منصور بهرامی / کارشناس ارشد روانشناسی
14 توصیه به والدینی که می‌خواهند با کودکانشان به مسافرت بروند
برای بیشتر والدین، سفر کردن به معنی ایجاد تغییری در زندگی روزمره است. هنگام سفر آنها می‌توانند مدتی کار و وظایف روزمره را کنار بگذارند و آزاد و رها زندگی کنند اما برای بیشتر کودکان، سفر نمی‌تواند مانند تعطیلات باشد زیرا آنها به احساس امنیت در خانه، اسباب‌بازی‌ها، رخت‌خواب و غذای خانگی وابسته هستند. پس هنگام برگشت از سفر بلافاصله برای سفر دیگر برنامه‌ریزی نکنید. به این ترتیب کودک شما می‌داند که وسایل محبوب او مانند اسباب‌بازی‌ها، پتوها و لباس‌ها که سرگرمی‌هایش هستند در اختیارش قرار دارند.
هنگام سفر معمولا امکانات رفاهی خانه در دسترس نیست. لذا باید به کودک بیاموزید که این تغییر را پذیرفته و از تجارب جدید لذت ببرد. اگر کودک مشتاقی داشته باشید که در محیط جدید احساس امنیت کند انجام این وظایف آسان‌تر خواهد بود. 14 توصیه زیر را فراموش نکنید:
1 صندلی اتومبیل و کمربند ایمنی را بررسی کنید
صندلی اتومبیل یا کمربند ایمنی را قبل از سفر بازدید کنید. اقدامات ایمنی که قبل از ترک منزل به عمل می‌آورید میزان راحتی و آسایش شما و فرزندانتان را هنگام سفر بیشتر می‌کند. این عمل را در موقع مناسب خود انجام دهید تا مجبور نباشید به خاطر نبود یکی از عناصر حیاتی سفر یعنی صندلی ایمنی یا دیگر وسایل، سفرتان را به تعویق بیندازید.
2 مقررات را با کودک تمرین کنید
قبل از آنکه بخواهید با اتومبیل به سفری طولانی بروید، چند بار به طور تمرینی آزمایش کنید تا کودک بتواند آموزش اولیه را کسب کرده و برای سفر واقعی آماده شود. کودک را به درست نشستن روی صندلی یا بستن کمربند ایمنی تشویق کنید و به این ترتیب به او نشان دهید که وقتی درست در اتومبیل بنشیند جایزه می‌گیرد.
3 مقررات را جدی بگیرید
این قانون را وضع کنید که اتومبیل تنها زمانی حرکت می‌کند که کمربند ایمنی بسته شده باشد. بگویید: «تو کمربند ایمنی را نبسته‌ای؛ اگر این کار را انجام ندهی ماشین حرکت نمی‌کند.» آماده باشید و تا هنگامی که همه سرنشینان این قانون را اجرا نکرده‌اند، حرکت نکنید.
4 وسایل سرگرمی کودک را مهیا کنید
اسباب‌بازی‌هایی را برای سفر بردارید که به لباس و رویه صندلی‌ها آسیب نمی‌رسانند. به عنوان مثال، مداد شمعی خوب است اما قلم‌های جوهردار مناسب نیستند چون اگر تصادفا بیفتند ممکن است رویه صندلی را خراب کنند. اگر با وسایل نقلیه عمومی سفر می‌کنید، بازی‌هایی را همراه ببرید که در فضای محدود قابل استفاده باشند و تا حد امکان سر و صدا نداشته باشند و بتوانند برای مدتی طولانی باعث سرگرمی کودک شوند.
5 برنامه سفر را به کودک بگویید
برنامه‌های سفر را با کودک در میان بگذارید تا او هم بداند که چه مدت دور از خانه خواهد بود. در این مدت اتاق او چه خواهد شد و چه زمانی باز خواهد گشت. عکس‌ها و نقشه محلی را که به آنجا سفر می‌کنید به او نشان دهید. با او درباره مردم، مناظر و برنامه‌هایی که خواهید دید و کارهایی که انجام خواهید داد صحبت کنید. ماجرا و خاطرات سفرهای گذشته را تعریف کنید. محل موردنظر را با مکانی که کودک با آن آشناست، مقایسه کنید تا اضطراب او از رفتن به مکانی ناشناخته کاهش یابد.
