دیابت یکی از آن دست بیماری هایی است که باید به طور مرتب کنترل شود. در نتیجه هر نوع تغییری در برنامه غذایی، روی این بیماری تاثیر می گذارد. افراد دیابتی که تصمیم دارند در ماه رمضان روزه بگیرند ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنند تا در این ماه و با تغییراتی که در برنامه ی غذایی و سبک زندگی ایجاد می شود با مشکل مواجه نشوند، چون نخوردن و نیاشامیدن از صبح زود تا غروب آفتاب و سپس افطار کردن می تواند برای دیابتی ها خطراتی ایجاد کند. در این مطلب توصیه هایی داریم که به دیابتی ها کمک می کند تا در شرایط مناسبی روزه بگیرند.

آیا دیابتی ها می توانند روزه بگیرند؟
برای بیماران دیابتی، روزه داری یک انتخاب شخصی است که به وضعیت سلامتی آنها و شرایط بدنی شان بستگی دارد.

خداوند متعال در قرآن، افرادی را که دچار بیماری های خاصی هستند، از روزه داری معاف کرده است. این شرایط شامل حال دیابتی هایی می شود که سه ماه قبل از شروع ماه رمضان، قند خون شان به طور جدی بالا رفته است.

روزه داری طولانی مدت در ماه های گرم سال، برای افرادی که به طور مرتب در مرحله افزایش قند خون قرار دارند و به شکل درست و کاملی قند خون شان را کنترل نمی کنند و یا دچار بیماری ها یا عفونت های مرتبطی هستند، می تواند همراه با خطرات و عوارض جدی باشد.

در واقع افرادی که دچار دیابت کنترل نشده و یا تحت درمان های پیچیده ای هستند که نیاز به ایجاد تغییرات دارد، جزو مواردی هستند که نباید ماه رمضان را روزه دار باشند.

توصیه می کنیم بیماران دیابتی که قصد روزه داری دارند، حتما یک تا دو ماه قبل از شروع ماه مبارک تحت نظر بوده و شرایط شان کنترل شود.

این کار برای کنترل هر چه بهتر قند خون و داروها انجام می شود تا خطرات احتمالی به حداقل برسد.

خطرات روزه داری برای بیماران دیابتی
از آنجایی که روزه داران از طلوع خورشید تا غروب آفتاب، از خوردن و آشامیدن هر نوع غذا و نوشیدنی خودداری می کنند، خطر اصلی برای دیابتی ها مشکل افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) و بروز کومای دیابت است که می تواند کشنده باشد.

بعد از افطار هم خوردن و آشامیدن، باعث افزایش ناگهانی قند خون می شود که امکان دارد به یکی از جدی ترین عوارض دیابت یعنی کتواسیدوز دیابتی منجر شود.
خطر دیگری که روزه داری طولانی مدت برای دیابتی ها دارد، کم آبی بدن است که خود را با خشکی دهان، گرفتگی های عضلات، تهوع، استفراغ، تپش قلب و غیره نشان می دهد

علائم افت قند خون در طول روز
گیجی، عصبانیت، حساسیت و تحریک پذیری، تعریق، ضعف، سرگیجه، سردرد، احساس گرسنگی، خواب آلودگی، افزایش ضربان قلب و غیره جزو علائم اصلی افت قند خون است.

اگر افت قند خون به موقع تحت کنترل قرار نگیرد، امکان بیهوشی و حملات تشنجی وجود دارد.

علائم افزایش قند خون
تشنگی و عطش شدید، سردرد، خستگی، مشکلات تمرکزی، کاهش وزن، نیاز زیاد به دفع ادرار و غیره جزو رایج ترین علائم قند خون بالا است.

افزایش قند خون به مدت طولانی و عدم کنترل آن می تواند منجر به بیهوشی و حتی کما شود.

کم آبی بدن
خطر دیگری که روزه داری طولانی مدت برای دیابتی ها دارد، دهیدراته شدن و یا همان کم آبی بدن است که خود را با خشکی دهان، گرفتگی های عضلات، حالت تهوع، استفراغ، تپش قلب و غیره نشان می دهد.

