نویسنده: بهاءالدین خرمشاهی
این حدیث جزو مشهورترین احادیثی است که از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در حق نوادهی گرامیش حسین بن علی (علیه السلام)، از طریق فریقین نقل شده است. این حدیث را احمدبن حنبل و ترمذی و ابن ماجه از طریق سعید بن راشد از یعلی بن مره نقل کرده و گفتهاند که یک روز حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به مهمانی تشریف میبردند، در راه به امام حسین (علیه السلام) برخورد کردند که با جمعی از کودکان سرگرم بازی بود. حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) با مهربانی و خوشروئی او را دنبال کردند تا سرانجام در آغوشش گرفتند. بعد یک دست زیر چانه و دست دیگر به پشت سر او گذارده چهرهی او را بین دو دست بالا برده، بوسیدند و سپس فرمودند: «حسینٌ من و اَنَا مِن حسینِ، اَحَبّ اللهُ مَن اَحَبّ حسیناً، حسینٌ سبطٌ مِن الاسباط»، «حسین از من است و من هم از حسینم، هر که حسین را دوست بدارد خداوند دوست او باد، حسین فرزندزادهای است از فرزند زادگان انبیاء». اسباط یعنی فرزند زادگان یعقوب (علیه السلام)، در این صورت معنای حدیث این است که حسین همانند اسباط [برای] یعقوب سبط من است و از نظر ایمان و عصمت و دریافت حقایق وحی، هم پایهی انبیاء و برانگیختگان الهی است. حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) با این حدیث کمال اتحاد روحی و اتصال معنوی و پیوند قلبی بین خود و حسین بن علی (علیه السلام) را بیان فرمودهاند. این حدیث از طریق شیعه در کتاب کشف الغمّه اربلی و به نقل از او در بحارالانوار مجلسی نقل شده، ولی مأخذ آن همان روایت ترمذی است که سندش به یعلی بن مره ختم میشود که این حدیث را از رسولالله (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است. به نوشتهی آقای بهبودی «در میان علمای اهل سنت، که اغلب از شرح و توضیح اینگونه احادیث، دانسته و شناخته دریغ میکنند، تنها قاضی عیاض است که در شرح حدیث حسین منی و انا من حسین به معنای اصیل آن اعتراف و تصریح میکند. او میگوید: گویا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با تابش نور وحی، آنچه را بین حسین (علیه السلام) و قاتلین آن سرور واقع شدنی بود میدانست، و لذا مخصوصاً نام حسین (علیه السلام) را برد و فهماند که او و حسین (علیه السلام) از حیث وجوب محبت و حرمت تعرض و محاربه، چون شخص واحداند، و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به منظور تأکید همین اتحاد و یگانگی فرمودند: هر که حسین را دوست بدارد خدا را دوست داشته، زیرا محبت حسین، محبت رسول خدا، و محبت رسول خدا، محبت خدا است».
کتابنامه :
«حسین منی و انا من حسین»، بهبودی؛ در یادنامهی علامهی امینی، 305؛ بحارالانوار، 261/43؛ فضائل الخمسه من الصحاح السته، فیروزآبادی، 262/3؛ خاندان وحی در احادیث اهل سنت، عبدالمعطی امین قلعجی، ترجمهی آئینهوند، 74.
منبع مقاله :
گروه نویسندگان، (1391)، دائرهالمعارف تشیع (جلد ششم)، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.