امام جواد علیه السلام فرمودند:
ما عَظُمَت نِعمَهُ اللهِ عَلی اَحَدٍ اِلّا عَظُمَت عَلَیهِ حوائِجُ النّاسِ، فَمَن لَم یَحتَمِل تِلکَ المَؤونَهَ عَرَضَ النِّعمَهَ لِلزَّوالِ؛
هرگز نعمت خدا بر کسی بزرگ و مهم نمی شود مگر آنکه نیاز های مردم هم به او بزرگ و زیاد می شود. پس هر کس این رنج (رفع نیاز مردم) را تحمّل نکند، نعمت را در معرض زوال قرار داده است.
بحارالأنوار، ج 75، ص 79
شرح حدیث:
از رهنمودهای حضرت رضا علیه السلام این است:«خداوند بر روی زمین بندگانی دارد که برای رفع نیاز مردم می کوشند. آنان در روز قیامت، ایمن و آسوده اند.»(اصول کافی، ج2، ص197.)
حضرت رسول (ص) نیز می فرمایند:«بهترین انسانها کسی است که مردم از وجود او بهره مند شوند.»(بحارالأنوار، ج72، ص 50.)
لطف خدا گاهی به این صورت شامل بعضی از بندگان می شود که محل رجوع «ارباب حاجت» می شوند و گرفتاران و نیازمندان برای حل مشکلاتشان سراغ آنان می روند. آنان هم از نعمتی که خدا در اختیارشان قرار داده است برای کمک به نیازمندان بهره می گیرند؛ چه با مال و امکاناتشان، چه با آبرو و نفوذ اجتماعی شان، چه با قدرت و توان جسمی یا فکری شان.
این را باید قدر دانست.
«دائم گل این بستان، شاداب نمی ماند… »
این موقعیت هم همیشه فراهم نیست. پس باید با مراجعان خوشرویی و سعه ی صدر پیشه کرد و از کمک به آنان کوتاهی نکرد و خسته و ملول نشد.
ناسپاسی نسبت به این نعمت، یعنی سستی و رفع نیاز به مردم.
نتیجه اش هم روشن است.
زوال نعمت و سلب توفیق خدمت!
منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی