نام حضرت ایوب ـ علیه السلام ـ چهار بار به عنوان یکی از پیامبران و بندگان صالح خدا ذکر شده است.[1] گرچه طبق بعضی از روایات، ایوب از نوادگان یکی از مؤمنان به حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ بود[2] ولی از آیه 84 انعام استفاده می‎شود که او از نواده‎های حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ یا حضرت نوح ـ علیه السلام ـ می‎باشد.
علامه طبرسی در مجمع البیان، سلسله نسب حضرت ایوب ـ علیه السلام ـ را چنین ذکر نموده: «ایوب بن اموص بن رازج بن روم بن عیصا بن اسحاق بن ابراهیم ـ علیه السلام ـ»[3] بنابراین ایوب با پنج واسطه به حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ می‎رسد[4] و از سوی دیگر مادر ایوب ـ علیه السلام ـ، از نواده‎های حضرت لوط ـ علیه السلام ـ بود.[5] حضرت ایوب ـ علیه السلام ـ در سرزمین جابیه، یکی از نقاط معروف شام چشم به جهان گشود، و پس از بلوغ، از طرف خداوند به پیامبری مبعوث گردید تا مردم آن سرزمین را از بت پرستی و فساد به سوی خداپرستی و عدالت بکشاند، او 93 سال عمر کرد.
آن حضرت هفده سال مردم آن سرزمین را به سوی خدای یکتا دعوت کرد، ‌هیچ کس جز سه نفر، به او ایمان نیاوردند.
او همسر با ایمان و بسیار مهربانی به نام «رُحْمه» داشت که در سخت‎ترین شرایط، به ایوب ـ علیه السلام ـ خدمت کرد، و نسبت به او وفاداری نمود.
ایوب ـ علیه السلام ـ غرق در نعمتهای الهی
گرچه ایوب ـ علیه السلام ـ چندان در هدایت قوم خود توفیق نیافت، ولی خودسازی و صبر و استقامت او، همواره در تاریخ درس مقاومت و خودسازی به انسانها آموخته و می‎آموزد، و موجب نجات انسانها می‎شود.
حضرت ایوب ـ علیه السلام ـ بر اثر دامداری،‌دارای گوسفندان و شترها و گاوهای بسیار شد، و ثروت کلانی به دست آورد، به علاوه در توسعه کشاورزی کوشید، و دارای مزارع، باغها، ساربانان، چوپانان، غلامان و فرزندان بسیار گردید.
ولی همه تلاشهایش براساس عدالت بود، حقوق الهی و حقوق مردم را ادا می‎کرد، و همواره نعمت‎های الهی را شکر می‎نمود، و هرگز امور مادی او را از عبادت الهی باز نداشت، اگر در انجام دو کار ناگزیر می‎شد، آن را که برای بدنش دشوارتر و خشن‎تر بود برمی‎گزید، و همواره در کنار سفره‎اش یتیمان حاضر بودند.
بعضی نوشته‎اند: ایوب ـ علیه السلام ـ هفت پسر و سه دختر داشت، و دارای شش هزار شتر و چهارده هزار گوسفند، و هزار جفت گاو و هزار الاغ بود.[6] کوتاه سخن آن که در میان انواع نعمتهای الهی از مادی و معنوی قرار داشت، و همواره شکر و سپاس الهی می‎گفت، و به عبادت خدا اشتغال داشت، و به مستمندان رسیدگی می‎کرد، و آن چه از وظایف و مسؤولیت‎های دینی و انسانی بود، همه را به گونه شایسته انجام می‎داد.[1] . نساء، 163؛ انعام، 84؛ انبیاء، 83؛ صاد، 41.
[2] . بحار، ج 12، ص 284.
[3] . مجمع البیان، ج 4، ص 330.
[4] . در مورد سلسله نسب حضرت موسی ـ علیه السلام ـ چنین به دست می‎آید که آن حضرت با شش واسطه به ابراهیم می‎رسد، از این رو ظاهراً ایّوب ـ علیه السلام ـ جلوتر از موسی ـ علیه السلام ـ می‎زیست، و به همین خاطر ما در این کتاب، شرح زندگی ایّوب ـ علیه السلام ـ را بر شرح زندگی موسی ـ علیه السلام ـ مقدم داشتیم. و در تاریخ نیز آمده: ایّوب ـ علیه السلام ـ قبل از موسی ـ علیه السلام ـ ظهور کرد (تاریخ انبیاء عماد زاده، ص 453).
[5] . به نقل بعضی، رُحْمه دختر افراهیم بن یوسف ـ علیه السلام ـ بود، و به نقل دیگر دختر یعقوب ـ علیه السلام ـ بود. بحار، ج 12، ص 352 و 353 و در بعضی از عبارات به جای رُحْمه،‌ رحیمه آمده است. (ارشاد القلوب، ج 1، ص 336)
[6] . اقتباس از تفسیر نور الثقلین، ج 3، ص 445 و 446؛ تاریخ انبیاء عماد زاده، ص 453 و 454.