(بسم الله الرحمن الرحیم)

1- مدعیان و انحراف های غیرسازمان یافته
رشد انحراف و خرافات که از جمله آن ها گسترش مدعیان مهدویت و نیابت، یا مدعیان ارتباط با امام زمان هستند، دارای عللی متعدد است:

الف. رشد عقاید خرافی و فرقه های شبه عرفانی
از جمله این گونه زمینه ها بحران های اخلاقی و روحی و معنوی در دنیای صنعتی و ماشینی اخیر( خصوصاً در نسل جوان) است. براساس گزارش مطبوعات: فرقه های شبه عرفانی از اواسط دهه هفتاد در کشور، شکل گرفته، در سال 1381 به اوج رسیده اند و اکنون( سال 1386 و 1387) پس از سالیان سکون نسبی، مجدداً فعالیت خود را آغاز کرده اند. از جمله در تهران، هر هفته، محافل فرقه ای برقرار است و در آن ها ظاهراً مفاهیم عرفانی و دینی را مقدمه ای برای رواج فرقه های غیرقانونی قرار می دهند(1). از سوی دیگر؛ اغلب عارف نمایان، خود را، رابط بین مردم و امام زمان معرفی می کنند، حال آن که عرفای واقعی و بزرگ شیعه چنین ادعایی نکرده اند(2).
1. اخیراً در مراکز پر رفت و آمد تهران، مانند ایستگاه های مترو، بازارهای پوشاک و… سنگ های کوچک، که ادعا می شود دارای خاصیت ایجاد خونسردی و اعتماد به نفس هستند، ارائه می شود(3).(4) فردی که خود را رهبر فرقه کمیلیه می خواند، با بیان این که من در دل شما علم اخلاق و عرفان می ریزم؛ پس،‌ ربّ‌ شما هستم و حاضرم جلوی چشم شما وسط آتش بنشینم، از آن ها می خواهد که به مجلس او بیایند(5).
شخصی دیگر خود را دارای علم ماوراء الطبیعه و رابطه با جن و ارواح معرفی، و ادعا می کرد: با اعداد و ارقام و آیات قرآن، رمزگشایی می کرد و همچنین با اعداد و ارقام می توان به خدا رسید. او با دادن توصیه هایی به پیروانش مبنی بر نخوردن گوشت و… مدعیِ برنامه زمان بندی شده برای عرفان آن ها می شده است.(6)
3. این اخبار منحصر به ایران نیست و در کشورهای دیگر نیز اخبار متعددی می رسد. از جمله: یک گروه به ظاهر دینی در مرکز روسیه در غار یخی، تحصن کرده اند و گفته اند: منتظر پایان دنیا و روز قیامت هستند! آنان تهدید کرده اند: اگر پلیس به سوی آن ها بیاید خودکشی می کنند. همچنین گفته اند: کلیساها خوب عمل نمی کنند و ما خودمان را از حوادث قیامت به این ترتیب نجات می دهیم(7).
فرقه ها و آیین های ابداعی و شخصی محدود در آمریکا در حدود 2500 فرقه تخمین زده می شود. فرقه های عرفانی یهودی نظیر کابالا نیز ظهور کرده اند و رد پای تعالیم و افکار آن ها در تولیدات هنری هم دیده می شود، بسط و گسترش اندیشه های جادویی و راز و رمزدار، پیش گویی،‌ طالع بینی، فال گیری و حتی جادوگری سیاه(ارتباط با شیطان برای کسب علم و قدرت از وی)، نیز از این نمونه است(8).
اخبار مربوط به این دسته از انحراف ها و از طرفی بازگشت ویژه مردم به معنویات و نیز امور رمزدار و غیبی نشان می دهد که آنان به دنبال نجات خود از مشکلات هستند. در این فضا توجه و گرایش مردم به مدعیان مهدویت نیز بیش تر خواهد بود، همان گونه که حتی در زمان حضور ائمه هدی با توجه به فشار و سختی های فراوان سیاسی و اقتصادی و اعتقادی، گرایش مردم به مدعیان دروغین مهدویت، غُلات و منحرفین وجود داشت. نمونه آن در جریان زیدیه است که برای اقدام بر ضد بنی امیه و نجات از آن فشار و اختناق، ادعای برگرداندن حکومت به اهل بیت، دستاویز مدعیان قرار گرفت، و به نوعی ادعای مهدویت مطرح می شد، و هر انسان فاطمی، عالم، زاهد و شجاع را که ادعای امامت کند، امام واجب الإطاعه می دانستند، گرچه از فرزندان امام حسین علیه السلام نباشد(9).

