کیفیت تنجس
سئوال 1: اگر دیواری نجس باشد و شستن آن به علت نم دادن آن مقدور نباشد، آیا با رنگ زدن کل دیوار پاک می‌شود؟ آیا این نجاست به جای دیگر دیوار که پاک هست سرایت نمی‌کند؟
جواب: اگر دیوار نجس باشد با رنگ کردن پاک نمی‌شود. و اگر قلم مو با برخورد با نجاست، نجس شود و رنگ را نجس کند، نقاط دیگر دیوار را هم نجس می‌کند. (ر.ک توضیح المسائل مراجع، ج1، ص96، م125).
سئوال 2: اگر کف زمینی نجس باشد و روی آن فرش انداخته باشند، آیا با ریختن آب روی فرش و رسیدن آب به کف زمینِ نجس، فرش نجس می‌شود یا خیر؟
جواب: در صورت سرایت آب به قسمتِ نجسِ کفِ اطاق، پشت فرش نجس می‌شود. (ر.ک عروه الوثقی، ج1، ص55).
سئوال 3: کسی که در خواب محتلم شد، و منی به لباس‌های تمیز او مثل پیراهن، نرسد، آیا پیراهن او به واسطه جنابت نجس می‌شود.
جواب: بدون رسیدن منی به پیراهن، پیراهن نجس نمی‌شود. (ر.ک تحریر الوسیله، ج1، ص122، م2).
سئوال 4: آیا درست است که دریای از آب مضاف به وسیله‌ی یک ذره‌ی نجاست متنجس می‌گردد؟ این گفته اگر درست باشد، از جانب عقل محال به نظر می‌رسد، لطفاً در این مسأله مقداری توضیح دهید؟
جواب: به نظر برخی از فقهاء با رسیدن نجاست به آب مضاف، آبِ مضاف، نجس می‌شود هر چند بیش از کُر باشد. و برخی از فقهاء می‌فرمایند اگر آب مضاف به قدری زیاد باشد که بگویند نجاست به آن سرایت نکرده مثل اینکه استخر بزرگی از آب مضاف باشد و نجاست در گوشه‌ای از آن بیفتد، بقیه‌ی آن آبِ مضاف متنجس نمی‌شود. هر دو صورت فوق حکم شرعی است و برای مقلد قابل اتباع است، و محال عقلی نیز پیش نمی‌آید زیرا محال عقلی در تکوینیات است نه در احکام تشریعی و اعتباری. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، ج1، م48).
سئوال 5: شخصی با کفش نجس وارد راهروی یک ساختمان سه طبقه می‌شود، بعد از مدتی نیز از آنجا می‌رود و سرایدار شروع به تمیز کردن و تی کشیدن می‌کند، حال آیا این نجاست به طبقات دیگر منتقل می‌شود؟ در صورتی که کفش عین نجاست را دارا باشد یا فقط متنجس باشد در حکم آن فرقی وجود دارد یا خیر؟ لطفاً بر اساس فتاوی حضرت امام، مکارم، تبریزی پاسخ فرمائید؟
جواب: اگر عین نجاست در کفش نباشد به واسطه‌ی راه رفتن پاک می‌شود و دیگر نجس نمی‌باشد تا اینکه به جای دیگر سرایت کند. بلی اگر عین نجاست در کف کفش باقی باشد و وارد ساختمان شود و زمین را نجس کرده باشد، با کشیدن تی خیس بر آن، نجاست به سایر نقاط دیگر سرایت می‌کند. (ر.ک تحریر الوسیله، ج1، ص121، م1).
اثبات نجاسات
سئوال 1: حکم نشستن بخار مدفوع و یا ادرار در هنگام تخلی روی لباس یا بدن انسان چیست؟
جواب: اگر حامل ذرات نجاست نباشد اشکالی ندارد. بخار پاک است. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص99، س257).
سئوال 2: شخصی که بعد از ادرار و مدفوع طهارت می‌گیرد به اندازه‌ی کمی از آن آب تطهیر به بدن او اصابت می‌کند آیا شستن آن لازم است؟ در صورت لزوم شستن می‌تواند اول مسح پا را بکشد و بعد بشوید؟
جواب: ترشحات مذکور، اگر با شلنگ متصل به آب کرّ، طهارت می‌گیرد، پاک است مگر یقین داشته باشد که قطرات جدا شده به موضع نجس برخورد کرده و از آن به بدن پاشیده است. ـ در صورتی که عضوی از بدن نجس باشد، وضو گرفتن مانعی ندارد ولی برای نماز باید آب کشید ـ بلی اگر نجاست در محل وضو باشد، اول باید آن عضو را تطهیر کرد و بعد وضو گرفت. (ر.ک تحریر الوسیله، ج1، ص121، م1).
