امیر المومنین علی علیه السلام آن بزرگ مرد همیشگی تاریخ که هرگز مجذوب زیبایی های دنیا نشد و دنیا را سه طلاقه نموده بود،درباره دنیا این گونه حکیمانه می فرمایند:

ان الله سبحانه قد جعل الدنیا لما بعدها ، و ابتلی فیها اهلها ، لیعلم ایهم احسن عملا ، و لسنا للدنیا خلقنا ، و لا بالسعی فیها امرنا.

همانا خدای سبحان دنیا را برای پس از آن آفریده و اهل دنیا را در آن می آزماید تا معلوم شود که چه کسی نیک کردارتر است ، ما برای دنیا آفریده نشده ایم و به کوشش در آن [برای به دست آوردن حطام دنیوی] مامور نگشته ایم.(1)

یکی از ویژگی های منحصر به فرد علمای شیعه بی اعتنایی آنان به دنیا و جاه و مقام آن است از این روست که آنان هم چون ارباب خویش سید الشهداء علیه السلام هرگز تسلیم حکام ظالم و فاسد نمی شوند حتی اگر به قیمت جانشان تمام شود چرا که دنیا را به خوبی شناخته اند.

علمای وارسته اگر هم پست و مقامی را قبول می نمایند تنها برای خدمت به دین است و هرگاه آن سمت ها را از آنان بگیرند آنان هرگز دلگیر و غمین نمی شوند.

امیر المومنین علی علیه السلام در کلامی دیگر این گونه می فرماید:

الدنیا لمن ترکها و الاخره لمن طلبها.دنیا از آن کسی است که آن را رها کند و آخرت برای کسی است که آن را بجوید.(2)

مفسر بزگ قرآن کریم ، حضرت آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق21 خویش در تاریخ 21/10/91درباره دنیا این گونه می فرمایند :

وجود مبارک رسول گرامی صلی الله علیه و آله فرمودند:

دنیا یکسلسله زیبایی‌هایی هم دارد که اگر کسی به این زیبایی ها دل بسپارد باید برابرآن تلخی‌اش هم صبر کند. تمام این سِمت‌ها، پُست‌ها،فراز و فرودهایی که دردنیا هست این ها مشمول این بیان نورانی رسول گرامیعلیه و علی آله آلافالتحیّه و الثناء است.

بالأخره ما یک دوران جوانی داریم یک دوران پیری هم درپیش است؛آن پیری،غرامت دوران غنیمت جوانی است.

این ها که مسئولیّتی دارند ودورانی منسوب‌‌اند دورانی هم معزول اند،دورانی روی کارند دورانی هم از کاربرکنار. از بیانات بلند وجود مبارک رسول گرامیعلیه و علی آله آلاف التحیّه والثناء این است که فرمود:«فنعمت الـمُرضعه و بِئست الفاطمه» دنیا دو چهرهدارد دو روز است یک روز؛روز رضاع است یک روز، روز فِطام.

فرمود:این کودک کهمتولد شد بهترین و لذیذترین غذایی که کودک می‌نوشد و مصرف می‌کند همان شیرمادر است او از لباس خوب لذت نمی‌برد، از آهنگ خوب لذت نمی‌برد، از گل وریاحین و مناظر خوب لذت نمی‌بردبلکه بهترین لذتی که یک نوزاد می‌برد همان شیرمادر است .در این حال که مادر پستان را در دهن او می‌گذارد از همه لذایذ برایاین کودک گواراتر است در این حال مادر برای او مُرضعه و شیردهنده است. وقتیدوران شیرخوارگی‌اش سپری شد به فِطام می رسد.فطام یعنی آن حالتی که کودک رااز شیر باز می‌گیرند لذا در هنگام فِطام به این کودک خیلی سخت می‌گذرد.

حضرت فرمود: آن لحظه‌ای که این کودک پستان را به دهن می‌گیرد برای او گواراترینلحظه است و وقتی که پستان را از کام او می‌گیرند این حالت،حالت فِطام است

. این حدیث در تحف‌العقول هست که دنیا دو روز بیش نیست: یک روز پستان پُست ومقام ،جاه و ریاست ،مال و جوانی و قدرت را در کام انسان می‌گذارد و انسانخیلی خوشحال است،یک روز هم این پستان را از دهن انسان می‌گیرد و انسان معزولمی‌شود و از کار برکنار می‌شود یا پیر می‌شود یا از کار افتاده می‌شود که اینحالت،حالت فطام است.

اکنون که دنیا و پُست و مقام این دو حالت را دارد در آنحالت رضاع و شیر دادن که حالت نشاط انسان است انسان باید (تَزَوَّدُوافَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَی) را عمل کند تا در دوران شیرخوارگیره‌توشه تهیه کند و اگر ـ ان‌شاءالله ـ لبن کامل نوشید بداند که وقتی به مقصدرسیده است در مقصد با مقصود چه بکند و از او چه طلب کند و اگر ـ خدای ناکردهـ روز فِطام زود رسید او دیگر نگران نباشد.

پی نوشت :

1-میزان الحکمه/ج4/ص68/ح5971

2-میزان الحکمه/ج4/ص75/ح6001

منابع:

1-پایگاه اطلاع رسانی بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء

2-میزان الحکمه/محمدی ری شهری/دارالحدیث/1387

تهیه و فرآوری: مهدی صدری / تبیان