1. قال الامام علی – علیه
السلام – : أَعظَمُ البَلاءِ اِنقِطَاعُ الرَّجَاءِ.
«غرر الحکم، ح 2860»
امام علی – علیه السلام – فرمود: بزرگترین بلا, ناامیدی است.
2. قال الامام علی – علیه
السلام – : عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ وَ مَعَهُ الاِستِغفَارُ.
«نهج البلاغه، حکمت 87»
امام علی – علیه السلام – فرمود: در شگفتم از کسی که ناامید می شود، در
حالی که استغفار را با خود دارد.
3. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : ارجِ اللهَ رَجَاءً لا یُجرِئُکَ عَلَی مَعَاصِیهِ، وَ خَفِ اللهَ
خَوفاً لا یؤیِسُکَ مِن رَحمَتِهِ.
«بحار الأنوار، ج 70، ص 384»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: طوری به خدا امید داشته باش که امیدت تو
را بر ارتکاب گناهان جرئت نبخشد و به گونه ای از خدا بترس که ترست تو را ناامید از
رحمت الهی نکند.
4. قال الامام علی – علیه
السلام – : لا تَیأَس لِذَنبِک وَ بَابُ التَّوبَهِ مَفتُوحٌ.
«تحف العقول، ص 214»
امام علی – علیه السلام – فرمود: تا زمانی که درِ توبه باز است، به خاطر
گناه خود نومید مشو.
5. قال الامام علی – علیه
السلام – : فی القُنُوطِ اَلتَّفرِیطُ.
«بحار الأنوار، ج 77، ص 211»
امام علی – علیه السلام – فرمود: نومیدی، موجب تفریط و تقصیر می شود.
6. قال الامام علی – علیه
السلام – فی المناجاهالشعبانیه: إلهی لم
أُسَلِّط عَلَی حُسنِ ظَنَّی قُنُوطَ الإَیَاسِ، وَلا انقَطَعَ رَجَائِی مِن
جَمِیلِ کرَمِک.
«بحار الأنوار، ج 94، ص 99»
امام علی – علیه السلام – در مناجات شعبانیه فرمود: الهی! نومیدی و یأس را
بر گمان نیکم (به تو) چیره نمی کنم و امیدم را از بزرگواری و بخشش زیبای تو، نمی
بُرم.
7. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : اَلیَأسُ مِن رَوحِ اللهِ أَشَدُّ بَرداً مِنَ الزَّمهَرِیرِ.
«بحار الأنوار، ج 72، ص 338»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: نومیدی از رحمت خدا، سردتر از زمهریر
است.
8. قال الامام علی – علیه
السلام – : اَللَّهُمَّ فَاسقِنَا غَیثَک، وَلا تَجعَلنَا مِنَ القَانِطِینَ.
«نهج البلاغه، خطبه 143»
امام علی – علیه السلام – فرمود: بار خدایا! ما را از بارانت سیراب گردان و
از ناامیدان، قرارمان نده.
9. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : أَروَحُ الرَّوحِ اَلیَأسُ مِنَ النَّاسِ.
«بحار الأنوار، ج 78، ص 249»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: آساینده ترین آسایش، ناامیدی از مردم
است.
10. قال الامام علی – علیه
السلام – : اَلحَمدُ لِلَّهِ غَیرَ مَقنُوطٍ مِن رَحمَتِهِ، وَلا مَخلُوٍّ مِن
نِّعمَتِهِ، وَلا مَأیُوسٍ مِن مَغفِرَتِهِ.
«نهج البلاغه، خطبه 45»
امام علی – علیه السلام – فرمود: سپاس و ستایش خدایی را که نه از رحمت او
نومیدم و نه از نعمت او بی بهره و نه از آمرزش او مأیوس.
11. قال رسول الله – صلی
الله علیه و آله – : قَالَ اللهُ تَبَارَک وَتَعَالی: یَا ابنَ آدَم … لا
تَقنَطِ النَّاسَ مِن رَحمَهِ اللهِ تَعَالی عَلَیهِم وَأنتَ تَرجُوهَا لِنَفسِک.
«صحیفه الرضا – علیه السلام -، ص 43، ح 14»
پیامبر خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: خدای تبارک و تعالی فرمود: ای
فرزند آدم! … مردم را از رحمت خدای متعال نومید مگردان، در حالی که خودت به او امید
داری.
12. قال رسول الله – صلی
الله علیه و آله – : یَبعَثُ اللهُ المُقنِطِینَ یَومَ القِیَامَهِ مُغَلَّبَهً
وُجُوهُهُم، یَعنِی غَلَبَهَ السَّوَادِ عَلَی البَیَاضِ، فَیُقَالُ لَهُم:
هَؤُلاءِ المُقنِطُونَ مِن رَحمَهِ اللهِ.
