترسى ما به حقى را که تو در کتاب و برزبان پیامبرت تعیین کرده اى به تو شکایت مى کنیم.
صحیفه الزهرا:174
بخش سوم: مادر امامت
حدیث بیست و یکم: دل خوشـى‏هـا
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود
حُبِّبَ اِلَىَّ مِنْ دُنْیاکُمْ ثَلاثٌ: تِلاوَهُ کِتابِ اللّه ِ وَالنَّظَرُ فىوَجْهِ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وَالْأِنْفاقُ فىسَبیلِ اللّه
از دنیاى شما سه چیز براى من دوست داشتنى است: تـلاوت کتـاب خــدا ـ قــرآن ـ ، و نگاه به چهره رسول خدا صلی الله علیه و آله و انفـاق در راه خــدا.
وقایع الایام خیابانى ح صیام: 295
حدیث بیست و دوم: بـامــداد زنـدگى
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود
مَرَّ بى رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وَأَنـَا مُضْطَجِعَهٌ مُتَصَبِّجَهً فَحَرَّکَنى بِرِجْلِهِ وَقالَ یا بُنَیَّهَ قُومى فَاشْهَدى رِزْقَ رَبِّکِ وَلاتَکُونى مِنَ الغافِلینَ، فَاِنَّ اللّه َ یُقَسِّمُ اَرْزاقَ النّاسِ ما بَیْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ اِلى طُلُوعِ الشَّمْسِ
روزى پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آمد در حالى که من پس از نماز صبح خوابیده بودم، پیامبر صلی الله علیه و آله با پاى مبارکش مرا تکان داد و فرمود: دخـترکم برخیز و شاهد روزى پرورگارت باش ـ در طلب روزى بـکوش ـ و از غـافـلان مبـاش زیـرا خـداوند روزى مردم را به هنگام سپیده صبح تا طلوع خورشید تقسیم مى کند.
مسند فاطمه الزهراء: 219.
حدیث بیست و سوم: حجـله عبـادت
حضرت على علیه السلام در شب ازدواج، همسرش را نگران دید و علت آن را پرسید.حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود:
تَفَکَّرتُ فى حالى وَاَمْرى عِنْدَ ذِهابِ عُمْرى وَنُزُولى فى قَبْرى، فَشَبَّهتُ دُخُولى فى فِراشى بِمَنْزِلى کَدُخُولى اِلى لَحَدى وَقَبْرى، فَأنْشِدُکَ اللّه َ اِنْ قُمْتَ اِلَى الصَّلاهِ فَنَعْبُدَ اللّه َ تَعالى هذِهِ اللَّیْلَهَ
در پیرامون حال و وضع خود اندیشیدم و پایان عمر و منزلگاه قبر را به یاد آوردم و انتقال ـ از خانه پدر ـ به منزل خودم، مرا به یاد ورود به قبرم انداخت! تو را به خدا بیا تا در آغاز زندگى مشترک به نماز برخیزیم و امشب را به عبادت خدا بپردازیم.
احقاق الحق 6 و 23: 481 و 489.

حدیث بیست و چهارم: شـریک زنـدگى
على و فاطمه علیهماالسلام از پیامبر خواستند تا در تقسیم امور خانواده بین آن دو قضاوت کند، پیامبراکرم صلی الله علیه و آله نیز کارهاى مربوط به درون خانه را براى فاطمه علیهاالسلام و کارهاى بیرون خانه را براى على علیه السلام تعیین کرد. پس حضرت زهرا فرمود:
فَلایَعْلَمُ ما دَخَلَنى مِنَ السُّرُورِ اِلاَّ اللّه ُ بِاِکْفائى رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله تَحَمُّلَ اَرْقابِ الرِّجالِ
جز خدا کسى نمى داند که من چقدر از این تقسیم خوشحال شدم زیرا از شانه به شانه شدن با مردان بیگانه نجات یافتم و مشکل برخورد با مردان نامحرم از دوشم برداشته شد.
وسائل ج 14: 123 ح 25341
حدیث بیست و پنجم: شـریک خـدمت
سلمان مى گوید: وارد منزل شدم و دیدم فاطمه زهرا علیهاالسلامنشسته و دستاس مى کرد و بر دسته دستاس خون دست مبارکش جارى بود، از سوى دیگر حسین علیه السلام در کنار خانه از گرسنگى گریه مى کرد، گفتم: اى دختر رسول خدا دستان شما پینه بسته است در صورتى که فضه حاضر است!» حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود
اَوْصـانى حَبیبى رَسـُولُ اللّه ِ اَنْ تَکُونَ الْخِدْمَهُ لَها یَوْما وَلى یَوْما فَکانَ اَمْسِ یَوْمَ خِدْمَتِها وَالْیَوْمُ یَوْمُ خِدْمَتى
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مرا توصیه نموده است که یک روز فضه کارهاى خانه را انجام دهد و یک روز من، دیروز نوبت او بوده و امروز نوبت من است.
