اشاره:
نوشتار پیش رو، به صورت گزینشی به شرح احادیث شیعی می پردازد، پاره ای از احادیث این مجموعه توسط آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی(سخنرانی معظم له در مسجد بازار تهران) و پاره ای دیگر توسط آیت الله مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید شرح و بسط یافته اند.
رُوِیَ عَن رَسولِ الله صلّی اللهُ عَلیه وَ آلِه و سَلَّم قال:
مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَکَهَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ یَتُوبَ[1].
ترجمه: رسول اکرم «صلّی الله علیه و آله و سلَّم» فرمودند:
هرکس چیزی از حقّ برادر مسلمانش را نگه دارد و به او ندهد، خداوند برکت روزی را بر او حرام میسازد مگر آنکه توبه کند.
شرح حدیث: چون در 2 جلسه گذشته روایاتی را در ارتباط با رزق و روزی مطرح کردم، به ذهنم آمد مسألهای را که ما غالباً اشتباه میکنیم مطرح کنم؛ و آن اینکه: از خدا طلب گشایشِ روزی کردن هیچ مشکلی ندارد. دستور هم آمده از خدا بخواهید. تو حرص نورز! روزی دست اوست. از او بخواهی مشکلی نیست. امّا بدان! نفسِ گشایش در رزق، برای تو سودی ندارد. تو خیال کردی حجمِ روزی بالا برود به نفع توست؟ نه! ما همیشه دنبال کمّیت روزی هستیم. آنچه که به درد من و تو میخورد این است؛ 1- بیشتر شدن بهرهوری از رزق. حالا خداوند گشایش کرد و حجمش را زیاد کرد و به تو داد. تو دنبال این باش که از این بهره بگیری هم از نظر دنیاییات هم آخرتیات. که مهم آخرتی است. خیال نکنی حجمش بالا برود خیلی به سود توست، نه! بیشتر استفاده کنی مهم است و این بیشتر استفاده کردن در دو بُعد است؛ هم دنیایی هم آخرتی. که مهم آخرتی است نه اینکه همه اش را بریزی در هزینۀ دنیایی.
2- آنجا که میخواهی از دنیایت بهره گیری کنی، با خوشی بهره گیری کنی یا با ناخوشی؟ ما همیشه از اینها غافلیم. ما خیال میکنیم به اینکه بهره وری بیشتر در بُعد دنیایی این است که بیشتر بخورم و از نظر کیفیت هم خوب باشد. نه! این حیوانی فکر کردن است. کاه بشود یونجه، یونجه بشود جو.. این نیست مسأله. دنبال این باش: حال که خداوند در دو بُعد دنیوی و اخروی گشایش ایجاد کرده است، در بُعد دنیوی با خوشی باشد. در روایات اسم این را میگذارند برکت در رزق. مبارک بودن رزق. که عمده این است. اولاً بُعد معنوی و دنیوی، دنیای اش هم در خوشی. و الا با کارهای خودت چنان گرفتاریهایی برایت درست میشود که آن گشایش در زندگی به دردت نمیخورد.
پیغمبراکرم فرمود: «مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَکَهَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ یَتُوبَ». اگر کسی حق برادر مسلمانش را از او باز دارد و منعش کند؛ حقش را به او ندهد، اثرش میدانی چیست؟ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَکَهَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ یَتُوبَ. خدا این را محروم میکند از برکت رزقی که به او داده است. درست است که رزقش بوده و به او داده امّا برکت را از او میگیرد. برکتش را میگیرد، حالا فهمیدی یعنی چه؟ خیال نکنی آن را کم میکند؛ نه! کم نمیکند. خدا از من و تو خیلی به کارهایش واردتر است. تو نعوذ بالله هرچه بخواهی کلک بزنی، بلد است چه کارش بکند «وَ مَکروُا وَ مَکَر اللهُ و اللهُ خَیرُ المَاکِرینَ[2]» آن را کم نمیکند، به تو میدهد اما در ناخوشی مصرف میکنی…
[1] وسائل الشیعه، جلد 27، صفحه 325 [2] سوره مبارکه آل عمران، آیه 54برگرفته از: پایگاه آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی