امام صادق علیه السلام:
«اَدنی لِلعُقوقِ اُفٍّ وَلَو عَلِمَ اللّهُ شَیئاً هُوَ اَهوَنُ مِنه لَنَهی عَنهُ کَما قالَ تَعالی: وَلا تَقُل لَهُما اُفٍّ و…»(اصول کافی، ج ۳، ص ۳۴۹ و ارشاد، ص ۱۷۹)
پائین درجه عقوق والدین «اف» (آه، آه) گفتن است و اگر خدا کلمهای پائینتر از این میدانست بیان میداشت. خدا فرموده است به پدر و مادر اف نگوئید.
امام صادق علیه السلام:
«یَأتی یَومَ القِیامَهِ شَیء مِثلُ الکُبَّهِ فَیُدفَعُ فی ظَهر المُؤمِنِ فَیُدخِلُهُ الجَنَّه فَیُقالُ: هذا البِّرُ.»(اصول کافی، ج ۲،ص ۱۵۸)
روز قیامت چیزی شبیه توپ (گلولهای از پنبه) به پشت شخص میخورد و او را به بهشت میکشاند، گفته میشود این عمل صالح اوست.
امام صادق علیه السلام:
«اَفضَلُ ما یُتَقَرَّبُ بِهِ العَبدُ اِلی اللّهِ بَعدَ المَعرِفَه الصَلاه وَ بِرُّ الوالِدَین….»(تحف العقول، ص ۲۸۱)
بهترین کاری که بنده خدا را به خدا نزدیک میگرداند پس از شناختن خدا نماز و نیکی به پدر و مادر است
امام صادق علیه السلام:
«عَن الرَّسُولِ(ص) اِیّاکُم وَ عُقُوقُ الوالِدَین فَاِنَّ ریح الجَنَّهِ یُوجَدُ مِن مَسیرَهِ اَلفَ سَنَهٍ وَلایَجِدُها عاقّ وَ لا قاطِع الرَّحِم»
(ارشاد القلوب، ص ۱۷۹ و اخلاق شبر، ص ۱۱۷)
از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: از ناراضی ساختن پدر و مادر، پرهیز کنید زیرا بوی بهشت تا هزار سال میرود و عاق والدین و قاطع رحم آن را درک نمیکند.
امام صادق علیه السلام:
«بِرُّ الوالِدَینِ مِن حُسنِ مَعرِفَهِ العَبدِ بِاللّهِ اِذلا عِبادَه اَسرَعُ بُلُوغاً لِصاحِبِها اِلی رِضاءِ اللّهِ مِن بِرِّالوالِدَین لِوَجهِ اللّهِ تَعالی.»
(مصباح الشریعه، ص ۷۰)
نیکی به پدر و مادر از بهترین معرفت بنده نسبت به خداست، زیرا هیچ عبادتی سودش از نیکی به پدر و مادر بخاطر خدا زودتر به صاحبش نمیرسد.
امام صادق علیه السلام:
«فی کُلِّ نَفسٍ مِن اَنفاسِکَ شُکرٌ لازِمٌ»
(سفینه البحار، ج ۱،ص ۷۱۰)
در هر نفسی که میکشی باید شکری بجای آوری.
امام صادق علیه السلام:
«اذا انعم اللّه علیک بنعمه فاحببت بقاءها فاکثر من الحمد و الشّکر…»(مجالس السنیه، ج ۲، ص ۵۰۴)
آنگاه که خدا نعمتی به تو داد و خواستی آن را حفظ کنی باید حمد و شکر خدا را زیاد انجام دهی.
امام صادق علیه السلام:
«شُکرُ النِّعَمِ اِجتِنابُ المَحارِمِ وَ تَمامُ الشُّکرِ قَولُ الرَّجُلِ اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین»(الحقائق، ص ۱۵۱ و اخلاق شبر، ص ۲۳۷)
شکر نعمت پرهیز از کارهای حرام است و شکر کامل این است که انسان بگوید: «الحمد للّه ربّ العالمین».
امام صادق علیه السلام:
«ثلاث لایضرّ معهنّ شیء: الدّعاء عند الکرب و الاستغفار عند الذّنب و الشّکر عند النّعمه»
(جامع السعادات، ج ۳، ص ۱۹۲ و اخلاق شبر، ص ۲۳۶)
وجود سه چیز است که با وجود آن ضرری متوجه انسان نمیگردد: دعا به هنگام سختی، استغفار موقع گناه و شکر به هنگام نعمت.
امام صادق علیه السلام:
« کان رَسُولُ اللّهِ: اِذا وَرَدَ عَلَیهِ اَمرٌ یَسرُّهُ قالَ اَلحَمد لِلّهِ عَلی هذِهِ النعمَهِ وَ اِذا وَرَدَ عَلَیهِ اَمرٌ یَغتَمُّ بِهِ قالَ اَلحَمدُ لِلّهِ عَلی کُلِّ حالٍ»
(الحقایق، ص ۱۵۱)
وقتی موضوعی پیش میآمد که رسول خدا(ص) را خوشحال میکرد میگفت: خدای را سپاس میکنم بر این نعمت و آنگاه که موضوعی پیش میآمد که او را غمناک میساخت میگفت: حمد مخصوص خدا در هر حال است.
امام صادق علیه السلام:
«شِیعَتُنا مَن لایَسأَلُ النّاسَ شَیئاً وَ لَو ماتَ جُوعاً».
(بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۱۵۸)
شیعه ما از مردم چیزی را تقاضا نمیکند گرچه از گرسنگی بمیرد.
امام صادق علیه السلام:
«مَن سَألَ مَن غَیرِ فَقرٍ فَاِنَّما یَأکُلُ الخَمر».
(بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۱۵۸)
کسی که فقیر نیست ولی تقاضای کمک مالی کند، همانا شراب میخورد (یعنی گناهش همانند شراب خواری سنگین است).
امام صادق علیه السلام:
«عزّ المؤمن استغناؤه عن النّاس.»
عزّت مؤمن، بینیازی او از مردم است.
امام صادق علیه السلام:
«اِنَّ اللّه تَبارَکَ وَ تَعالی فَوَّضَ اِلَی المُؤمِنِ اُمُورَهُ کُلَّها وَ لَم یُفَوِّض اِلَیهِ أَن یَذِلَّ نَفسَهُ».
(فروع کافی، ج ۵، ص ۶۳)
همانا خداوند متعال همه کارهای مؤمن را به خود مؤمن واگذار نموده، جز این که به او اجازه نداده است خود را ذلیل کند.
امام صادق علیه السلام:
«لایَنبَغِی لِلمُؤمِنِ أَن یَذِلَّ نَفسَهُ قِیلَ لَهُ وَکَیفَ یَذِلّ نَفسَهُ؟ قالَ یَتَعَرَّضُ لِما لایُطیقُ.»(فروع کافی، ج ۵، ص ۶۳)
سزاوار نیست مؤمن خود را ذلیل کند، سؤال شد: چگونه خودش را ذلیل میکند؟ فرمود: خود را در معرض کاری که از او ساخته نیست، قرار دهد.
امام صادق علیه السلام:
«مَن سَألَ النّاسَ وَ عِندَهُ قُوتُ ثَلاثَهِ أَیّامٍ لَقی اللّه تَعالی یَومَ یَلقاهُ وَ لَیسَ فِی وَجَهِهِ لَحمٌ.»
(ثواب الاعمال (ترجمه شده) ص ۶۳۰)
کسی که غذای سه روز را دارد و از مردم تقاضای کمک کند، روز قیامت با خداوند ملاقات کند در حالی که در صورتش گوشت نیست