نویسنده: طاهره جعفری

مسئله پوشش از بدو خلقت آدم وحوا(ع) وجود داشته وامری فطری است. هنگامی که شیطان آنها رابرای خوردن میوه ممنوعه وسوسه کرد وآن دواز آن میوه خوردند، خود را عریان یافتند واین برهنگی، موجب شرمساری وپشیمانی آنان شد. درنتیجه، برگ های درختان را به خود پیچیدند وخویشتن را پوشاندند.
عده ای گمان می کنند که دربرابر افراد نامحرم باید حجاب را رعایت کنند، درحالی که این مسئله دامنه گسترده تری را دربرمی گیرد وافراد خانواده ومحارم را نیز شامل می شود.این موضوع دربرخی از خانواده ها اهمیت چندانی ندارد وبه این امر ولوازم آن کمتر پرداخته می شود.
هرانسانی برای خود محدوده وحریمی دارد.«حرم»یا«حریم»به محدوده ای گفته می شود که متعلق به انسان است ودفاع وحمایت ازآن واجب واحترامش لازم باشد.وارد شدن به حریم شخصی وخصوصی افراد، به ترتیب نسبت ، دردرجه های مختلفی قرار می گیرد ومقدار پوشش رابرای افراد مشخص می کند.برخی از پوشش ها نیز به منظور احترام به شخص مقابل صورت می گیرد. حال به مقدار پوشش، لزوم وچرایی بعضی ازحجاب وپوشش ها اشاره می کنیم.

پوشش هنگام نماز وعبادت دربرابر خداوند متعال

همان گونه که همه می دانیم، خداوند تنها کسی است که همواره برکارهای ما شاهد وناظر است وذره ای از حرکت ها ورفتارهای ما از او پنهان نمی ماندوبر ظاهر ونهانمان از خود ما نیز آگاه تر است. بنابراین، چرا هنگام عبادت باید خودرا بپوشانیم ونماز ودیگر عبادت ها ومناجات های خود را با پوشش به جای آوریم؟ درپاسخ می گوییم چون دراین هنگام، با نیت قبلی وقلبی، قصد حضور در پیشگاه مالک
آسمان ها وزمین را داریم ولازمه تشرف به محضر بزرگان، پوشیدن بهترین لباس هاست. پس چه کسی بزرگ ترو محترم تر ازخداوند قادر قهار؟ بدین ترتیب، برای احترام وعرض ادب به آستان کبریایی او، خود را در پیشگاه مقدسش می پوشانیم وبا پذیرش حجاب به عبادت او دل می سپاریم.

پوشش دربرابرنامحرم

نخستین واصلی ترین نوع پوشش است که خداوند به مسلمان امر فرموده است.بیشترین رعایت درحجاب، دربرابر افراد غیر هم جنس که محرم انسان نیستند باید صورت پذیرد.

پوشش دربرابر بزرگان

برخی پوشش ها درمقابل بعضی افراد، جنبه احترام به آنها را دارد، مانند روسری به سرکردن عروس خانواده دربرابر مادرشوهر، پدرشوهر ودیگر افراد محرم که درمیان بعضی از قوم ها وقبیله ها مرسوم است. همچنین دربرخی نقل قول ها آمده است که دختران بزرگان جامعه وافراد بلند پایه ونام آور وقتی می خواستند خدمت پدرخود بروند، برای احترام، با روسری وچادر نزد او می رفتند.

پوشش مرد دربرابر مرد وپوشش زن دربرابر زن

مرد نمی تواند با قصد لذت به بدن مرد دیگر نگاه کند ونگاه کردن زن به بدن زن دیگر نیز با قصد لذت حرام است. امام صادق(ع) می فرماید: «سزاوار نیست زن مسلمان پیش زنان یهودی ونصرانی بی حجاب شود؛ زیرا آنان نزد شوهران خود،اندام اورا توصیف می کنند.»
همچنین ازپیامبر گرامی اسلام(ص) روایت کرده اند که فرموده است:
زن با ایمان با زنی که اوصاف او را برای شوهرش، بیان می کند، هم نشین نمی شود. هرگاه صفات واندام اورابرای شوهرش تعریف کرد، مثل این است که آن مرد به آن زن نگاه کرده است.(1)

پوشش اعضای خانواده

فرزندان بیشتر از چگونگی پوشش پدر ومادر الگو می گیرند.پدرومادر نباید با این شعار که چهار دیواری اختیاری است وبه بهانه اینکه همه خانواده، محرم یکدیگرند، هرگونه خواستند، بپوشند وهرچه خواستند، با هم بگویند. چگونگی معاشرت در بین تک تک افراد خانواده هم باید تابع مقررات ویژه ای باشد. مادر ودختران خانواده باید از پوشیدن لباس های کوتاه وتنگ وآرایش های زننده خودداری کنند.
پدر ومادر باید درحضور فرزندانشان از بیان برخی حرف ها وحرکت های تحریک آمیز بپرهیزند که اگر جز این باشد،راه را برای بلوغ جنسی زودرس فرزندانشان ودرنهایت، فساد اخلاقی آنها فراهم می آورند، به ویژه اگر دراین خانواده اینترنت وماهواره هم به آسانی دردسترس باشد.بی شک، دختر وپسری که از این خانه، خارج و وارد اجتماع می شوند، هرگز فرزندان یک خانواده قانون مند نیستند که در آنجا وقار ونجابت حرف اول را می زدوکسانی که با هم محرمند، نگاه شیطانی به یکدیگر نمی کنند. با این حال، اگر این مطلب را بپذیریم که شیطان همواره درحال اغوا و وسوسه کردن انسان هاست، با این حال وقتی همین انسان هایی که با هم محرم هستند، هرزگی درپیش گیرند وحرمت هایی که باید محفوظ بمانند، شکسته شود، خواه ناخواه شیطان درجان آنها هم رسوخ می کند. این بی بند وباری آنها را تا مرز سقوط اخلاقی پیش می بردوکم نیستند نمونه هایی از این دست که در رسانه های غربی وصفحه حوادث روزنامه های کشور منتشر شده ومی شوند. اگر بی بند وباری واز طرف دو نفر که محرم یکدیگر بوده اند، صورت گیرد، بنا به دلایلی، این عمل به مراتب، شنیع تر وزشت تر ازفساد اخلاقی دونامحرم ومجازات آن بسیار سخت تر ورسوایی آن هم بیشتر است. بنابراین، نوع پوشش زن دربرابر محارم نزدیک او مانند پدر وبرادر براساس میانه روی باشد وبا رعایت حدود اسلامی، درموقعیت های مختلف، با رعایت احکام درست آنها عملی شود.

پوشش دربرابرمیهمانان(دوستان وآشنایان)

معمولاً مردان با ایمانی که به زندگی خود، علاقه مند وازهمسرخودراضی هستند، نوعی غیرت دروجودشان هست که به آنها این توانایی را می دهد که تا حد ممکن، از روبه رو شدن همسرشان با مردان غریب ونامحرم جلوگیری کنند. این افراد در نشست وبرخاست های خودبا میهمانان، جاهای جداگانه ای را برای زن ها ومردها درنظر می گیرند وسفره های مردان وزنان را جدا از یکدگیر پهن می کنند وخودشان نیز به افراد نامحرم، توجه ونگاه نمی کنند وهمین توقع را نیز از همسرشان دارند.
منابع:
1. توضیح المسائل.
2. فروع کافی، ج5، ص519.
3. تفسیر ابن کثیر، ج3، ص284.

پی نوشت:

52. حجاب در اسلام،حاج شیخ قوام و شنوی، ص82.

منبع:ماهنامه طوبی شماره 36