نویسنده: دکتر سعید بهزادی فرد (روان شناس و مشاور)

گاهی در زندگی زناشویی، چرخه های معیوبی تشکیل می شود که برون رفت از آنها آسان نیست. یکی از این چرخه های معیوب، ابتلای یکی از زوجین به بیماری افسردگی است. حوادث و اتفاقات پس از بروز این بیماری، موجب دور شدن همسران از یکدیگر می شود و راه برون رفت از این مشکل، صرفاً همکاری و درک متقابل و البته کنترل و درمان و مشاوره است.
افسردگی روی کلیه جنبه های زندگی تأثیر می گذارد. در این مورد باید اذعان داشت که روابط با همسر نیز از این امر مستثنا نیست. زمانی که یکی از طرفین در یک رابطه دچار افسردگی شده باشد، رابطه آن قدر آسیب می بیند که می توان گفت بقای آن با مشکل جدی مواجه خواهد شد. البته می توان اظهار داشت که یک رابطه خوب می تواند برای کسانی که دچار افسردگی هستند، نقش مرهم را بازی کند. زمانی که میلی به انجام هیچ کاری نداریم، کمی عشق و محبت می تواند ما را از دلتنگی بیرون آورد. افراد افسرده تمایلی به انجام کارهای روزمره ندارند. آنها احساس می کنند که بدنشان به اندازه کافی انرژی ندارد، از پس هر کاری برنمی آیند، همچنین توانایی برقراری ارتباط مناسب حتی با همسر خود را نیز از دست می دهند. ممکن است در یک چنین شرایطی طرف مقابل احساس بی محبتی و بی میلی کند. این سوءتفاهم نهایتاً به جدایی دو نفر از یکدیگر ختم خواهد شد. از سوی دیگر، ممکن است طرف دوم احساس کند که خودش مسبب اصلی ایجاد افسردگی در همیرش بوده استم باید توجه داغشت که همه این امور تفکرات بی پایه و اساس هستند، اما به هر حال کنترل احساسات شخصی کمی مشکل است. اگر در مقابل چنین شرایطی از خود عکس العمل منفی نشان داده و کمی عصبانی شوید، واکنش های شما در این زمینه کاملاً طبیعی هستند. اگر همسرتان نمی توانستند پاسخ شما را با یک لبخند کوچک بدهد، مثل گذشته دوستتان داشته باشد، از لحظه هایی که در کنار شما سپری می کند لذت ببرد، باید قبول کنید که همه این موارد علایمی از بیماری او هستند.

تأثیر افسردگی بر رابطه زناشویی
افسردگی به ویژه روی برنامه خواب و استراحت افراد تأثیر می گذارد. در اکثر بیماران اختلال خواب گزارش شده است. افسردگی همچنین روی هر گونه فعالیتی که نیازمند شوق و حرارت، خودجوشی و همکاری دو جانبه باشد نیز تأثیر منفی می گذارد که در این میان می توان به رابطه زناشویی نیز اشاره کرد. می توان گفت که اغلب افرادی که افسرده هستند، به مرور زمان تمایل خود را به رابطه زناشویی از دست می دهند البته نمی توان به طور قطعی اظهار کرد که 100 درصد بیماران افسرده، تمایلی به برقراری رابطه زناشویی ندارند. در این میان، مواردی دیده شده اند که به طور طبیعی فعالیت زناشویی خود را حفظ می کنند و این موضوع تنها عاملی است که می تواند به آنها اطمینان خاطر داده و آرام شان کند. در مردان کاهش فعالیت ذهنی سبب ایجاد خستگی و کسالت می شود که این امر نهایتاً به کم شدن میل به فعالیت زناشویی منجر شده و سبب بروز مشکلاتی در زمینه نعوظ می شود. در زنان کاهش فعالیت ذهنی سبب می شود تا آنها علاقه خود را به برقراری رابطه زناشویی از دست بدهند و مشکلاتی در زمینه رسیدن به ارگاسم پیدا می کنند. البته همه این مشکلات با بهبود بیماری افسردگی بهبود پیدا می کنند. در حقیقت می توان گفت که ایجاد علاقه مجدد به برقراری رابطه زناشویی یکی از علایم اولیه بهبود بیماری است.