سئوال 3: آیا متنجس، منجّس است یا خیر؟ و آیا فرقی بین جامد و مایع نیست؟
جواب: متنجس اگر با رطوبت مسریه با چیز دیگر ملاقات کند، منجس است، مگر آنکه واسطه زیاد باشد. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص112، س301).
سئوال 4: واسطه‌ی چندم از متنجس، نجس می‌شود؟
جواب: واسطه‌ی چهارم، نجس نمی‌کند. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص112، س302).
موارد نجاسات
سئوال 1: به چه چیزهایی نجس گفته می‌شود؟
جواب: نجاسات عبارتنداز: خون ـ مردار ـ منی ـ بول ـ مدفوع ـ سگ ـ خوک ـ کافر ـ شراب، و توضیح در مورد هر کدام را در رساله‌ی توضیح المسائل ملاحظه فرمائید. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، م83).
سئوال 2: آیا ادکلن نجس است یا طاهر؟
جواب: اگر یقین به نجاست آن نداشته باشید پاک است. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص100، س261 و 262).
سئوال 3: آیا آب دهان نوزاد پاک است یا نجس؟
جواب: پاک است. (ر.ک: ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س296).
بول و غائط
سئوال 1: در دیگی بیش از صد کیلو گرم بادام ریخته و روی آن آب می‌ریزیم، بعد از خیس کردن بادام‌ها، در آبِ آن مقداری فضله‌ی گربه دیده می‌شود، آیا بادام و آب پاک است یا باید بادام و آب را تطهیر کرد؟
جواب: اگر فضله در آب است و آب در بادام نفوذ کرده، نجس است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص105، س279).
سئوال 2: اگر شک کنیم که نجاست به بدن و لباس ترشح کرده وظیفه چیست؟
جواب: تا یقین به ترشح پیدا نکرده لباس و بدن او پاک است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص106، س282).
سئوال 3: مگس‌هایی که روی غائط می‌باشند و یادر توالت زندگی می‌کنند، اگر بر بدن یا لباس‌مان بنشیند آیا موجب نجاست بدن یا لباس می‌گردند؟
جواب: تا یقین به انتقال نجاست حاصل نشود، محکوم به طهارت است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص106، س281).
خون
سئوال 1: وسائل آرایشگاه که به خون آلوده می‌شوند و ما نمی‌دانیم که آیا آنها را بعداً به طریقه شرعی شستشو می‌دهند یا نه؟ حکم آنها چیست؟
جواب: پس از نجاست تا یقین به پاک شدن به طریق شرعی نداشته باشید، محکوم به نجاست است، بلی اگر مسلمان بعد ادعا کند که این چیز را آب کشیده‌ام، حرف او قبول می‌شود.
سئوال 2: اگر خون بدن انسان مبدل به بعضی از ترکیبات شیمیایی دیگر شود و انقلاب شیمیایی در ماهیت وی رخ دهد، آیا از حالت متنجس بودن خارج می‌شود یا خیر؟
جواب: چنانچه تغییر به نوعی باشد که دیگر به آن خون گفته نشود و تبدیل به شیء پاک گردد، پاک می‌شود. مثل تبدیل شدن شراب به سرکه و یا مانند خونی که زیر پوست می‌میرد. (توضیح المسائل مراجع، مساله 101 و مساله 195).
سئوال 3: خون داخل تخم مرغ پاک است یا نجس؟
جواب: برخی از فقهاء آن را پاک می‌دانند و می‌فرمایند، اگر خون را خارج کنید، مصرف بقیه تخم مرغ اشکال ندارد. و برخی دیگر از فقهاء می‌فرمایند، بنابر احتیاط اجتناب شود. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، م98).
سئوال 4: وقتی در هنگام نماز لب انسان یا قسمتی از بدن به علت خشکیدگی خون بیاید تکلیف چیست؟
جواب: اگر خون کمتر از درهم (به اندازه سطح دو ریالی) باشد اشکالی ندارد ـ و می‌توانید با دستمال آن را پاک کنید، ولی باید توجه داشته باشید که سایر نقاط را آلوده ننماید. (ر.ک: عروه الوثقی، ج1، ص73).
