امام زین العابدین (ع) می فرماید: «اللهم صل علی محمد وآله واجبر مصیبتنا بشهرنا و بارک لنا فی یوم عیدنا وفطرنا واجعله من خیر یوم مرّ علینا وأجلبه لعفو وأمحاه لذنب واغفرلنا ما خفی من ذنوبنا و ما علن اللهم اسلخنا بانسلاخ هذا الشهر من خطایانا وأخرجنا بخروجه من سیئاتنا واجعلنا من أسعد أهله به وأجز لهم قسماً فیه وأوفرهم حظاً منه.»
عید و معنای جشن گرفتن
اگر فراق ماه رمضان به خاطر از دست دادن برکات و الطاف الهی مصیبتی برای مؤمنان باشد، عیدی که پس از آن می‌آید به معنای جشن گرفتن انجام وظیفه و برکات آن رضایت و صفای شادمانی معنوی و توجه انسان به عظمت مسؤولیت در طول زمان، آن هم پس یک دوره تمرین ارادی تحمل محرومیت است.
خواست ما ای خدا این است که دشواریهای ما در این ماه را جبران کنی و از الطاف خودت به ما ببخشی و روز عید و روزه گشایی ما را بر ما مبارک گردانی و فیوضات بسیاری خود را شامل حال ما بگردانی و این روز را بیشتر از روزهای دیگر مایه عفو و بخشش و محو گناهان ما قرار دهی تا ما از تمام گناهان آشکار و نهان خود بخشیده شویم و به سعادت ایمانی در دنیا و اطمینان معنوی در آخرت دست پیدا کنیم و برای ما گناهی نمانده باشد مگر اینکه آن را بخشیده باشی و ما نیز اثری از شقاوت و بدبختی در وجود خویش نیابیم که در سایه عفو و رحمت بیکران تو، این روز ما سراسر فایده و نعمت است.
«اللهم ومن رعی هذا الشهر حق رعایته وحفظ حرمته حق حفظها وقام بحدوده حق قیامها والتقی ذنوبه حق تقاتها أو تقرب إلیک بقربه أوجبت رضاک له وعطفت رحمتک علیه فهب لنا مثله من وجدک وأعطنا أضعافه من فضلک فإن فضلک لایغیض وإن خزائنک لاتنقص بل تفیض وإنه معادن إحسانک لاتفنی وإن عطاءک للعطاء المهنا اللهم صل عل محمد وآله واکتب لنا مثل أجور من صامه أو تعبد لک فیه إلی یوم القیامه»
عطا در ترازوی الهی
خدایا هستند انسانهایی که ایمان در قلب و دل ایشان جای دارد و حرمت‌های الهی را حفظ کرده‌اند و حدود الهی را رعایت نموده‌اند و از این‌رو آن چنان که سزاوار بود حق تو را در این ماه رعایت نمودند وحرمت روزهداری و شب زنده‌داری این ماه را که تو قرار داده‌ای مراعات کردند و حدود حلال و حرام آن را حرمت نگاه داشتند و از گناهان پرهیز داشتند و به خاطر آگاهی از پیامدهای منفی گناه برای سرنوشت بدانها نزدیک نشدند و با گفتار و رفتار و روابط خویش که بندگان را در معرض محبت و رضایت تو قرار می‌دهند به تو تقرب جستند. پس تو نیز از آنان راضی شدی و با شفقت و مهربانی خویش از رحمت خویش بدانها بخشیدی و از عطای خود که برای پرهیزگاران مخلص قرار داده‌ای به ایشان پاداش دادی. اما تمام عطای تو به ایشان از روی فضل و عنایت توست نه سزاواری ایشان. زیرا بندگان هیچ‌گونه حقی ندارند. پروردگارا! از تو میخواهیم که مانند اینها را به ما نیز ببخشی و برای ما مضاعف بگردانی. زیرا عطا و بخشش تو تابع حساب و کتاب نیست که از نقصان گنجینه‌های خود بترسی. زیرا گنجینه تو پایانی ندارد و با فضل و عنایت تو از آن چیزی کاسته نمی‌شود. پروردگارا! عطای خود را که بندگانت در سایه رفاه و آسایش آن سعادتمندانه زندگی می کنند ادامه بده.
آیا واژگانی داریم که بتواند حق ستایش تو را ادا کند و آیا می توانیم به معنای بلند ستایش که از عهده فضل تو برآید برسیم؟ و آیا در ازای این همه کرمی که پایانی ندارد، می‌توانیم از تو بخواهیم که پاداش تمام روزه‌داران و شب زنده‌داران تا روز قیامت را به ما ببخشی؟
اما ما از آن اعمال صالحی که بندگان تو انجام می‌دهند تا به تو نزدیک شوند و به پاداش تو نایل گردند و تو به ایشان ثواب می‌دهی چیزی در اختیار نداریم، ولی خواست ما این است که به سزاواری ما نگاه نکنی بلکه به فضل و کرم و رحمت بی‌منتهای خود بنگری. پس این درخواست ما را مورد اجابت قرار ده، ای کریم‌ترین کریمان!
