وَ ألبِسْنِی زِینَهَ المُتّقینَ فی… القَولِ بِالحَقِّ وَ إن عَزّ‌.[۱]

سخن در تبیین این جمله نورانی از دعای مکارم الاخلاق بود. دو نکته در این زمینه تبیین شد. نکته اول ریشه قرآنی این دعا بود که به دو آیه اشاره شد و نکته دوم این بود که حق‌گویی کار دشوار و سختی است.

نکته سوم ارزش حق‌گویی در برابر ظالم و مستکبر است. سخن حق گفتن، سخت است؛ ولی در برابر مستکبرین و قدرتمندان سخت‌تر است. طبق نقل، در روایتی از رسول گرامی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اینگونه سخن گفتن بالاترین مرتبه جهاد دانسته شده است، می‌فرماید:

ألَا لا یَمْنَعَنَّ رجُلًا مَهابَهُ النّاسِ‌ أنْ یَتکَلَّم بالحقِّ إذا عَلِمَهُ. ألَا إنّ أفضَلَ الجِهادِ کَلِمَهُ حقٍّ عندَ سُلطانٍ جائرٍ.[۲]

آگاه باشید! مبادا ترس از مردم مانع آن شود که کسى حقّ را بداند و نگوید. بدانید که‌ برترین مرتبه جهاد سخن حقّى است که در برابر فرمانرواى ستمگر و منحرف گفته شود.

وَ ألبِسْنِی زِینَهَ المُتّقینَ فی… َالقَولِ بِالحَقِّ وَ إن عَزّ‌.[3]

صحبت در تبیین این فراز نورانی بود که از خداوند سبحان می‌خواهیم: پروردگارا! به ما توفیق بده سخن حق بگوییم، هر چند که گفتن آن سخت باشد.

اولین نکته قابل توجه در این رابطه ریشه قرآنی این دعا بود که در جلسات قبل اشاره شد.

نکته دوم این است که گفتن سخن حق، سخت است. به تعبیر مولا امیر المؤمنین (علیه السّلام) حق در عین گوارا بودن سنگین است، در حکمت ۳۷۶ نهج البلاغه می‌خوانیم:

إنَّ الحقَ‌ ثَقیلٌ‌ مَرِی‌ءٌ، وإنّ الباطِلَ خَفیفٌ وَبِی‌ءٌ. [4]

همانا حقّ سنگین اما گوارا است؛ و باطل سبک و آسان اما کشنده است.

تعبیر به وبا بودن باطل که کنایه از هلاک کننده بودن آن است، با توجه به این نکته است که در گذشته‌ها هر کس دچار بیماری وبا می‌شد، دیگر خوب نمی‌شد و از دنیا می‌رفت.

به همین جهت که بیان حق با اینکه به انسان آرامش می‌دهد، دشوار و سنگین است، در روایتی از رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) برترین صدقه شمرده شده است:

ما مِن صَدَقهٍ أفضلَ مِن قَولِ الحَقِّ. [5]

هیچ صدقه‌اى، برتر از گفتنِ حق نیست.

اگر انسان بتواند آنجا که همه برای به دست آوردن پست و مقام یا کسب درآمد ، چاپلوسی و تملق‌گویی و سازشکاری می کنند ، حق بگوید، بهترین صدقات را انجام داده است و این بیانگر حقیقی بودن ایمان آنان است، چه اینکه امام صادق (علیه السّلام) طبق نقل فرمود:

إنّ مِن حقیقهِ الإیمانِ أنْ تُؤْثِرَ الحقَّ و إنْ ضَرَّکَ على‌ الباطِلِ و إنْ نَفعَکَ.[6]

نشانه ایمان راستین آن است که حقّ را، هرچند به زیانت باشد، بر باطل، اگر چه سودت رساند، ترجیح دهى.

پس، تنها مؤمنان واقعی هستند که می‌توانند این سنگینی و سختی را تحمل کنند و در هر شرایطی حق‌گو باشند.