1. قال الامام علی – علیه السلام – : تَتَبُّعُ
العُیُوبِ مِن أَقبَحِ العُیُوبِ وَشَرُّ السَّیِّئَاتِ.

«غرر
الحکم، ح 4581»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: عیب جویی، از زشت‏ترین عیبها و بدترین
گناهان است.

2. قال الامام علی – علیه السلام – : لِیَکُن
أَبغَضُ النَّاسِ إِلَیکَ، وَ أَبعَدُهُم مِنکَ، أَطلَبُهُم لِمَعَایِبِ النَّاسِ.

«غرر
الحکم، ح 7378»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: باید منفورترین مردم نزد تو و دورترین
آنها از تو کسی باشد، که بیش از همه عیب جوی مردم است.

3. قال الامام الصادق
– علیه السلام – : إِذَا رَأَیتُمُ العَبدَ مُتَفَقِّداً لِذُنُوبٍ (النَّاسِ)
نَاسِیاً لِذُنُوبِهِ، فَاعلَمُوا أَنَّهُ قَد مُکِرَ بِهِ.

«مستطرفات السرائر، 569»

امام صادق – ‏علیه السلام – فرمود: هر گاه دیدید بنده گناهان مردم را
می‏جوید و گناهان خودش را از یاد برده است، بدانید که گرفتار مکر خدا شده است.

4. قال رسول الله – صلی الله علیه وآله –
: طُوبَی لِمَن مَنَعَهُ عَیبُهُ عَن عُیُوبِ المُؤمِنِینَ مِن إِخوَانِهِ.

«بحار
الانوار، ج 77، ص 126»

پیامبر اکرم – صلی الله علیه وآله – فرمود: خوشا به حال آن کس که عیب خودش،
او را از پرداختن به عیب های برادران مؤمنش باز دارد.

5. قال الامام علی – علیه السلام – : طُوبَی
لِمَن شَغَلَهُ عَیبُهُ عَن عُیُوبِ النَّاسِ.

«نهج
البلاغه، خطبه 176»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از
پرداختن به عیب های مردم باز دارد.

6. قال الامام علی – علیه السلام – : أَفضَلُ
النَّاسِ مَن شَغَلَتهُ مَعَایِبُهُ عَن عُیُوبِ النَّاسِ.

«غرر
الحکم، ح 3090»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: بهترین مردم کسی است که عیب های خودش، او
را از عیب های مردم باز دارد.

7. قال الامام الصادق – علیه السلام – : أَنفَعُ
الأَشیَاءِ لِلمَرءِ سَبقُهُ النَّاسَ إِلی عَیبِ نَفسِهِ.

«الکافی،
ج 8، ص 243»

امام صادق – ‏علیه السلام – فرمود: سودمندترین چیزها برای آدمی، این است که
در رسیدگی به عیب های خود بر مردم پیشی گیرد.

8. قال الامام علی – علیه السلام – : لِیَنهَکَ
عَن ذِکرِ مَعَایِبِ النَّاسِ مَا تَعرِفُ مِن مَعَایِبِکَ.

«غرر
الحکم، ح 7359»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: آگاهی تو از عیب های خودت، باید مانع از
آن شود که از مردم عیب جویی کنی.

9. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
بَحَثَ عَن عُیُوبِ النَّاسِ فَلیَبدَأ بِنَفسِهِ.

«غرر
الحکم، ح 8489»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: کسی که در جستجوی عیب های مردم است، باید
از خودش شروع کند.

10. قال الامام علی – علیه السلام – : أَعقَلُ
النَّاسِ مَن کَانَ بِعَیبِهِ بَصِیراً، و عَن عَیبِ غَیرِهِ ضَرِیراً.

«غرر
الحکم، ح 3233»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: خردمندترین مردم، کسی است که به عیب های خود
بینا و نسبت به عیوب دیگران کور باشد.

11. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
أَبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ شَغَلَ عَن عَیبِ غَیرِهِ.

«تحف
العقول، ص 88»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: کسی که عیب خود را ببیند، از پرداختن به
عیب دیگران باز ایستد.

12. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
أَبصَرَ زَلَّتَهُ صَغُرَت عِندَهُ زَلَّهُ غَیرِهِ.

«غرر
الحکم، ح 8754»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر که لغزش خود را ببیند، لغزش دیگران در
نظرش کوچک آید.

13. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
نَظَرَ فی عَیبِ نَفسِهِ اِشتَغَلَ عَن عَیبِ غَیرِهِ.

«نهج
البلاغه، حکمه 349»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر که عیب خود را ببیند، از پرداختن به
عیب دیگران باز می ایستد.