6 کودک را در تدارک سفر شرکت دهید
به کودک اجازه دهید تا در بخشی از برنامه تدارک سفر، شرکت داشته باشد. به او اجازه دهید در جمع‌آوری لباس‌هایش، انتخاب اسباب‌بازی‌ها، حمل ساک و غیره کمک کند.
7 مقررات سفر را توضیح دهید
پیش از ترک خانه، به کودک بگویید که در سفر چه بازی‌ها و فعالیت‌هایی ممنوع است. به عنوان مثال، برای توقف‌های بین راه تا مقصد، قانون سر و صدا، قانون بازی، قانون شنا و قانون رستوران را توضیح دهید.
8 به موقع تشویقش کنید
از رفتار خوب او تعریف کنید. رفتار خوب کودک را به‌طور مرتب تحسین کنید. مثلا برای ماندن او روی صندلی اتومبیل به او جایزه دهید. به او بگویید: «لذت می‌برم از اینکه به همه درخت‌ها و خانه‌ها نگاه می‌کنی. چه روز خوبی است. حالا که آن‌قدر خوب توی ماشین نشستی خیلی زود می‌توانیم بیرون برویم و بازی کنیم.»
9 قوانین را اجرا کنید
اگر کودک از صندلی‌اش بیرون آمد یا کمربند ایمنی‌اش را باز کرد، اتومبیل را متوقف کنید. مطمئن شوید که کودک فهمیده است که قانون مربوط به صندلی اتومبیل حتما اجرا می‌شود و اینکه نقض قانون، چه پیامدهایی خواهد شد.
10 بازیهای مخصوص سفر را انجام بدهید
در جریان سفر از خانه تا مقصد به شمارش اشیا، تشخیص رنگ‌ها و پیدا کردن حیوانات بپردازید و به این ترتیب کودک را طی سفر مشغول کنید. بدیهی است که توجه او نمی‌تواند برای مدت طولانی به یک بازی معطوف بماند بنابراین پیش از سفر فهرستی از بازیهای مختلف تهیه نمایید و در هر ساعت یکی از آنها را شروع کرده و به نوبت به این بازی‌ها بپردازید تا رضایت شما و کودک تامین شود.
11 در فواصل متناسب توقف کنید
کودکان زیر شش سال معمولا بی‌قرار هستند حتی اگر در اوایل سفر آرام باشند ولی پس از مدتی محصور ماندن در اتومبیل، هواپیما یا قطار که با طبیعت ماجراجوی آنها سازگار نیست، بی‌قرار شده و تحرک خود را از سر می‌گیرند. به کودک فرصت بدهید تا گاهی، مثلا در محوطه کنار جاده از نظر جسمی انرژی خود را تخلیه کند، در غیر این صورت شاهد طغیان کلامی او خواهید بود.
12 در استفاده از تنقلات دقت کنید
خوراکی‌های بسیار شیرین یا شور نه تنها بر میزان انرژی تخلیه نشده کودک می‌افزایند بلکه احتمال دارد سبب تهوع و دل به هم خوردگی او نیز بشوند. در سفر از تنقلات پروتئین‌دار یا کم‌نمک به جای خوراکی‌های شیرین استفاده کنید تا سلامت و نشاط خانواده تضمین شود.
13 از قانون مادربزرگ استفاده کنید
بگذارید کودک بداند که رفتار خوب در طی سفر با جایزه همراه است. مثلا بگویید وقتی روی صندلی بنشینی و بدون نق زدن با ما حرف بزنی، آن وقت اتومبیل را نگه می‌داریم و یک نوشیدنی می‌خوریم.
14 به وعده‌هایتان عمل‌کنید
در مورد چیزهایی که طی سفر ممکن است ببینید، هیچ قولی به کودک ندهید چون ممکن است همان زمان که صحبتش را می‌کنید، انتظار دیدنش را داشته باشد. مثلا اگر بگویید که در جنگل ممکن است اسب ببیند و بعد کودک آن را نبیند، زمان خروج از جنگل احتمالا گریه و زاری کودک بلند می‌شود که شما قول داده بودید که اسب می‌بینیم پس چی شد؟
منبع: www.salamat.com
