یکی از معانی حکمت، غایتمند بودن فعل است. غایتمندی فعل یکی از ویژگی‎های فاعل حکیم است. آن دسته از متکلمان که به اصل حسن و قبح عقلی اعتقاد داشته و عدل و حکمت الهی را براساس این اصل تفسیر کرده‎اند، بر غایتمند بودن آفرینش تأکید ورزیده‎اند و بر این عقیده‎اند که افعال خداوند معلل به ...

این بحث از مسائل دیرینه‎ای است که همواره بشر در قدیم‎الایام در تمام تمدن‎ها به صورت یک مسئله شاخص و بارز با آن روبه‎رو بوده است. پس از ظهور اسلام در همان قرن اوّل هجری، در میان متکلمین اسلامی و حکماء بحث و گفت‌وگو در این مسئله رواج داشته است که از آن زمان تا ...

اصل حسن و قبح عقلی در کلام عدلیه جایگاه برجسته‎ای دارد، و به عنوان مبنا و شالوده بحث‎های عدل در کلام اسلامی به شمار می‎رود. بدین جهت، متکلمان عدلیه در آغاز مبحث عدل الهی به بحث درباره این اصل پرداخته‎اند. تبیین قاعده حسن و قبح عقلی مفاد قاعده حسن و قبح عقلی دو چیز است: ...

بیان اختیار انسان یکی از مسائل متفرع بر عدل و حکمت الهی، مختار بودن انسان در افعالی است که در مدار تکلیف قرار گرفته، و انسان بر آنها ستایش و نکوهش می‎شود؛ زیرا تکلیف نمودن انسانِ مجبور و ستایش و یا نکوهش او بر کاری که از وی صادر گردیده قبیح و نارواست، و به ...

مقدمه یکی از اصول و قواعد مهم در کلام عدلیه، قاعده لطف است که پس از قاعده حسن و قبح عقلی مهمترین قاعده کلامی به شمار می‎رود. متکلمان عدلیه بسیاری از آموزه‎ها و عقاید دینی را براساس آن اثبات کرده‎اند. وجوب تکالیف دینی، ‌لزوم بعثت پیامبران، و وجوب عصمت انبیا، وعده و وعیدهای الهی، حسن ...

یکی از صفات کمال خداوند صفت حیات است، چنان که اسم حی از اسماء جمال الهی است. اسم حی در آیاتی از قرآن کریم بر خداوند اطلاق شده است و غالباً با اسم یا صفت قیوم همراه گردیده است. چنان که می‎فرماید: «اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ»[1] در یک آیه خداوند به عنوان ...