سؤال 1: کسی که در مکه است قبله او چگونه است؟ و اگر کسی از راه دور میخواهد عبادت نماید قبله او چگونه است؟
جواب: خانه کعبه که در مکّه معظمه است، قبله میباشد، و کسانی که ساکن مکه هستند یا در مکه عبادت میکنند باید روبروی آن نماز بخوانند، ولی کسی که دور است اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز میخواند کافی است. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م 776 .عروه الوثقی, ج1, فصل فی القبله)
سؤال 2: اگر در بیابان باشیم و ندانیم قبله کدام طرف است چگونه باید قبله را پیدا کنیم؟
جواب: برای پیدا کردن قبله علائمی برای مکانهای خاصی مثل کوفه و بصره و… از طریق ستاره قطبی و امثال آن تعیین گردیده است اما استفاده از آن علائم برای همه نقاط صحیح نیست بنابراین اگر قطبنما یا قبلهنما در اختیار نداشته باشید و احتمال یک جهت خاص را نمیدهید بنابر قول مشهود باید به چهار طرف نماز بخوانید. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م 784)
سؤال 3: در بعضی از مساجد محراب مطابق قبله ساخته نشده یا اصلاً کل مسجد مطابق قبله ساخته نشده و مدت زیادی نیز همانطور نماز خوانده شده و اکنون که متوجه اشتباه شدهایم میخواهیم بدانیم تا چه میزان از قبله انحراف داشته باشیم نماز ما یا نماز جماعت صحیح میباشد؟
جواب: اگر قبله معلوم است باید به سمت قبله نماز بخوانید و جایز نیست به سمت محرابی که از قبله صحیح انحراف دارد به نماز ایستاد. (ر.ک استفتائات آیت الله مکارم, ج2, ص76, س149)
سؤال 4: در صورتی که وقت تنگ باشد و ندانیم قبله به کدام طرف است جهت ادای نماز به چه ترتیبی باید عمل کرد؟
جواب: اگر وقت تحقیق نداشته باشید و نیز وقت برای خواندن نماز به چهار طرف نباشد، به هر طرف که احتمال میدهید قبله باشد نماز بخوانید و اگر احتمال یک طرف خاص را هم نمیدهید یک نماز به هر طرفی که خواستید بخوانید کفایت میکند. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م 784)
سؤال 5: مهمانی به گفته صاحب خانه اعتماد نموده به طرفی نماز خوانده و مدتی را بدین منوال گذرانده است، بعداً کشف خلاف میشود که قبله حدوداً 45 درجه اختلاف دارد، حال تکلیف نمازهائی که در این مدت خوانده شده چیست؟
جواب: در فرض سؤال که تحقیق نموده و با اطمینان به جهت قبله نماز خواندهاید و بعداً کشف خلاف شده است و انحراف حدود45 درجه است نمازهای گذشته او صحیح است. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره), ج1, احکام قبله, ص136, س33)
سؤال 6: کره زمین گرد میباشد و مکه در یک قسمت قرار گرفته است حال اگر شخصی درست آن طرف مکه یعنی کف پایش با کف مکه بوسیله قطر کامل زمین متصل گردد این شخص به کدام طرف و سمت نماز باید بخواند؟
جواب: در فرض مرقوم اگر در نقطهای از کره زمین قرار گیرد که از هر طرف فاصلهاش با مکه مکرمه مساوی باشد به هر یک از چهار طرف نماز بخواند صحیح است.(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره), ج1, س27, ص 134)
سؤال 7: اگر شدت درگیری جنگ در جبهه مانع از پیدا کردن قبله شود آیا میتوان به هر طرف نماز خواند؟
جواب: باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر چهار نماز ممکن نیست به هر مقدار که تمکن دارد میتواند اکتفاءکند. (ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره), ج1, ص 134, س28)
سؤال 8: نماز خواندن و تشخیص قبله مسافر در داخل هواپیما و قطار چگونه است؟
جواب: باید تحقیق کند و رو به قبله نماز بخواند و اگر نتواند علم پیدا کند به طرفی که مظنّه دارد بایستد. .(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره), ص 135, س29)
سؤال 9: اگر نمازگذاری در حال خواندن نماز مواجه با قبله نبوده و پس از آگاهی میتواند به سمت قبله برگردد؟ و آیا اتصال پا به زمین در برگشتن به سمت قبله لازم است؟
جواب: بله باید به سمت قبله برگردد و اتصال پا به کف زمین لازم نیست. .(ر.ک استفتائات جدید امام خمینی(ره), ص 135, س30)
سؤال 10: آیا در نماز باید حتماً نوک پاها و زانوها رو به قبله باشد؟
جواب: کسی که نماز واجب را ایستاده میخواند، باید طوری بایستد که بگویند رو به قبله ایستاده و لازم نیست زانوهای او و نوک پاهای او هم رو به قبله باشد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م777)
سؤال 11: نماز خواندن به جهت قبله شرط صحت نماز واجب است؟ آیا میشود نماز مستحبی را رو به قبله نخواند؟
جواب: بله نماز خواندن به سمت قبله شرط صحت نماز واجب است ولی نماز مستحبی را میشود در حال راه رفتن و سواری خواند و اگر انسان در این دو حال، نماز مستحبی بخواند لازم نیست رو به قبله باشد.(ر.ک تحریر الوسیله امام خمینی(ره), ج1, ص 141, م1)