دهیدراته شدن همچنین خطر کتواسیدوز و ترومبوز یا همان لخته شدن خون در رگ ها (که با علائمی مانند تورم، درد، خارش پوستی و احساس گرما در نقاطی که لخته های خونی تشکیل می شوند خود را نشان می دهد) را افزایش می دهد.

لازم است که با در پیش گرفتن روش زندگی سالم و تماس مرتب با پزشک و مصرف داروهای لازم از بروز این خطرات پیشگیری کرد.

درمان های لازم برای کنترل دیابت
درمان های مناسب دیابت، در قدم اول کنترل و پیشگیری از افزایش قند خون است.

برخی از بیماران مجبور هستند درمان های تجویز شده توسط پزشک (انسولین و سولفامید) را با توجه به مدت زمان روزه داری و نوع تغذیه در پیش بگیرند.

کنترل قند خون توسط بیمار ضروری است
لازم است که قبل از هر وعده ی غذایی یک بار و در طول روز نیز دو بار قند خون خود را اندازه بگیرید.

اگر قند خون تان پایین تر از 0.7 گرم در لیتر باشد، لازم است که روزه تان را بشکنید و حتی با ندیدن علائم افت قند خون نیز مواد شیرین دریافت کنید.

در بین افرادی که معمولا علائم افت قند خون را زیاد احساس نمی کنند، مراقبت و کنترل قند خون باید با دقت و جدیت بیشتری انجام شود.

تغذیه ی متعادلی داشته باشید
بعد از یک روز نخوردن و نیاشامیدن، افطار از اهمیت بالایی برای دیابتی های روزه دار برخودار است.

معمولا افطار سرشار از غذاهای شیرین و چرب و درعین حال کم فیبر، باعث افزایش قند خون می شود.

متخصصان توصیه هایی را برای روزه داری سالم در دیابتی ها بیان می کنند که در زیر اشاره می شود:

بهتر است یک وعده ی غذایی مناسب برای افطار داشته باشید. از مصرف افطاری سنگین و سپس شام بپرهیزید، به خاطر اینکه سریعا کالری زیادی وارد بدن کرده و قند خون به طور ناگهانی افزایش پیدا می کند.

به میزان کافی مایعات و بهتر از هر چیز دیگری آب بنوشید. توصیه می کنیم از مصرف سوپ و دمنوش های گیاهی نیز غافل نشوید.

توجه داشته باشید که قهوه و چای خاصیت ادرارآوری دارند و آب زیادی را از بدن دفع می کنند.

توصیه می کنیم از نوشیدنی های گازدار بپرهیزید، به خاطر اینکه سرشار از قند هستند و گاز موجود در آنها باعث ایجاد مشکلاتی در روده ها می شود.

حلیم، خرما، سوپ جو، آش بلغور، نان سبوس دار (مثل نان سنگک) و غیره جزو موادغذایی مناسب برای افطار هستند.

البته باید حواستان به مصرف موادغذایی سرشار از چربی های اشباع باشد. از مصرف خوراکی هایی مانند زولبیا و بامیه و غیره بپرهیزید.

فعالیت های بدنی را کاهش دهید
توصیه می کنیم اگر با موافقت پزشک معالج تان روزه گرفتید، فعالیت های بدنی شدید را کاهش دهید تا از اثرات احتمالی آن روی افت قند خون بخصوص نزدیک افطار دور بمانید، چون در این زمان قند خون بیشتر در معرض کاهش قرار دارد.

در آخر اینکه نمی توان برای همه افراد یک نسخه پیچید. اگر شما از دیابت و یا هر بیماری دیگری رنج می برید، باید بدانید که شرایط شما خاص خودتان است و نیاز به بررسی های دقیق تری روی وضعیت سلامتی تان دارید.

با پزشک خود مشورت کنید. اگر متخصص، شرایط تان را برای روزه داری مناسب تشخیص بدهد، می توانید با توجه به توصیه های وی اقدام به انجام این فریضه ی الهی کنید. در غیر این صورت بهتر است به توصیه ی پزشک خود عمل کرده و با انجام فرایض دیگر، ثواب این ماه مبارک را از دست ندهید.