قرآن از چندین جهت معجزه است که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌شود:
1. فصاحت و بلاغت: فصاحت و بلاغت قرآن چنان است که علی ـ علیه السلام ـ می‌فرماید: «کثرت تکرار و شنیدن پی در پی هرگز آن را کهنه نمی‌کند.»[1] قرآن در زمانی نازل شده که سخنوری در میان اعراب رواج بسیار داشت و مردم برای نظم و نثر و فصاحت و بلاغت ارزش و اهمیت بسیار قائل بودند، پیامبر قرآن را به عنوان معجزه‌ای از طرف خداوند در قالب فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین کلمات عرضه داشت. در اینجا فقط به یک نمونه اشاره می‌کنیم.
قرآن در مورد قصاص و حکمت آن می‌فرماید: «وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ» و اعراب برای این هدف این جمله را به کار می‌بردند: القتل انفی للقتل (کشتن مؤثرترین عامل است برای از بین بردن کشتار.)
برتری آیه در فصاحت و بلاغت بر این جمله اعراب از چندین جهت است از جمله:
1. آیه کلماتش کمتر است
2. در آیه مراد خویش به صورت جامع‌تر وکامل‌تر بیان نموده است. زیرا قصاص قتل را شامل می‌شود و هم زخم و قطع عضو را، در حالی‌که در جمله اعراب این خصوصیت نیست.
3. در جمله مشهور اعراب تکرار وجود دارد و در آیه تکرار وجود ندارد.
4. آیه مبتنی بر اثبات است و جمله مشهور اعراب مبتنی بر نفی است و اثبات به نفی برتری دارد.
2. اعجاز قرآن از نظر معارف الهی: در معارف قرآن هیچ مبالغه‌ای وجود ندراد و همه مطابق با عقل و فطرت بشر است.
3. عدم تضاد و اختلاف در آیات قرآن: «وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلافاً کَثِیراً»[2] «اگر از سوی غیرخدا بود اختلاف فراوانی در آن می‌یافتند.»
4. علوم روز و اکتشافات علمی: ما در اینجا به چند مورد اشاره می‌کنیم:
الف: حرکت زمین: آیات متعددی در قرآن کریم با تعابیر : فراشاً[3]، مهداً[4]، قراراً[5]، مهاراً[6]، به حرکت آرام و منظم زمین اشاره دارد.
ب: جاذبه عمومی در علم هستی: «اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها»[7] «خدا همان کسی است که آسمان‌ها را بدون ستون‌هایی که ببینید برافراشت» دانشمندان از این آیه جاذبه عمومی را در فضاء استفاده می‌کنند.
ج: کروی بودن زمین: ازآیه «مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا»[8] و آیه «رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَیْنِ»[9] کروی بودن زمین استفاده می‌شود.
د: زوجیت درگیاهان: «وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ کَرِیمٍ»[10] «و از آسمان آبی نازل کردیم و به وسیله آن در روی زمین انواع گوناگونی از جفت‌های گیاهان پر ارزش رویاندیم.»
[1] . نهج البلاغه خطبه 156.
[2] .سوره نساء، آیه 82.
[3] . سوره بقره، آیه 22.
[4] . سوره طه، آیه 53.
[5] . سوره نمل، آیه 6.
[6] . سورهنباء،آیه 6.
[7] سوره رعد، آیه 2.
[8] . سوره اعراف، آیه 151.
[9] . سوره الرحمن، آیه 17.
[10] . سوره لقمان، آیه 10.