«بحار الأنوار، ج 2، ص 55»
پیامبر خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: روز قیامت, خداوند نومید کنندگانِ
(از رحمت حق) را در حالی بر می انگیزد که سیاهی چهره شان بر سفیدی آن غالب است, پس
به آنها گفته می شود: آنان نومید کنندگانِ از رحمت خدا هستند.
13. قال الامام علی – علیه
السلام – : اَلفَقِیهُ کلُ الفَقِیهِ مَن لم یَقنَطِ النَّاسَ مِن رَحمَهِ اللهِ،
ولم یُؤیِسهُم مِن رَوحِ اللهِ، وَلم یُؤمِنهُم مِن مَکرِ اللهِ.
«نهج البلاغه، حکمت 90»
امام علی – علیه السلام – فرمود: فقیه به تمام معنا، کسی است که مردم را از
رحمت خدا نومید نگرداند و از فضل و بخشایش خدا مأیوسشان نسازد و از مکر و عذاب خدا
هم، آسوده خاطرشان نکند.
14. قال الامام علی – علیه
السلام – : قَد یَکونُ الیَأسُ إِدرَاکاً إِذَا کانَ الطَّمَعُ هَلاکاً.
«نهج البلاغه، نامه 31»
امام علی – علیه السلام – فرمود: جایی که طمع مایه هلاکت است, قطع امید
مایه رسیدن به مقصود است.
15. قال الامام علی – علیه
السلام – : لاتَیأَس مِنَ الزَّمَانِ إِذَا مَنَعَ، وَلا تَثِق بِهِ إِذَا أَعطَی،
وَکن مِنهُ عَلَی أَعظَمِ الحَذَرِ.
«غرر الحکم، ح 10302»
امام علی – علیه السلام – فرمود: نومید مشو از زمانه, هرگاه دریغ کرد، و
هرگاه عطا کرد به آن اعتماد مکن و از آن سخت برحذر باش.
16. قال الامام علی – علیه
السلام – : قَتَلَ القُنُوطُ صَاحِبَهُ.
«غرر الحکم، ح 6731»
امام علی – علیه السلام – فرمود: ناامیدی، صاحب خود را می کشد.
17. قال الامام علی – علیه
السلام – : کلُّ قَانِطٍ آیِسٌ.
«غرر الحکم، ح 6842»
امام علی – علیه السلام – فرمود: هر ناامیدی, ناکام است.
18. قال الامام علی – علیه
السلام – (فی صِفَهِ المُنَافِقِینَ): حَسَدَهُ الرَّخَاءِ وَ مُؤَکدُو البَلاءِ،
وَ مُقنِطُو الرَّجَاءِ.
«نهج البلاغه، خطبه 194»
امام علی – علیه السلام – (در وصف منافقان) فرمود: حسودانِ آسایش (دیگران)
هستند و به گرفتاری (مردم) دامن می زنند و امید را به یأس می کشانند.
19. قال الامام علی – علیه
السلام – : اَلیَأسُ یُعِزُّ الأَسِیرَ، اَلطَّمَعُ یُذِلُّ الأَمِیرَ.
«غرر الحکم، ح 1091 و 1092»
امام علی – علیه السلام – فرمود: چشم نداشتن اسیر را عزّت می بخشد. طمع
امیر را به خواریمی کشاند.
20. قال الامام علی – علیه
السلام – : وَلاتَیأَسَنَّ لِشَرِّ هَذِهِ الاُمَّهِ مِن رَوحِ اللهِ، لِقَولِهِ
تَعَالی «إِنَّهُ لایَیأَسُ مِن رَوحِ اللهِ إِلا القَومُ الکافِرُونَ).
«نهج البلاغه، حکمت 377»
امام علی – علیه السلام – فرمود: حتّی برای بدترین فرد این امّت از رحمت
خدا نومید مشو؛ زیرا که خداوند متعال فرموده است: «از رحمت خدا ناامید نمی شوند,
مگر گروه کافران».
21. قال الامام علی – علیه
السلام – : وَلاتَیأَسُوا مِن مُدبِرٍ، فَإِنَّ المُدبِرَ عَسَی أَن تَزِلَّ بِهِ
إِحدَی قَائِمَتَیهِ وَتَثبُتَ الاُخرَی، فَتَرجِعَا حَتَّی تَثبُتَا جَمِیعاً.
«نهج البلاغه، خطبه 100»
امام علی – علیه السلام – فرمود: از هیچ بخت برگشته ناکامی قطع امید مکن؛
زیرا ممکن است که یکی از دو پای او بلغزد و پای دیگرش استوار ماند و آن گاه هر دو
پایش به حالت اول برگردد و استوار برجای ماند.
22. قال الامام الصادق – علیه
السلام – : اَلیَأسُ مِمَّا فی أَیدِی النَّاسِ عِزٌّ لِلمُؤمِنِ فی دِینِهِ.
«وسائل الشیعه، ج 6، ص 314»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: قطع امید کردن از آنچه مردم دارند، مایه
عزت مؤمن در دینش است.
23. قال الامام الباقر – علیه
السلام – : خَیرُ المَالِ اَلثِّقَهُ بِاللهِ، وَالیَأسُ مِمَّا فی أَیدِی
النَّاسِ.
«وسائل الشیعه، ج 6، ص 315»
امام باقر – علیه السلام – فرمود: بهترین سرمایه، اعتماد به خداست و ناامیدی
به آنچه در دست مردم است.
24. قال الامام علی – علیه
السلام – : لا تَکن مِمَّن یَرجُو الآخِرَهَ بِغَیرِ العَمَلِ … یُعجَبُ
بِنَفسِهِ إِذَا عُوفِیَ، وَیَقنَطُ إَذَا اُبتُلِیَ … إِن اِستَغنَی بَطِرَ وَ فُتِنَ،
وَإِن اِفتَقَرَ قَنِطَ وَ وَهَنَ.
«نهج البلاغه، حکمت 150»
امام علی – علیه السلام – فرمود: چونان کسی مباش که بدون عمل به (ثواب)
آخرت امید می بندد … هرگاه عافیت بیند خود پسند شود و هرگاه گرفتار گردد، نومید
می شود … اگر بی نیاز شود، سرمست و فریفته گردد و اگر نیازمند شود، به نومیدی و
سستی گراید.
25. قال الامام علی – علیه
السلام – مِن وَصِیَّتِهِ لابنِهِ الحَسَن – علیه السلام – : اِعلَم أَنَّ الَّذِی
بِیَدِهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَالأرضِ قَد أَذِنَ لَک فی الدُّعَاءِ،
وَتَکفَّلَ لَک بِالإِجَابَهِ … فَلا یُقَنِّطَنَّک إِبطَاءُ إِجَابَتِهِ،
فَإنَّ العَطِیَّهَ عَلَی قَدرِ النِّیَّهِ.
«نهج البلاغه، نامه 31»
امام علی – علیه السلام – در سفارشی به فرزندشان (امام) حسن – علیه السلام
– فرمود: بدان که آن کسی که خزانه های آسمانها و زمین در دست اوست به تو اجازه دعا
کردن داده است و اجابت نمودن آن را ضمانت کرده است … پس، مبادا تأخیر در اجابت
او تو را نومید گرداند؛ زیرا که بخشش به قدر نیّت بستگی دارد.
26. قال الامام علی – علیه
السلام – مِن وَصِیَّتِهِ لابنِهِ الحُسَین – علیه السلام – : أَی بُنَیَّ، لا
تُؤیِس مُذنِباً، فَکم مِن عَاکفٍ عَلَی ذَنبِهِ خُتِمَ لَهُ بِخَیرٍ، وَکم مِن
مُقبِلٍ عَلَی عَمَلِهِ مُفسِدٍ فی آخِرِ عُمرِهِ، صَائِرٍ إِلی النَّارِ، نَعُوذُ
بِاللهِ مِنهَا.
«بحار الأنوار، ج 77، ص 239»
امام علی – علیه السلام – در سفارشی به فرزندشان (امام) حسن – علیه السلام
– فرمود: ای فرزندم! هیچ گنهکاری را نومید مکن؛ زیرا ای بسا کسی که عمری گناه می
کند، اما فرجامش به نیکی ختم می شود و ای بسا کسی که عمری عمل می کند، لیکن در
پایان عمرش گرفتار فساد می شود و رهسپار دوزخ می گردد؛ پناه می برم به خدا از آتش
دوزخ.
27. قال الامام العسکری – علیه
السلام – : اَللهُ، الَّذِی یَتَالَّهُ اِلَیهِ عِندَ الحَوَائِجِ وَ الشَّدَائِدِ
کُلُّ مَخلُوقٍ عِندَ اِنقِطَاعِ الرَّجَاءِ مِن کُلِّ مَن دُونَهُ.
«بحار الأنوار، ج 3، ص 41»
امام حسن عسگری – علیه السلام – فرمود: خدا همان است که در هنگام نیازمندی ها
وسختی ها، توسط هر کس که امیدش از غیر او قطع شده است, مورد توجّه قرار می گیرد.