سئوال 5: اگر شخصی در حالی که صورتش به واسطه‌ی خون نجس شده باشد و با آب قلیل یک بار آن را بشوید، تکلیفش نسبت به وسایلی که با دست خیس لمس کرده چیست؟ و اگر قطراتی از آب وضو که اگر محکوم به نجاست باشد و روی زمین ریخته شود و زیر کفش افرادی که از آن مکان تردد می‌کنند چه حکمی دارد؟ آیا کف کفش‌های آنها پاک است یا خیر؟
جواب: هر جایی که با این آب متنجس ملاقات کند، نجس است و باید جاهایی را که یقین به ملاقات دارید، تطهیر نمائید. ولی اگر پس از برطرف شدن خون صورت و یا عضو نجس یک بار شسته شود آن عضو یا صورت پاک است. (تحریر الوسیله، ج1، ص123، م9).
سئوال 6: اگر دهان خونی شود، و در دهان، دندان مصنوعی طوری باشد که به دندان طبیعی چسبیده باشد و نشود آن را برای آب کشیدن بیرون از دهان آورد، آیا نحوه‌ی تطهیرش مانند دندان طبیعی است؟
جواب: بنابر احتیاط واجب حکم دندان طبیعی را ندارد و باید تطهیر شود. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص99، س258).
سئوال 7: اگر ظرفی که محتوی آب کمتر از کر باشد و با خون یا فرآورده‌های خونی نجس شود، به جوش بیاید، ایا بخار آن پاک است؟ و آیا فرآورده‌های خونی مثل پلاسما و سرم نجس است؟
جواب: بخار پاک است، ولی سرم که از فرآورده‌های خون است، نجس است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص99، س257).
منی
سئوال 1: اگر از فردی به دلایلی رطوبتی خارج شود چه حکمی دارد و تکلیفش چیست؟
جواب: اگر علامت منی را داشته باشد نجس است و باید غسل جنابت به جا آورد. ولی تا یقین به خیانت و منی بودن آن رطوبت پیدا نشود غسل واجب نمی‌شود. (ر.ک استفتائات جدید امام(ره) ج1، ص53، س101).
سئوال 2: در مورد رطوبتی که از بدن خارج می‌شود توضیح بیشتری بفرمائید؟
جواب: رطوبتی که از انسان خارج می‌شود سه قسم است:
1. بول یا ادرار است که مشخص می‌باشد.
2. منی که با شهوت و جستن خارج می‌شود و بعد از بیرون آمدن آن بدن سست می‌شود؛ که اگر این رطوبت از انسان خارج شود، نجس است، و واجب است غسل جنابت به جا آورد.
3. وذی ـ مذی ـ ودی، که این رطوبت‌ها پاک می‌باشند، برای توضیحات بیشتر به توضیح المسائل قسمت نجاسات مراجعه فرمائید. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، م73 و م346).
سئوال 3: اگر از انسان آبی خارج شود و هیچ یک از علائم منی را نداشته باشد باید چه کار کرد؟
جواب: ممکن است بعد از بول یا ملاعبه و یا دیدن مناظر شهوت انگیز، آبی از شخص خارج شود که اگر یقین ندارید منی و یا ادرار است و استبراء از بول هم کرده باشید، مایع مذکور پاک است و وضو را هم باطل نمی‌کند.@#@ در توضیح المسائل مسأله‌ی 72 و 73 را ملاحظه فرمائید. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، ج1، م74).
سئوال 4: اگر هنگام دفع ادرار مایعی شبیه منی از شخص خارج شود و بوی آن شبیه بوی منی باشد اما هیچ کدام از شرایط منی را نداشته باشد چه حکمی دارد؟
جواب: اگر یقین داشته باشید مایع خارج شده منی است هر چند با شدت خارج نشود، موجب جنابت است و غسل واجب می‌شود و در صورت شک غسل واجب نمی‌گردد. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص52، س98).
مردار
سئوال 1: آیا چرم‌ها یا پوستهایی که از خارج وارد می‌شود و در ساختن کفش و امثال آن به کار می‌رود پاک است یا نجس؟ (لطفاً نظر حضرت امام ـ ره ـ و آیت الله خامنه‌ای را مرقوم فرمائید)
جواب: پوستی که از بلاد اسلامی وارد می‌شود محکوم به طهارت است مگر آنکه ثابت شود که ذبح به طریق غیر شرعی بوده و پوستی که از بلاد غیر اسلامی وارد می‌شود، محکوم به نجاست است، مگر احراز شود که ذبح به طریق شرعی بوده، یا احتمال داده شود که وارد کننده‌ی مسلمان، احراز تذکیه‌ی حیوان را نموده است، و پوست را در دسترس مسلمین قرار داده است. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص98، س253).
نظر مقام معظم رهبری: پوستی که از بلاد غیر اسلامی وارد می‌شود محکوم به طهارت است اما نماز خواندن با آن صحیح نیست. اگر احتمال دهید که حیوان ذبح اسلامی شده پوست و چرم آن پاک است و اگر یقین دارید که ذبح اسلامی نشده محکوم به نجاست است (ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س275).