دلائل الامامه: 140.
حدیث بیست و ششم: الگوى سـاده زیسـتى
روزى فاطمه علیهاالسلام به محضر پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت
یا رَسُولَ اللّه ِ اِنَّ سَلْمانَ تَعَجَّبَ مِنْ لِباسى، فَوَالَّذى بَعَثَکَ بِالْحَقِّ نَبِیّا مالى وَ لِعَلِىٍّ مُنْذُ خَمْسِ سِنینَ اِلاّ مِسْکَ کَبْشٍ نَعْلِفُ عَلَیْهِ بِالنَّهارِ بِعَیرَنا فَاِذا کانَ اللَّیْلُ اِفْتَرَشْناهُ وَ اِنَّ مِرْفَقَتَنا لَمِنْ اُدْمٍ حَشْوُها لِیفُ النَّخْلِ
یا رسول اللّه سلمان از لباس ساده من تعجب مى کند! قسم به خدایى که تو را به پیامبرى برانگیخته است، مدت پنج سال است که زیرانداز شبانه من و على پوست گوسفندى است که روزها علوفه شترمان را بر روى آن مى ریزیم، و بالش ما نیز قطعه پوستى است که درون آن از لیف درخت خرماست.
الدروع الواقیه: 275.
حدیث بیست و هفتم: الگوى ایثــار
امام حسن مجتبى علیه السلام گوید: مادرم را دیدم که در نیمه شب مؤمنین را دعا مى کند و براى خودش دعا نمى کند، گفتم: مادرجان چرا براى خودت دعا نمى کنى؟ مادرم فرمود
یا بُنَىَّ ! اَلجارُ ثُمَّ الدّارُ
پسرم اول همسایه سپس خانه.
بحارالانوار، 43: 82
حدیث بیست و هشتم: الگوى عفـاف
اسماء بنت عمیس مى گوید: فاطمه علیهاالسلام به من فرمود
اِنّى قَدِ اسْتَقْبَحْتُ ما یُصْنَعُ بِالنِّساءِ، اِنَّهُ یُطْرَحُ عَلَى الْمَرْأَهِ الثَّوْبُ فَیَصِفُها لِمَنْ رَأى، فَلاتَحْمِلینى عَلى سَریرٍ ظاهِرٍ، اُسْتُرینى سَتَرَکِ اللّه ُ مِنَ النّارِ
من شیوه تشییع جنازه زنان را بسیار زشت و ناپسند مى دانم، پارچه اى بر روى او مى کشند که برجستگیهاى بدن او را براى بینندگان به نمایش مى گذارد! اى اسماء مرا بر تابوت آشکار نگذار بدن مرا بپوشان که خدا تو را از آتش بپوشاند.
وسائل الشیعه، ج2: 876 ح 3453 و 3456 و 3457.
حدیث بیست و نهم: شـیوه عـزادارى
هنگام رحلت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله دختران بنى هاشم حضرت فاطمه علیهاالسلام را در برپایى عزادارى یارى مى کردند، آن حضرت فرمود
اُتْرُکْنَ التَّعْدادَ وَ عَلَیْکُنَّ بِالدُّعاءِ
از شمارش مناقب و مفاخر نژادى دست بردارید و بـر شـما بـاد به دعـا کـردن
کافى، ج 3: 218.
حدیث سی ام: بـارالهـا !
یکى از دعاهاى حضرت زهرا علیهاالسلام
اِلهى اَصْلِحْ دینىاَلَّذى هُوَ عِصْمَهُ اَمْرى وَاَصْلِحْ لى دُنْیاىَ الَّتى اِلَیْها مَعادى وَاجْعَلِ الْحَیاهَ زِیادَهً لى مِنْ کُلِ خَیْرٍ وَاجْعَلِ الْمَوْتَ راحَهً لى مِنْ کُلِّ شَرٍِّ
بارالها: دینم را که ملاک و محور کارهاى من و دنیایم را که خانه تلاش ومعاش من وآخرتم را که سرانجام من به سوى آن است اصلاح فرما، و زندگیم را وسیله برکت و خیر و مرگم را وسیله رهایى و راحتى از هر شرّ و بدى قرار ده.
فلاح السائل: 238.
بخش چهارم: حکمت و هدایت
حدیث سی و یکم: نـور نـگاه
در آغاز زندگى مشترک، حضرت زهرا علیهاالسلام اسرارى را با حضرت على علیه السلام در میان گذاشت و سپس در مقابل تعجب او فرمود
یاأَبَاالحَسَنِ ! أَلْمُؤْمِنُ یَنْظُرُ بِنُورِاللّه ِ تَعالى
اى ابوالحسن! مؤمن، با نور الهى مى نگرد ـ حقایق درون را مى بیند ـ .