«اللهم إنّا نتوب إلیک فی یوم فطرنا الذی جعلته للمؤمنین عیداً وسروراً ولأهل ملتک مجمعاً ومحتشداً من کل ذنب اذنبناه أو سوء اسلفناه أو خاطر شر أضمرناه توبه من لا ینطوی علی رجوع إلی ذنب ولا یعود بعدها فی خطیئه توبه نصوحاً خلصت من الشک والارتیاب فتقبلها منّا وارض عنّا وثبتنا علیها»
و این روزها فطر است که زمان تازه‌‌ای را بدان آغاز کرده‌ایم و در آن از مسؤولیت روزهداری که تو در ماه رمضان بر ما واجب ساختی سبک شدیم و از طریق آن مثل مؤمنان ملتزم به فضای عید با معنای عمیق آن که به ما الهام کردی، گام نهادیم. زیرا طاعت خداوند در هر جای از حرکت انسان مؤمن عید، آن هم با همه اسرار معنوی عید، می‌باشد. زیرا با رویکرد به سوی خداوند، در چشم‌انداز پاداش الهی عمق تمام مفاهیم شادمانی معنوی را تحقق می‌بخشد. خدایا! خواست من این است که مؤمنان به جهت گردهمایی‌شان برای طاعت، همگی احساس شادمانی کنند و برادری اسلامی خود را درک کنند و با احساس یگانگی در خط ملتی که تو در وحی خود آن را قرار داده‌ای، به سوی قدرتمندی حرکت کنند.
خدایا! می خواهیم که پاکی اندیشه و احساسات و اعمال خود، معنای عید را در زندگی خود درک کنیم تا اندکی به پاکی مواقع الهی مورد نظر تو نزدیک شویم. تو دروازه‌های توبه را به روی ما گشوده‌ای که ما در معرض رحمت و رضایت تو قرار می‌دهد. از این‌رو در این روز – عید فطر – توبه می‌کنیم. آن هم توبه‌ای خالص که از اعماق وجود ما سرچشمه می‌گیرد، برای همه عمر و توبه‌ای نصوح، بدون هیچ‌گونه شک و تردیدی. زیرا این توبه از این ایمان راسخ و باور مطمئن سرچشمه می‌گیرد که ما باید به راه مستقیم تو دست پیدا کنیم تا شیطان ما را از راه خداوند به سمت گمراهی و طغیان خویش منحرف نکند و اشتباهاتی را که هوای نفس روان در خط شیطان ما را بدان انداخته است اصلاح کنیم و پس از رهایی از آن هیچگاه بدان بازنگردیم.
در اینجا ما توبه می کنیم تا خداوندا ! وقتی جانهای با ایمان خود را در معرض پاکی معنوی گشوده بر پاکی مقدس تو قرار می‌دهیم، هدیه عید برای تو باشد.
از تمام گناهان و گفتارها و رفتارهای ناشایست گذشته و افکار بد و منحرف و نیت‌های فساد‌آلود خود به سوی تو توبه می کنیم تا اندیشه خود را از بدی‌ها رها کنیم و بدنهای خود را از ناپاکی اشتباهات پاکیزه سازیم تا با ایمانی ناب و تقوایی گشوده بر طاعت تو در برابرت قرار گیریم. پس این توبه را از ما بپذیر و ما را از جمله توبه کنندگان قرار بده. آن کسانی که محبت خود را برایشان واجب گردانیده‌ای و بازگشت به طاعت خودت را از ایشان پذیرفته‌ای. ای عادل‌ترین عادلان!
توبه در عقل و باور
توبه نصوح فقط یک فکر نیست که از عقل ما عبور کند و در تصمیم ما جریان پیدا کند. بلکه منظور ما از توبه آن آگاهی است که در مواقع حساس خود را بر شخصیت ما تحمیل کند تا اندیشه‌ای گرم و دلنشین تمام وجود را در برگیرد و آن را به سوی ثبات سوق دهد و این علاوه بر قدرت در معادلات عقل و توازن در محاسبات آینده و بدست دادن پیامدهای مثبت برای سرانجام انسان است.
ولی ما نمی‌توانیم به این منطقه از آگاهی معنوی درونی برسیم، مگر اینکه تو به ما کمک کنی تا در مفاهیم عبودیتی انسانی، ناب و تابع پروردگاری آفریننده و رحیم غرق شویم.