سئوال 2: آیا پوست مار و اشیائی که از پوست مار درست شده، نجس است؟
جواب: پوست مار نجس نیست. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص98، س254).
کافر
سئوال 1: با توجه به مسأله‌ی 2447 رساله‌ی حضرت امام ـ ره ـ اگر کسی احکام دینی را انجام ندهد و مانع انجام از طرف دیگران بشود آیا مرتّد است؟
جواب: اگر کسی منکر احکام ضروری شود، چنانچه بداند آن چیز ضروری دین است و انکار آن به انکار خدا، توحید یا نبوت برگردد. مرتّد می‌گردد، ولی اگر کسی خدا را قبول دارد و می‌داند نماز مثلاً واجب است اما تنبلی می:ند و نماز نمی‌خواند،گناه بزرگی مرتکب شده اما مرتد محسوب نمی‌شود. (ر.ک استفتائات امام(ره) م106).
سئوال 2: شخصی یخچالی را برای تعمیر نزد یک شخص بهایی برده است، آیا تماس بدن او با وسایل یخچال باعث، نجس شدن آن می‌شود؟
جواب: بهایی نجس است و اشیایی که با دست مرطوب او برخورد کرده نجس می‌شود و همچنین وسایل مربوطه‌ای که با ملاقات با او نجس شده، موجب نجاست چیزهای دیگر می‌گردد. (ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س 328).
سئوال 3: با اهل کتاب، از نظر طهارت چگونه باید برخورد کرد؟
جواب: (به نظر بسیاری از فقهاء)، غیر مسلمان از هر دین و مذهبی که باشد، محکوم به نجاست است. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص102، س267).
سئوال 4: قسمت روغن پُرکنی شرکتی، سرپرست آن مسیحی است و در بعضی مواقع جهت سنجیدن روغن، به روغن مایع دست می‌زند که لازمه‌ی کار ایشان است، از آنجا که نامبرده غیر مسلمان است، تماس دست او با روغن از لحاظ شرعی چه صورتی دارد؟
جواب: نجس می‌شود ولی بر کسی که شک دارد محکوم به طهارت است و اعلام لازم نیست. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص103، س271).
سئوال 5: دست دادن با غیر مسلمان چگونه است؟
جواب: مانع ندارد ولی در صورتی که با رطوبتی ملاقات شود نجس می‌شود. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، 104، س273).
شراب و فُقاع
سئوال 1: آیا نوشیدن ماء الشعیر حرام است یا خیر؟
جواب: اگر آب جو است، حرام است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص101، س266).
سئوال 2: اگر مقداری انگور را جهت سرکه شدن در کوزه‌ای بریزیم و هر بار مقداری انگور به آن اضافه کنیم در صورتی که انگورهای قبلی به اصطلاح جوش آمده باشد، آیا آن سرکه پاک است یا نه حرام است؟ پختن کشمش به همراه غذا حکمش چیست؟
جواب: بعد از سرکه شدن حلال است و باد کردن کشمش و جوش آمدن آن در غذا موجب حرمت آن نیست. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص101، س265).
سایر نجاسات
سئوال 1: آیا استفراغ نجس است؟
جواب: اگر همراه آن خون نباشد، نجس نیست ولی اگر با خون همراه باشد، نجس می‌باشد. (ر.ک: استفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س297).
سئوال 2: الکل طبی و صنعتی آیا نجس می‌باشند؟
جواب: اگر ندانید از چیزی که به تنهایی مست کننده و روان است، درست شده باشد، پاک است. (ر.ک استفتائات امام(ره) ج1، ص100، س260).
سئوال 3: هنگامی که باران یا برف می‌بارد، زمین تا مدتی خیس است و این رطوبت و خیسی سبب می‌شود که نجاست چیزهای نجس، از جمله سگ، به همه جا انتقال پیدا کند و چون اجتناب از این رطوبت‌ها و ترشحاتی که در مسیر عبور این حیوان است، ممکن نیست، انسان احساس می‌کند که همه چیز نجس شده است، لطفاً بفرمائید چگونه می‌شود از این نجاسات اجتناب نمود؟
جواب: تا یقین به نجاست رطوبتی که به داخل منزل یا به لباس رسیده نداشته باشید، حکم به طهارت می‌شود و از وسوسه باید اجتناب نمائید و تحقیق لازم نیست. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص106، س283).
سئوال 4: آیا آبهایی که در نهرهای شهرها روان است حکم نجاست را دارند و یا پاکند؟
جواب: اگر یقین به نجاست آنها نباشد، پاک است. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی (ره) ج1، ص107، س285).
