پیش از هرچیز این نکته را باید بدانیم با توجه به علم ناقصی که نسبت به جهات مختلف یک قضیه، داریم، چهبسا در تشخیص خیر و شر دچار اشتباه شویم.
قرآن کریم میفرماید:
عَسَىٰ أَن تَکْرَهُوا شَیْئًا وَ هُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَ عَسَىٰ أَن تُحِبُّوا شَیْئًا وَ هُوَ شَرٌّ لَّکُمْ.[۱]
چهبسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزی را دوست داشته باشید، حالآنکه شر شما در آن است.
و نیز میفرماید:
فَعَسَىٰ أَن تَکْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّـهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا.[۲]
چهبسا چیزی خوشایند شما نباشد و خداوند خیر فراوانی در آن قرار میدهد.
با توجه به این آیات، گاهی ممکن است اتفاقاتی را جزو مواقع ضروری قلمداد کنیم، درحالیکه کاملاً در اشتباه هستیم.
علاوه بر آن امام، از آنجا که تسلیم تقدیرات الهی است در هرکاری دست به تصرف تکوینی نمیزند و خلاف اراده، تقدیر و مشیت الهی گام برنداشته و اقدام عملی انجام نمیدهد؛ چرا که اراده حتمی و اولی خداوند بر آن است که در دنیا هرکاری بر روال طبیعی و از روی اختیار انجام گیرد و حتیالامکان از معجزه و خرق نظام طبیعت استفاده نشود. و انسان معصوم که انسانی است کامل، هرگز در نظام تکوین بهجهت مصالح شخصی اقدام به تصرفی برخلاف مقدرات الهی نکرده و اگر معجزه و اِعمال ولایتی کند بهجهت مصالح نوعی بشر و عالم است که این هم مطابق اراده و خواست و مشیت خداوندی است.
پینوشتها
۱. بقره: ۲۱۶.
۲. نساء: ۱۹.