از تو میخواهیم نهال ترس عمیق از مجازاتی که در انتظار بندگان گنهکار است را در جان ما بکاری تا در حال و آینده همیشه آن را احساس کنیم تا اینکه مثل خوف در دنیا، خوف در آخرت نیز به حالتی درونی و پویا دروجود ما تبدیل شود. همین طور از تو میخواهیم شوق معنوی به پاداشی را که به بندگان پرهیزگار خود وعده داده‌ای در عواطف ما برانگیزی تا بر اثر ترس از مجازات و شوق به پاداش موعود، این احساس به احساس لذت در دعا تبدیل شود. در این دعا از تو میخواهیم که مغفرت و رضوان خودت را شامل حال ما بگردانی و از مجازات و زیان نیز به تو پناه می‌بریم و به تو توسل می‌جوئیم که ما را از جمله توبه کنندگانی قرار دهی که توفیق توبه یافته‌اند و توبه ایشان پذیرفته شده است تا از آن جایی محبت خود را برای توبه کنندگان قرار داده‌ای به محبت تو نایل شویم و با پذیرش بازگشت دوباره ما به جایگاه طاعت و بندگی سعادتمند گردیم. چرا که تو در تمام معیارهای عدل خود منبی بر پاداش دادن نیکوکاران عادل‌ترین عادلان هستی.
«اللهم تجاوز عن آبائنا وأمهاتنا واهل دیننا جمیعاً من سلف بینهم و من غیر إلی یوم القیامه»
همگان نیازمند رضایت تو هستند
پروردگارا! از تو میخواهیم که به فضل خودت از ما درگذری و گناهانمان را بیامرزی. امّا ما این را فقط برای خودمان نمی‌خواهیم بلکه به یاد پدران و مادران خود نیز هستیم. زیرا همان گونه که از ما خواسته‌ای به خاطر احسان و فضل بی‌نهایتت نیز تو را سپاس گوئیم خودت از ما خواسته‌ای که به خاطر نیکی‌هایشان از آنان سپاسگزاری کنیم. همین‌طور تمام هم‌کیشان خود را نیز یاد می‌کنیم که از طریق ایمان با ایشان مرتبط شده‌ایم. کسانی که پیامبر خود را برای ایشان فرستادی، ولی اینان مدتهاست که مرده‌اند و به سوی تو آمده‌اند تا در برابر تو با حساب خود مواجه شوند و با حکم عادلانه و رحمت گسترده‌ات منتظر سرنوشت خویش می‌باشند.
ما به یاد ایشان هستیم و می‌دانیم که ایشان باز از دست دادن فرصت عمل و تصحیح و جبران اشتباهات و گناهان خود، نیازمند مغفرت و رضوان تو هستند. لذا از تو میخواهیم که از ایشان درگذری و آن گونه که از ما درگذشتی و ما را بخشیدی از آنان نیز درگذر و آنان را بیامرز تا در فردای قیامت در سایه ایمان که راز وحدت و یگانگی ماست همگی گردهم آییم و در بهشت سرشار از نعمت تو یکجا گردیم.
«اللهم صل علی محمد وآله کما صلیت علی ملائکتک المقربین وصل علیه وآله کما صلیت علی انبیائک المرسلین وصل علیه وآله کما صلیت علی عبادک الصالحین و أفضل من ذلک یا رب العالمین صلاه تبلّغنا برکتها وینالها نفعها ویستجاب لها دعاؤنا إنک أکرم من رغب إلیه وأکفی من توکل علیه وأعطی من سئل من فضله وأنت علی کل شیء قدیر».
التزام به خط پیامبر و آل او
صلوات بر محمد و خاندان او که حاملان رسالت و راهیان راه پیامبر و دارای رویکرد به اهداف آن حضرت هستند نشانه وفاداری و التزام است. این درود نشانه ارتباط با پیامبر و خاندان او در خط رسالت است، درست آن گونه که خداوندزا ما خواسته است به فرشتگان مقرب او توجه کنیم. آن فرشتگانی که خداوند اجرای فرامین خود را در نظام هستی به ایشان سپرده است و آنان غرق در عبادت پروردگار خود هستند و نیز باید پیامبران دیگر را نیز مدنظر قرار دهیم. آن کسانی که با اخلاص تمام و تحمل رنجهای فراوان در مسیر رسالت الهی گام نهادند.
این صلوات برکات خاصی برای زندگی انسان دارد و مفاهیم ایمانی و دینی حاصل از این اسامی مبارک را به زندگی انسان ارزانی می‌دارد و احساس وفاداری به خداوند و رسالت را در جان ما بر‌می‌انگیزد. سود برکت معنوی حاصل از دعا به زندگی خود ما باز‌می‌گردد، اما خدایا! ما بسیار بیشتر از این تو میخواهیم. زیرا تو نسبت به امیدواران بسیار کریم و نسبت به حاجتمندان بسیار بخشنده و نسبت به رحمت طلبان بسیار رحیم هستی و این درخواست‌ها تو را به دشواری نمی‌اندازد که تو نسبت به هر چیزی توانایی.