تأثیر داروهای ضدافسردگی
تنها خود بیماری افسردگی نیست که روی زندگی زناشویی فرد تأثیر منفی می گذارد. برخی داروهای ضدافسردگی مانند پروزاک نیز می توانند روی عملکرد زناشویی فرد تأثیر نامطلوبی بگذارند. یکی از رایج ترین عوارض جانبی که این داروها روی بیمار می گذارند، این است که بازه زمانی رسیدن به اوج لذت زناشویی را افزایش داده و در برخی موارد فرد توانایی رسیدن به ارگاسم را به طور کلی از دست می دهد. اگر چنین اتفاقی برای شما روی داد، بهتر است از پزشک معالج خود بخواهید نوع داروی شمار ا تغییر دهد.

کمک افراد افسرده به خودشان و خانواده شان
این افراد برخی روزها حالشان از روزهای دیگر بهتر است. باید در روزهایی که حالشان خوب است، سعی کنند عشق و محبت بیشتری به اطرافیان و به ویژه همسرشان بدهند. یک اسم رمز انتخاب کنید؛ مثلاً اسم یک فیلم مورد علاقه و بعد از آن برای نشان دادن این امر که تمایلی به برقراری رابطه زناشویی ندارید و ترجیح می دهید فقط او را در آغوش بگیرید، استفاده کنید. سعی کنید هر روز پیاده روی کنید، بهتر است این کار را با همسرتان انجام دهید. پیاده روی نه تنها شما را در معض هوای آزاد قرار می دهد، بلکه مانند سایر فعالیت های ورزشی میزان اندورفین مغزتان را نیز افزایش می دهد. اندورفین نوعی ماده شیمیایی است که به آسانی می تواند حالات درونی شما را تغییر داده و احساس خوبی در بدن شما ایجاد کند. حتی در روزهایی که شرایط مناسبی ندارید سعی کنید لحظه ای آرام بخش را پیدا کنید (مانند صدای نغمه خوانی پرندگان و یا گل هایی که در باغچه خانه شکوفا شده اند) و تمرین کنید تا حداقل روزی سه مورد از این مسایل آرام بخش را در زندگی خود پیدا کنید. زمانی که شما دچار افسردگی می شوید، تغییراتی در آداب غذایی تان رخ می دهد. اشتهای شما ممکن است به طور کامل از بین برود و یا اینکه اشتهایی سیری ناپذیری پیدا کنید. سعی کنید در طول روز، 5 بار میوه بخورید. این کار به حفظ سلامت فیزیکی و ذهنی شما کمک شایانی خوهد کرد. به موزیک هایی که علاقه دارید گوش دهید.

کمک به همسر افسرده
وانمود نکنید شرایط همسر افسرده تان را به طور کامل درک می کنید، چون نمی توانید یک چنین کاری انجام دهید. در عوض می توانید به او بگویید: «من نمی توانم درک کنم که تو دقیقاً چه احساسی دارید، ولی تمام تلاشم را می کنم تا متوجه شرایط تو بشوم و کمکت کنم. «اکثریت قریب به اتفاق افراد که دچار افسردگی می شوند علاقه خود را به برقراری رابطه زناشویی از دست می دهند. سعی کنید به او قبولانید که این بی میلی به دلیل مسایل شخصی نبوده و فقط مربوط به بیماری او می شود. ناامیدی نشوید، شاید بعضی روزها احساس کنید که تلاش تان به هیچ جایی نمی رسد، اما مطمئن باشید که اظهار محبت دایمی بالاخره تأثیر خود را می گذارد و می توانید آنها را متوجه ارزش های شخصی تان کنید. انتظار نداشته باشید که به سرعت تلاش هایتان نتیجه بدهد. ابرای خودتان کارهای جالب انجام دهید. زندگی با یک فرد افسرده کمی خسته کننده است و به همین دلیل باید مراقب خودتان باشید. برای خودتان وقت بگذارید، با دوستانتان به پارک یا سینما بروید. بیمارانی که دچار افسردگی هستند ترجیح می دهند که در خانه بمانند و هیچ کاری انجام ندهند، اگر شما هم بخواهید این کار را انجام دهید ممکن است خودتان نیز دچار مشکل شوید.
منبع:روزنامه سلامت شماره 225