نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی کنیه، نام، نسب، تاریخ تولد، لقب، وفات و… ابوعبدالله محمد بن محمد بن النعمان بن عبدالسلام بن جابربن النعمان فرزند تابعی(1) جلیل القدر، شهید سعید بن جُبَیر(2) نسبش به یعرب بن قحطان می رسد(3) . او در یازدهم ماه ذیقعده در سال 336 یا 338ه. ق، در عُکبَرا، شهری بر کرانه ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی توقیع امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به شیخ مفید سه توقیع یا نامه از طرف امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بنابر نقل کتب، صادر شده است(1). توقیع اول در سال 410هـ و توقیع دوم در سال 412هـ صادر شده است، و توقیع سوم مفقود شده است(2). برخی از علما ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی قرن چهارم هجری در تاریخ اسلامی قرنی پربار است، زیرا در این قرن با استقرار دولت آل بویه (414-320ه. ق) (1) در بغداد، علم و دانش در حدّ وسیعی انتشار یافت، نوابغی از متفکرین ظهور کردند و علوم مختلف تکامل یافت، و کتابهای جامع در حوزه های مختلف نوشته شد. و ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی شیخ مفید در کودکی به همراه پدر به بغداد آمد و به فراگیری علم روی آورد، برای او در سن پنج سالگی از ابن ابی الیاس(م 341) اجازه ی روایت گرفته اند(1). او از ابن سماک(م344) که در هنگام مرگش تنها هفت سال و چهار ماه داشته روایت می کند(2). وی ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی کتاب شناسی شیخ مفید مفید که در فنون مختلف علم- همچون کلام، فقه، اصول، رجال، تفسیر، نحو و شعر- یگانه ی عصر خویش بود(1) تعلیم و آموزش را بسیار مهم می دانست و از این رو در این امر بسیار کوشا بود و همین امر سبب گردید که شاگردان بسیاری را ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی وقتی که شیخ مفید در حدود 40 سالگی ریاست طایفه ی امامیّه را بر عهده گرفت دورانی پرآشوب بود. شیخ در فقه و کلام و حدیث شیعه ریاست داشت. در عصر شیخ مفید علم کلام رشد بسیاری یافت، دانشمندان هر فرقه در صدد دفاع از عقاید خود بودند، بحثها و مناظره ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی نقش شیخ مفید و شاگردانش در دفاع از مکتب عقل گرای تشیّع برجسته ترین شخصیّت در مکتب فکری شیعه در بغداد در قرن چهارم و اوائل قرن پنجم که به نقد افکار و آراء قمیّون و مکتب حدیثی آنها پرداخت، شیخ مفید بود. او در سال 336 یا 338 به دنیا ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی شیخ مفید رئیس متکلمان امامیّه در فضای مکتب بغداد که آکنده از مجادلات و مناظرات کلامی بین مذاهب مختلف اسلامی بود، نشو و نما کرد.(1) ضرورت چنین فضایی اقتضا می کرد که در دفاع از حریم مکتب تشیّع امامی در برابر مکتب عقل گرای معتزله ی بغداد و بصره و در ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی مرتب کردن آموزه ها و تعلیمات مفید در یک نظام، قدری دشوار است، زیرا آثار کلامی او نشان می دهد که نظم و ترتیب آنچنانی که یک نظام فکری به آن نیاز دارد به هیچ وجه از نکات اساسی موردنظر او نبوده است. قسمت عمده ی نوشته های وی به شکل ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی نبوت به گفته ی شیخ مفید، ضرورت نیازمندی به پیامبر قطعی است، زیرا که بشر برای شناختن خدا و اصول نخستین اخلاقی به وحی نیاز دارد. (1) پیامبر مفید گفته است: «امامیّه برآنند که هر رسول نبی نیز هست، ولی هر نبی رسول نیست. بعضی از انبیاء نگاهبانان شریعتهای رسولان و ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی نخستین تکلیف آدمی قاضی عبدالجبار معتزلی و معاصر شیخ مفید، گفته است که نخستین وظیفه ی آدمی استدلال کردن برای شناختن خدا است. (1) شیخ مفید می گوید که نخستین تکلیف انسان شناختن خدا است. اما تکلیف چگونه دانسته می شود؟ اختلاف میان مفید و عبدالجبّار درخصوص نخستین وظیفه ی آدمی، ...
نویسنده: دکتر قاسمعلی کوچنانی توحید شیخ مفید در خصوص توحید با اعترافاتی ایمانی می گوید: «خدای عزّ و جلّ در الاهیّت و ازلیّت یگانه است. هیچ چیز به او شبیه نیست و نمی توان چیزی را همانند او دانست. تنها او شایسته ی پرستش است، و از این لحاظ به هیچ وجه و به هیچ ...