عیون المعجزات: 54.
حدیث سی و دوم: صـعود و هـبوط
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود
مَنْ اَصْعَدَ اِلَى اللّه ِ خالِصَ عِبادَتِهِ اَهْبَطَ اللّه ُ اِلَیْهِ اَفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ
هرکه عبادتهاى خالصانه اش را نزد خداوند بفرستد، خـداوند بهترین مصلحت ها را بر او فرو فرستد.
مجموعه ورّام، ج 2: 108.
حدیث سی و سوم: پـاداش آمــوزش
زنى به محضر فاطمه زهرا علیهاالسلام آمد و پس از چندین پرسش گفت: اى دختر رسول خدا مبادا تو را آزرده باشم؟ حضرت فرمود
هاتى و سَلى عَمّا بَدالَکِ، اَرَأَیْتِ مَنِ اکْتَرى یَوْما یَصْعَدُ اِلى سَطْحٍ بِحَمْلٍ ثَقیلٍ وَ کِراهُ مِأَهَ اَلْفِ دینارٍ أَیَثْقُلُ عَلَیْهِ ذلِکَ؟ فَقالَتْ: لا. فَقالَتْ علیهاالسلام: اِکْتَرَیْتُ أَنَا لِکُلِّ مَسْأَلَهٍ بِأَکْثَرَ مِنْ مِلْ ءِ ما بَیْنَ الثَّرى اِلَى الْعَرْشِ لُؤْلُؤا فَأَحْرى اَنْ لایَثْقُلَ عَلَىَّ
هرچه مى خواهى بپرس ـ و به فکر خستگى من مباش ـ زیرا اگر کسى براى حمل بار سنگینى، صد هزار دینار بگیرد آیا سنگینى بار را احساس مى کند؟ زن گفت: نه، حضرت فرمود: من براى پاسخ هر سؤال پاداشى بیشتر از زمین تا عرش، مروارید خواهم گرفت پس چرا باید بر من گران آید؟
محجّه البیضاء 1: 30
حدیث سی و چهارم: حـکمت احـکام
حضرت زهرا علیهاالسلام در بخش دیگرى از خطبه فرمود
فَجَعَلَ اللّه ُ الاْءیمانَ تَطْهیرا لَکُمْ مِنَ الشِّرکِ وَالصَّلاهَ تَنْزیها لَکُمْ عَنِ الْکِبْرِ وَ الزَّکاهَ تَزْکِیَهً لِلنَّفْسِ وَنَماءً فِى الرِّزْقِ وَ الصِّیامَ تَثْبیتا لِلاِْخْلاصِ وَ الْحَجَّ تَشْییدا لِلّدینِ وَ الْعَدْلَ تَنْسیقا لِلْقُلُوبِ وَ طاعَتَنا نِظاما لِلْمِلَّهِ وَ اِمامَتَنا اَمانا لِلْفُرْقَهِ وَ الْجِهادَ عِزّا لِلاِْسْلامِ وَالصَّبْرَ مَعُونَهً عَلَى اسْتیجابِ الْأَجْرِ وَالْأمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَهً لِلْعامَّهِ وَ …
پس خداى متعال ایمان را براى پاک نمودن شما از شرک، و نماز را براى دور نمودنتان از کبر، و زکات را براى تزکیه نفس و توسعه روزى، و روزه را براى استوارى اخلاص، و حج را براى پایدارى دین، و عدالت ورزى را براى هماهنگى دلها، و فرمانبردارى از ما را براى نظم جامعه، و رهبرى ما را سبب امنیت از پراکندگى، و جهاد را براى عزّت بخشى اسلام، و بردبارى در برابر مشکلات را کمکى در بدست آوردن پاداش، و امر به معروف را براى اصلاح جامعه قرار داد.
بخشى از خطبه بزرگ، احتجاج، ج 1: 134
حدیث سی و پنجم: روزه بى‏ارزش
حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام فرمود
ما یَصْنَعُ الصّائِمُ بِصِیامِهِ اِذا لَمْ یَصُنْ لِسانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ
روزه دار اگر زبان و گوش و چشم و اندامش را حفـظ نـکند روزه او به چـه کارش آیـد؟
دعائم الاسلام 1: 268.
حدیث سی و ششم: چـهره خـندان
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود
اَلْبِشْرُ فى وَجْهِ الْمُؤْمِنِ یُوجِبُ لِصاحِبِهِ الْجَنَّهَ وَالْبِشْرُ فى وَجْهِ الْمُعانِدِ الْمُعادى یَقى صاحِبَهُ عَذابَ النّارِ
خوشرویى با مؤمن، موجب دستیابى به بهشت مى شود و خوشرویى نسبت به غیر مؤمن انسان را از عذاب آتش حفظ مى کند.
فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفى، ج 1: 300
حدیث سی و هفتم: آداب سـفره
از حضرت زهرا علیهاالسلام نقل شده است که فرمود
فِى الْمائِدَهِ اثْنَتا عَشْرَهَ خِصْلَهٌ یَجِبُ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ اَنْ یَعْرِفَها، اَرْبَعٌ فیها فَرْضٌ وَ اَرْبَعٌ فیها سُنَّهٌ وَ اَرْبَعٌ فیها تَأْدیبٌ. فَاَمَّا الْفَرْضُ: فَالْمَعْرِفَهُ وَ الرِّضا وَ التَّسْمِیَهُ وَ الشُّکْرُ. وَ اَمَّا السُّنَّهُ: فَالْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعامِ وَالْأَکْلُ جالِسا وَالْجُلُوسُ عَلَى الْجانِبِ الْأیْسَرِ وَ الْأَکْلُ بِثَلاثِ اَصابِعَ. وَ اَمَّا التَّأدیبُ: فَالْأَکْلُ مِمّا یَلیکَ وَ تَصْغیرُ اللُّقْمَهِ وَ الْمَضْغُ الشَّدیدُ وَقِلَّهُ النَّظَرِ فىوُجُوهِ النّاسِ
در آداب سفره دوازده خصلت است که هر مسلمانى باید آن را بداند. چهار خصلت واجب و چهار تا مستحب و چهار تاى دیگر از ادب است: شناخت (ارزش نعمت) و رضا (به روزى خداوندى) و نام خدا بر زبان آوردن و سپاس او گفتن از واجبات است، وضوى قبل از غذا و در حال نشسته غذا خوردن و نشستن روى طرف چپ و با سه انگشت غذا خوردن از مستحبات است، و خوردن از غذایى که نزدیک و روبروى توست و کوچک گرفتن لقمه و زیاد جویدن و کمتر نگریستن به روى دیگران از آداب غذا خوردن است.
عوالم، ج 11: 629
حدیث سی و هشتم: رضـاى دیـن و دنیـا
حضرت زهرا علیهاالسلام به برخى از زنان فرمود:
اِرْضى اَبَوَىْ دینِکِ مُحَمَّدا وَعَلیّا بِسَخَطِ اَبَوَىْ نَسَبِکِ وَ لاتُرْضِى اَبَوَىْ نَسَبِکِ بَسَخَطِ اَبَوَىْ دینِکِ
در صورت ناچارى ـ براى جلب رضایت حضرت محمد و حضرت على علیهماالسلام ـ که پدر اسلام و امت مسلمان هستند. پدر و مادر خویش را به خشم آر (از رنجش آنان هراس مکن) ولى مبادا براى جلب رضایت پدر و مادرت، آنان را به خشم آرى.
تفسیر منسوب به امام عسکرى علیه السلام: 334
حدیث سی و نهم: بهـترین کار براى زنـان
حضرت امیر المؤمنین گوید: روزى پیامبر از ما سؤال کرد: بهترین کار براى زن چیست؟ کسى نتوانست پاسخ گوید. من این پرسش را از فاطمه پرسیدم. او علیهاالسلام فرمود: ولى من مى دانم
خَیْرٌ لِلنِّساءِ اَنْ لا یَرَیْنَ الرِّجالَ وَ لا یَراهُنَّ الرِّجالُ
بهـترین کار براى زن آن اسـت کـه مردان ـ نامحرم ـ را نبیند و مردان نیز او را نبینند.
کشف الغمه 1: 466
حدیث چهلم: بـارالهـا !
از دعاهاى حضرت زهرا علیهاالسلام
اَللّهُمَّ بِعِلْمِکَ الْغَیْبِ وَ قُدْرَتِکَ عَلَى الْخَلْقِ اَحْیِـنى مـا عـَلِمْتَ الْحَـیاهَ خَیـْرا لى وَ تَوَفـَّنى اِذا کانَتِ الْوَفاهُ خَیـْرا لى. اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ کَلِمَهَ الاِْخْلاصِ وَ خَشْیَتَکَ فِى الرِّضا وَ الْغَضَبِ وَ الْقَصْدَ فِى الْغِنى وَالْفَـقْرِ
بارالها ! به علم غیب و قدرت فراگیرت سوگند، مرا زنده بدار تا روزى که آن، براى من سودمند است و بمیران هنگامى که مرگ، به سود من باشد. خدایا اعتقاد خالص و ترس از خودت را به هنگام خوشنودى و خشم و میانه روى در حال دارایى و تهى دستى را از تو خواستارم.
بحارالانوار ج 94: 225.