ب. ادعاهای فردی غلوّ‌آمیز و باطل
چندنمونه؛
1. مردی شیاد، با ادعای واهی ارتباط با ائمه اطهار، خانواده ها را فریب داده است. او با ساختن محرابی در منزل شخصی خود و انجام کارهای نامتعارف،‌کلاهبرداری کرده…(10)
2. فردی در تهران، با ادعای خدایی به سودجویی و کسب میلیاردها ریال پرداخت. وی در انظار عمومی ظاهر نمی شد و فقط با کمک دوستانش اهداف خود را دنبال می کرد. او قبل از ورود به تهران بر اثر افسردگی و مشکلات مختلف زندگی، تمام وسایل خود را می فروشد و سپس به تهران می آید(11).
3. یک زن در دشتستان، مدعی رابطه با امام زمان و شِفای بیماران شد. او شب عاشورا قرار بود 72 نفر را به نیت 72 تن شِفا دهد. وی در جلسه خاصّ خود با در دست گرفتن پرچم به میان جمع آمد و با حالتی ویژه گفت:الان امام زمان در جمع حضور دارد و باید به احترام ایشان قیام کنید. براساس گفته خبرنگار پاریس نیوز: وی با وجود حضور پلیس و اطلاعات، حاضر به آمدن همراه پلیس نشد و فریب خوردگان ادعا کردند که: اگر او را ببرید زلزله خواهد شد.(12)
4. مردی با ادعای اولیه ارتباط با ائمه در« قیامدشت» با جمع کردن مردم به دور خود، ادعای مهدویت نیز کرد(13).
5. خبرنگار« جهان» اعلام کرد: فردی به نام «ع.ق» همراه با دخترها و دامادهای خود به ساختمان ریاست جمهوری مراجعه و ادعا کرد که: امام زمان است و آمده تا رئیس جمهوری را ببیند و همراهانش گفتند: مدتی است، به وی الهام می شود. او کتابی نیز با موضوع رسالت و مأموریت خودش چاپ کرده است(14).
6. جوانی در کرمانشاه، ادعای ارتباط با امام زمان داشت و دسته های گوناگون مردم از شهرها و روستاهای اطراف به دیدارش می رفتند. وی می گفت: در شب میلاد امام رضا، ایشان به خوابم آمدند و از من خواستند یاری اش کنم. و سپس مدعی می شود: الان امام زمان، تنها در گوشه مجلس نشسته اند و حضرت عیسی و خضر هم این جا حاضر هستند همراهان وی پول هایی را از مردم می گرفتند(15).