14. قال الامام علی – علیه السلام – : لا
تَتَّبِعَنَّ عُیُوبَ النَّاسِ، فَإِنَّ لَکَ مِن عُیُوبِکَ – إِن عَقَلتَ – مَا
یَشغَلُکَ أَن تَعِیبَ أَحَداً.

«غرر
الحکم، ح 10295»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: دنبال عیب های مردم نباش؛ زیرا عیب هایی
که در خودت هست – اگر خردمند باشی – مانع از آن می‏شود که از کسی عیب جویی کنی.

15. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
أَبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ لم یَعِب أَحَداً.

«غرر
الحکم، ح 8379»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر که بینای عیب خود باشد، از هیچ کس عیب
جویی نکند.

16. قال الامام علی – علیه السلام – : کََفَی
بِالمَرءِ کَیِّساً أَن یَعرِفَ مَعَایِبَهُ، کَفَی بِالمَرءِ جَهلاً أَن یَجهَلَ
عَیبَهُ.

«غرر
الحکم، ح 7040»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: مرد را همین زیرکی بس، که عیب های خود را
بشناسد؛ در نادانی مرد همین بس، که عیب های خویش را نشناسد.

17. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
تَتَبَّعَ عَورَاتَ النَّاسِ کَشَّفَ اللهُ عَورَتَهُ.

«غرر
الحکم، ح 8796»

امام علی‏ – علیه السلام – فرمود: هر که دنبال عیب های مردم بگردد، خداوند
عیب‏ و زشتیهای ‏او را برملا سازد.

18. قال الامام علی – علیه السلام – : إِیَّاکَ
أَن تَکُونَ عَلَی النَّاسِ طَاعِناً وَ لِنَفسِکَ مُدَاهِناً، فَتُعظََمُ عَلَیکَ
الحَوبَهُ، وَتُحرَمُ المَثُوبَهَ.

«غرر
الحکم، ح 2711»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: زنهار که از مردم خرده گیری و با نفس
خودت مدارا کنی که در این صورت گناهت بزرگ شود و از پاداش محروم گردی.

19. قال الامام علی – علیه السلام – : لا
تَعِب غَیرَکَ بِمَا تَأتِیهِ، و لا تُعاقِب غَیرَکَ بِذَنبٍ تُرَخِّصُ لِنَفسِکَ
فِیهِ.

«غرر
الحکم، ح 10384»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: از دیگری به خاطر کاری که خود نیز آن را
انجام می‏دهی خرده مگیر و دیگری را برای گناهی که ارتکاب آن را به خودت اجازه
می‏دهی، کیفر مده.

20. قال الامام علی – علیه السلام – : عَجِبتُ
لِمَن یُنکِرُ عُیُوبَ النَّاسِ ! وَ نَفسُهُ أَکثَرُ شَئٍ مَعَاباً وَ لا
یُبَصِّرُهَا.

«غرر
الحکم، ح 6267»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: در شگفتم از کسی که عیب های مردم را بد
می‏داند، در حالی که خودش از همه پر عیب‏تر است و آنها را نمی‏بیند.

21. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
نَظَرَ فی عُیُوبِ النَّاسِ فَأَنکَرَهَا ثُمَّ رَضِیَهَا لِنَفسِهِ، فَذَلِکَ
الأَحمَقُ بِعَینِهِ !.

«نهج
البلاغه، حکمه 349»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر کس عیب های مردم را ببیند و آنها را
زشت شمارد و همان عیبها را برای خودش بپسندد، به عینه (و واقعاً) احمق است!

22. قال الامام علی – علیه السلام – : شَرُّ
النَّاسِ مَن کَانَ مُتِتَبِّعاً لِعُیُوبِ النَّاسِ عمیاً لِمَعَایِبِهِ.

«غرر
الحکم، ح 5739»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: بدترین مردم کسی است که دنبال عیب های
مردم باشد و کورعیب های خود.

23. قال الامام الصادق – علیه السلام – :
مَن اِستَصغَرَ زَلَّهَ نَفسِهِ اِستَعظَمَ زَلَّهَ غَیرِهِ.

«کشف
الغمه، ج 2، ص 370»

امام صادق – ‏علیه السلام – فرمود: کسی که لغزش خود را کوچک ‏شمارد، لغزش ‏دیگران
را بزرگ بیند.

24. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
طَلَبَ عَیباً وَجَدَهُ.

«غرر
الحکم، ح 7753»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر که عیبی را بجوید، آن را می‏یابد.

25. قال الامام علی – علیه السلام – : کَفَی
بِالمَرءِ غَبَاوَهً أَن یَنظُرَ مِن عُیُوبِ النَّاسِ إلی مَا خَفِیَ عَلَیهِ مِن
عُیُوبِهِ.

«غرر
الحکم، ح 7062»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: در کودنی آدمی همین بس که عیب های مردم
را ببیند و عیب های خودش بر او پوشیده باشد.

