امیر المومنین علیه السلام : فرزندم درستی چیست ؟
حسن بن علی علیه السلام: پدر, درستی, از میان برداشتن بدی ها به وسیله ی نیکی هاست .
– شرف چیست ؟
نیکی کردن به خویشاوندان و تحمل بدی ایشان .
– جوانمردی چیست ؟
پاکدامن بودن …
– پستی چیست ؟
به چیزهای خرد نظر داشتن و از اندک چیزی دریغ ورزیدن .
– کرم چیست ؟
بخشیدن قبل از خواستن …
– فرومایگی چیست ؟
راحت خود را خواستن و به همسر بی اعتنایی کردن .
– جود چیست ؟
بذل و بخشش در حال تنگ دستی و توانگری.
– بخل چیست ؟
آنچه که داری را شرافت(خود) پنداری و آنچه که انفاق می کنی را تلف شده بدانی.
– برادری چیست ؟
وفاداری در سختی و آسایش.
– ترس چیست ؟
دلیری بر دوست و گریز از دشمن .
– غنیمت چیست ؟
گرایش به تقوا و پارسایی در دنیا , که نیکو غنیمتی است .
– بردباری چیست ؟
خشم را فرو خوردن و خویشتن دار بودن .
– بی نیازی چیست ؟
دلخوش بودن به قسمت الهی , اگر چه اندک باشد …
بخل از نگاه امام حسن علیه السلام یعنی آنچه را که داری شرافت (خود) پبنداری و آنچه را که انفاق می کنی تلف شده بدانی.
– فقر چیست ؟
حریص بودن بر هر چیزی …
– ذلت چیست ؟
وحشت از حقیقت و راستی …
– رنج بیهوده چیست ؟
سخن گفتن در باره ی چیزی که به دردت نمی خورد .
– بزرگواری چیست ؟
در عین تنگدستی بخشیدن و گذشت از بدی ها .
– خردمندی چیست ؟
حفظ آن چیزی که به تو سپرده شده …
– بلند مرتبگی چیست ؟
انجام زیبایی ها و دوری از زشتی ها .
– دوراندیشی چیست ؟
بسیار بردبار بودن و با نزدیکان با نرمی رفتار کردن .
– سفاهت چیست ؟
پیروی از فرو مایگان و همنشینی با گمراهان …
– محرومیت چیست ؟
از دست دادن بهره ای که به تو داده شده است …
– نادانی چیست ؟
شتاب در دستیابی به فرصت ها قبل از این که امکان پذیر باشد و نیز خودداری از پاسخ گویی(نسبت به آنچه می دانی) و چه نیکو یاوری است سکوت در بسیاری از مواقع, هر چند که سخنور باشی.
برگرفته از: تحف العقول؛ صفحه ۲۲۵