چند نمونه خاصّ دیگر(16)
– در این قسمت به برخی جریان ها می پردازیم که بخشی از آن ها ارتباط مستقیم با مهدویت ندارد، ولی دارای زمینه های مشترک در فریب مردم است(17).
1. فردی مدعی ظهور موعود در سال 1369 است که چند سال به علت جرایم اقتصادی در زندان به سر می بُرد.
2. یک مدعی نیابت امام زمان، با تشکیل محفل ها و حلقه های به اصطلاح معرفتی با فتواهای غیرقانونی، کانون خانواده ها را می گسست و خواب مریدان را به نفع خود و اطرافیانش تعبیر می کرد.
وی فاقد سواد حوزوی است و با سوءاستفاده از سوابق علمی اقوامش کار کرده است. او گفته: از استاد بی نیاز است.
3. مدعی دیگر می گوید: چهره شنوندگان را در عرش دیده است که برای مأموریت انتخاب شده اند. امام زمان عنایت خاصّ به این مأموریت دارد و حتی خود امام این مأموریت را به آن ها واگذار کرده است.
4. دیواری که تصویری از انسان در آن نقش بسته است و مردم گمان کرده اند، آن جلوه و تجلی یکی از اولیای الهی است[ در حالی که پشت آن دیوار آب چکه می کرده است، آمده اند آن را شست و شو دهند که بر اثر آن کار، شکل یک انسان درمی آید ولی مردم با پارچه های سبز جمع شده و گفته اند: شَبَح ولیّ خدا است، در حالی که پشت دیوار، دستشویی و انباری بسیار کثیف بوده است].
5. در شبکه های خارجی اعلام شد: شیعیان ایران، درخت می پرستند. موضوع آن است این درخت در خانه دختری است که در خواب می بیند نایب حضرت امام حسین است و به او اجازه داده که شِفا دهد.[ آیت الله موسوی جزایری امام جمعه اهواز می گوید: علت فریب مردم در این موارد، بی سوادی و کم اطلاعی است که مردم حاشیه شهرها و روستاها به آن مسایل گرایش پیدا می کنند و دشمنان ما، در این قضایا دخیل هستند و به دنبال فرصتی برای ضربه زدن و معرکه آفرینی هستند].
6.مدعی دیگر: خانم ف.آ.م است. وی جلساتی داشته است. او که قبل از انقلاب کاملاً بی حجاب و شوهرش نیز گمراه بوده، گفت از یاران امام زمانم و کتاب های دیگران را به نام خود چاپ می کرد. بعدها حسینیه ای می سازد که گفته: محلی است که یاران در این جا قیام می کنند. و ادعا می کند امام زمان به او پیام می دهد، که به مردم بگوید ظهور ایشان نزدیک است. او خواب های دروغین خود را پس از ثبت و ضبط به شکل کتاب مصوّر چاپ می کند. همچنین خوابنامه های مریدان را به عنوان مدرک قطعی دالّ بر ارتباط خود با امام زمان معرفی می کرد. وی ادعا کرده که: من با امام زمان ازدواج خواهم کرد. او گفته کتاب هایش حالت رونویسی دارد. نام یک کتاب او البیعه لله است که در آن ادعایی نسبت به امام زمان داشته است.
7. فردی دیگر می گوید: من علم لدنّی دارم. او گفته: قیامت برای من برپا شده، آدم و حوا را می بینم. و هفده سال تمام فقیران کنار خیابان قم را که بی سرپرست و بی پناه بودند می شناختم. تمام کورها و نابیناهای اطراف حرم و… را می شناختم. و تمام هستی خود را برای تشکیل جلسه و جمع آوری آن ها صرف کردم[ درماندگی و فقر از عوامل گرایش مردم]، به تدریج موفق می شود تعدادی از جوانهای شهرستانی و تقریباً 60 نفر آماده کار و به اصطلاح قیام مهدوی را جذب کند. یکی از فریب خوردگان می گوید: بعدها به این نتیجه رسیدم که برای سلامت از آفات دنیوی و اخروی، تمسک به مراجع حقیقی لازم است. من به این نتیجه رسیدم که ریشه تمام بدبختی ها جهل است و دیگر این که رسیدن به هر علمی برای هرکس ممکن نیست و شرایط لازم است. و این که انسان باید با افراد والامقام و عالمان ربانی ارتباط مستقیم داشته باشد و بدون آن ها رشد معنوی، ممکن نمی شود.

ذکر برخی دیگر از مدعیان اخیر
1. پزشک مصری، ناگهان در مصلای نماز جمعه یکی از شهرهای عربستان اعلام کرد که: حضرت مهدی است! وی قبلاً نیز ادعای نبوت کرده بود.
2. یک فلسطینی مرتبط با رژیم صهیونیستی، ادعای مهدویت کرده است. این شهروند فلسطینی در جنوب غزه، ادعا کرد، مهدی موعود است و از هواداران حماس خواست از او تبعیت کنند؛ البته او با رژیم صهیونیستی روابط پنهان داشته است(18).
3. وجود صندوق بخت در یک روستا بر اثر خوابی مشهور شده است. ماجرا، آن است که کسی در خواب گفته: من فرشته طایفه قطب الدین هستم. فردا صبح مردم، سنگی را بلند کرده اند و جایی را نشان داده و گفته اند که: فرشته (شانس) قطب الدین اینجاست.
4. زنی ادعا می کرد نام «محمد» روی بدن گاوش نوشته شده، و گاوش نظر کرده است. و دیگر آن که گفته: در خواب آن مطلب را دیده ام و چند نفر شِفا یافته اند.
5. زن مدعی ارتباط با غیب و ارتباط با امام زمان به افراد گرفتار می گفت طلسم دارید و من می توانم مشکل تان را حل کنم. او جواهرهای فراوانی نیز جمع کرده بود. و مردی 7 میلیون و چند صد هزار تومان به عنوان جریمه گناه خود به آن زن پرداخت کرده است. وی گمان می کرد آن مدعی، نماینده آقا امام زمان است.
6. فردی به عنوان پیامبر و امام دروغین می گوید: ما، در بیابان تهران، اورشلیم جدید می سازیم و این جا زمزم و خیبر و … داریم. او مدعی دروغین مهدویت هم بوده است. او گفته: مهدی، هم مسلک با یهود و صهیونیسم است. این مدعی، با تحریف آیات قرآن، نمازی جدید ساخته است.
7. فردی که خود و همسر خود را پدر و مادر نوع بشر می خوانده؛ درس هایش را با تجدیدی و تک ماده قبول شده است!
8. افرادی ادعا کردند نقشی شبیه ذوالفقار، روی شاخ یک قوچ وجود دارد و عامل تبرک و تقدس جویی مردم واقع شده اند.
9. یک مدعی دروغین نبوت می گوید: وقتی با من تماس می گیرید بگویید: من حضرت پیغمبر یا آقا و چنین کسی را می خواهم.[‌حتی در عنوان ادعا تردید و اضطراب دارد].
10. مدعی بَدَلی امام زمان[ آذری زبان] گفته امام باقر را که فرموده: ناچار برای ما است آذربایجان بر خود منطبق کرده است. وی گفته: من خودم را کنار قرآن گذاشتم و دیدم علائم من در حروف مقطعه قرآن است. و این گونه مدعی مقام ولایت جدید برای خود می شود(19).

برخی هشدارهای بزرگان در مورد این ادعاها
مقام معظّم رهبری: مواظب باشید… الان این روزها، این جور چیزها زیاد است و دکان دارهایی که ادعا می کنند: امام دیدیم، فلان دیدیم، هیچ واقعیتی ندارد. حواستان باشد که اسیر آن ها نشوید.
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خاتمی: این ها همه شیادی است و مردم باید مراقب باشند. بدترین چیز آن است که افراد به صِرف ادعای ارتباط با غیب توسط کسی، خود را دربست در اختیار او قرار دهند. آنچه طیّ سالیان اخیر، مکتب تشیع مبتلا به آن شده، ادعای مدعیان دروغین است که برای رسیدن به کام دنیا، آنچه در توان دارند استفاده می کنند.
حجت الاسلام و المسلمین سیدمهدی طباطبایی( نماینده مردم تهران):
تبلیغ به خود کردن، و این که دنبال ما راه بیفتید، از علائم دروغین [ بودن] است[ ولی] پیامبر می فرمود:« انا بشر مثلکم».
—————————————————————–

پی‌نوشت‌ها:

1.نک: کیهان، شماره 18986 یک شنبه، 9 دی 1386،‌ص 2.

2.فصلنامه فرهنگی و اجتماعی و سیاسی( شماره 6، ویژه عارف نمایان)، نشریه دانشجویی دفتر پژوهش های فرهنگی، دی 1386، ص 30.

3. روزنامه جمهوری اسلامی؛ شماره 8242، شنبه 15 دی 1386، سال 29،‌ص 2.

4. همان، شماره 8250، چهارشنبه 26 دی 1386، 7 محرم 1429، سال 29، ص 2.

5. همان؛ شماره 8185، یک شنبه 6 آبان 1386، 16 شوال 1428، سال 29، ص 2.

6. تبلیغ(9)، ویژه محرم الحرام 1429، ص 98.

7. روزنامه جمهوری اسلامی، شماره 8204، سه شنبه 29 آبان 1386، 9 ذی قعده 1428، ص 2.

8.روزنامه کیهان، شماره 18968،‌شنبه 17 آذر 1386، 27 ذی قعده 1428، ص 14.

9. فرهنگ فرق اسلامی/ 215.

10. تبلیغ، ویژه نامه محرم الحرام 1429، ص 95.

11. همان/ 95 و 96.

12. روزنامه جمهوری اسلامی، دوشنبه 1 بهمن 1386، 12 محرم 1429، شماره 8235، سال 29،‌ص 2.

13. همان، چهارشنبه 26 دی 1386، 7 محرم 1429، شماره 8250، سال 29، ص 2.

14.سایت موعود http://mouood.org/content/view، خبرنگار«جهان».

15. سایت http://www.iranianuk.com.

16. تصاویر و مستندات مربوط به این فریبکاری ها و نیز مستندات مربوط به برخی از مدعیان بخش های قبل،‌ در این نوشتار آمده است.

17. منبع این اطلاعات برخی از سی دی های تهیه شده توسط مراکز فرهنگی حوزوی، یا اطلاعاتی معتبر است که همراه با اعتراف های مدعیان جمع آوری شده است[ مانند لوح فشرده شعبده شیطان، مرکز معراج].

18. ویژه نامه جام جم، (کژراهه)، اسفند 1386، ص 59، اخبار مدعیان.

19.سوءاستفاده از روایات و حتی آیات، مسأله ای است که در بسیاری فرقه ها و مدعیان دیده می شود. از جمله سوءاستفاده از آیات قرآن و تفسیر ناصحیح آن برای نفی خاتمیت و ادعای رسیدن قیامت و آمدن موعود اسلام که توسط بابیه و بهاییه انجام شده است و نیز سوءاستفاده بسیاری از مدعیان اخیر از روایات تحلیل نشده است. در نمونه ذکر شده نیز باید گفت: احادیث مربوط به علائم الظهور و محل خروج امام زمان و محلّ‌وقوع حوادث خاصّ آخرالزمان، به کار اجتهادی نیاز دارد و علاوه بر پالایش، نیاز به جمع بندی و دقت عملی دارد. ثانیاً ادعای آمدن پیامبر یا دین جدید از یک شهر خاص با اصل اسلام و مهدویت و متون یقینی و قطعی ما منافات دارد[ برای آگاهی از بحث های علمی نشانه های ظهور نک به: تحلیل تاریخی نشانه های ظهور: مصطفی صادقی، و نیز برای آشنایی با شبهات و سوءاستفاده های بهائیت در آیات و روایات مراجعه کنید به آثاری؛ همچون: خاتمیت( اثر روحی روشنی)، اقداح الفلاح، دلیل و ارشاد، اشراقات؛ از آثار یا ترجمه های اشراق خاوری) و نیز آثار ابوالفضائل گلپایگانی، مانند الفوائد، که در تمام این کتاب ها و آثار مشابه، بهره برداری مغالطه آمیز از متون دینی اسلامی انجام گرفته است. همان گونه که در جریان قادیانیه و مهدی سودانی نیز به نمونه های مشابه اشاره شده است.

منبع: اسحاقیان، جواد؛ [بی تا]، پیچک انحراف (زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گرایش برخی از مردم به مدعیان مهدویت و نیابت در دو قرن اخیر)، تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف، دوم