26. قال الامام علی – علیه السلام – : کَفَی
بِالمَرءِ جَهلاً أَن یُنکِرَ عَلَی النَّاسِ مَا یَأتِی مِثلَهُ.

«غرر
الحکم، ح 7073»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: در نادانی شخص همین بس که از مردم بر
کاری خرده گیرد که خودش مانند آن را انجام می‏دهد.

27. قال الامام علی – علیه السلام – : کَفَی
بِالمَرءِ جَهلاً أَن یَجهَلَ عُیُوبَ نَفسِهِ، وَ یَطعنَ عَلَی النَّاسِ بِمَا لا
یَستَطِیعُ التَّحوُّلَ عَنهُ.

«غرر
الحکم، ح 7071»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: در نادانی مرد همین بس، که عیب های خود
را نداند و از مردم بر کاری خرده گیرد که خود نمی‏تواند از آن دست بردارد.

28. قال الامام علی – علیه السلام – : إِن
سَمت هِمَّتکَ لاِصلاحِ النَّاسِ فَابدَأ بِنَفسِکَ، فَإِنَّ تَعَاطِیَکَ إِصلاحِ
غَیرِکَ وَأنتَ فَاسِدٌ أَکبَرُ العَیبِ.

«غرر
الحکم، ح 3749»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: اگر قصد اصلاح مردم را داری، از خودت
آغاز کن؛ زیرا پرداختن تو به کار اصلاح دیگران، در حالی که خودت فاسد هستی،
بزرگترین عیب است.

29. قال الامام علی – علیه السلام – : أَکبَرُ
(أَکثَرُ) العَیبِ أَن تَعِیبَ مَا فِیکَ مِثلُهُ.

«نهج
البلاغه، حکمه 353»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: بزرگترین (بیشترین) عیب این است که از چیزی
خرده گیری که مانند آن در خودت وجود دارد.

30. قال رسول الله – صلی الله علیه وآله –
: مَن مَقَّتَ نَفسَهُ دُونَ مَقتِ النَّاسِ آمَنَهُ اللهُ مِن فَزَعِ یَومِ
القِیَامَهِ.

«بحار
الانوار، ج 75، ص 48»

پیامبر اکرم – صلی الله علیه وآله – فرمود: هر کس به جای خشم گرفتن بر مردم
بر نفس خویش خشم گیرد، خداوند او را از وحشت روز قیامت در امان دارد.

31. قال الامام علی – علیهالسلام – : جَهلُ المَرءِ بِعُیُوبِهِ مِن أَعظَمِ ذُنُوبِهِ.

«بحار
الانوار، ج 74، ص 419»

امام علی – ‏علیه
السلام – فرمود: بی‏خبری انسان از عیب هایش، ازبزرگترین گناهان است.

32. قال الامام علی – علیه السلام – : اَلشَّرُّ
جَامِعُ مَسَاوِئِ العُیُوبِ.

«نهج
البلاغه، حکمه 371»

امام علی‏ – علیه السلام – فرمود: بدی و شرارت، مجمع همه عیب های زشت است.

33. قال الامام علی – علیه السلام – : اَلبُخلُ
جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ العُیُوبِ، وَهُوَ زِمَامٌ یُقَادُ بِهِ إِلی کُلِّ سُوءٍ.

«نهج
البلاغه، حکمه 378»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: بُخل گردآورنده همه عیب های زشت است و مهار
(و افساری) است که انسان را به سوی همه بدی ها می‏کشاند.

34. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
وَبَّخَ نَفسَهُ عَلَی العُیُوبِ اِرتَعَدَت عَن کَثیرِ الذُّنُوبِ.

«غرر
الحکم، ح 8926»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر کس نفس خود را برای عیب هایی که دارد
سرزنش کند، نفسش از بسیاری از گناهان به لرزه درآید.

35. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
حَاسَبَ نَفسَهُ وَقَفَ عَلَی عُیُوبِهِ وَ أَحَاطَ بِذُنُوبِهِ، وَ استَقَالَ
الذُّنُوبَ، وَ أَصلَحَ العُیُوبَ.

«غرر
الحکم، ح 8927»

امام علی – ‏علیه السلام – فرمود: هر که نفس خود را حسابرسی کند، به عیبها
و گناهان خویش آگاه شود و گناهان را جبران و عیبها را برطرف سازد.

36. قال الامام علی – علیه السلام – : مَن
بَحَثَ عَن أَسرَارِ غَیرِهِ، أَظهَرَ اللهُ أَسرَارَهُ.

«غرر
الحکم، ح 8799»

امام علی‏ – علیه السلام – فرمود: هر که رازهای دیگرانرا جستجو کند، خداوند
رازهای او را فاش سازد.