1. قال الامام علی –
علیه السّلام – : اِیّاک و الکِبرَ فَانَّهُ اَعْظَمُ الذُّنُوبِ.
«غرر الحکم، ح 1985»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: از تکبر بر حذر باش، زیرا که تکبر
بزرگترین گناهان است.
2. قال الامام علی – علیه السّلام – : الحِرصُ و الکِبرُ و
الحَسَدُ دَواعٍ اِلی التَّقَحُّمِ فی الذُّنُوب.
«نهج البلاغه، حکمت 370»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: حرص و تکبر و حسد، انگیزه روی آوردن به
گناه و عصیان می باشند.
3. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : انَّ اَحبَّکم الیَّ
و اقرَبَکُم منّی یوم القیامهِ مجلساً اَحسَنُکُم خُلقاً و اَشَدُّکُم تواضُعاً و
… .
«بحارالانوار، ج 68، ص 385»
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: محبوب ترین و نزدیک ترین شما
به من در روز قیامت، خوش اخلاق ترین شما و متواضع ترین شماست و دورترین شما به من
در روز قیامت، متکبرانند.
4. قال الامام علی – علیه السّلام – : یَحیَونَ سُنَنَ اللهِ و
سُنَنَ رَسُولِهِ، لا یستکبِرُونَ وَ لا یَعلُونَ.
«نهج البلاغه، خطبه 192»
امام علی – علیه السّلام – (در وصف متقین) فرمود: آنها سنتهای خدا و سنتهای
رسول خدا را احیا می کنند و برتری طلبی نکرده و تکبر نمی ورزند.
5. قال الباقر – علیه السّلام – : قال رسول الله – صلّی الله علیه
و آله – : ویلٌ لِمَن یَختالُ فی الارضِ یُعارضُ جَبّارَ السّمواتِ و الارضِ.
«ثواب الاعمال، ص 627»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: پیامبر – صلّی الله علیه و آله – فرموده
است: وای بر کسی که در زمین تکبر ورزد که با خدای جبار آسمانها و زمین به معارضه
برخاسته.
6. قالَ سَئَلتُ ابا عبدِاللهِ – علیه السّلام – عن اَدنی
الاِلحادِ قال: اِنَّ الکِبرَ اَدناهُ.
«الکافی، ج 3، ص 423»
راوی می گوید از امام صادق – علیه السّلام – درباره کمترین درجه الحاد (بی
دینی) سئوال کردم، امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کمترین درجه الحاد، تکبر
است.
7. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله- : اِجتَنِبُوا
التَّکبُّرَ فَاِنَّ العَبْدَ لاَ یَزالُ یَتَکبَّرُ حتی یَقُولَ الله تبارک و
تعالی اکتُبُوا عبدی هذا فی الجَبّارینَ.
«نهج الفصاحه، ص 53»
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: از تکبر اجتناب کنید، زیرا
بنده ای پیوسته تکبر نمی ورزد مگر اینکه خدای تبارک و تعالی می فرماید: نام این
بنده من را در زمره جبّارین بنویسید.
8. قال الامام علی – علیه السّلام – : شرُّ آفاتِ العَقلِ
التَّکَبُّرُ.
«غرر الحکم، ح 5752»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: بدترین آفت عقل، تکبر است.
9. قال ابوجعفر – علیه السّلام – و ابو عبدالله – علیه السّلام – :
لا یَدخُلُ الجَنَّهَ من فی قَلبِهِ مِثقالُ ذَرَّهٍ من کبرٍ.
«الکافی، ج 2، ص 310»
امام باقر و امام صادق – علیهما السّلام – فرمودند: کسی که ذرّه ای تکبر در
قلبش باشد وارد بهشت نمی شود.
10. قال الصادق – علیه السّلام – : اَلاِستِکبارُ هُوَ اوَّلُ
مَعصیَهٍ عُصِیَ اللهُ بِهِ.
«بحارالانوار، ج 60، ص 274»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: تکبر ورزی، اولین گناهی است که به عنوان
نافرمانی از خدا، صورت پذیرفته است.
11. قال الامام علی – علیه السّلام – : التَّکبُّرُ عَینُ
الحماقَهِ.
«غرر الحکم، ح 889»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر عین (یا چشم) حماقت است.
12. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِستَعذُّوا باللهِ مِن
لواقِحِ الکِبرِ… فَلَو رَخَّصَ اللهُ فی الکِبرِ لِاَحَدٍ مِن عِبادِهِ
لَرَخَّصَ فیه لِخاصَّهِ اَنبیائِهِ وَ اَولیائِهِ.
«نهج البلاغه، خطبه 192»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: به خدا پناه ببرید از عواقب تکبر… .
اگر خدا تکبر را برای احدی از بندگانش مجاز می دانست، بدون تردید برای خواص از
انبیاء و اولیاء خود، تجویز می نمود.
13. قال ابو عبدالله – علیه السّلام – : اِنَّ المُتکبّرینَ
یَجعَلُونَ فی صُورَهِ الذّرِّ یَتَوَطَّأُهُمُ النّاس حتّی یَفرغَ اللهُ مِن
الحساب.
«الکافی، ج 3، ص 424»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: انسانهای متکبر در قیامت به صورت
مورچگان پدیدار می گردند و زیر دست و پای مردم قرار می گیرند تا خداوند از حسابرسی
فارغ گردد.
14. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا یَتَعَلَّمُ مَن
یتکَبَّرُ.
«غرر الحکم، ح 10586»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که تکبر می ورزد چیزی را نمی آموزد.
15. قال الامام علی – علیه السّلام – : من تکبَّرِ النّاسِ ذَلَّ.
«بحارالانوار، ج 77، ص 235»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: هر کس بر مردم تکبر بورزد ذلیل می شود.
16. قال الصّادق – علیه السّلام – : اَعظَمُ الکِبرِ اَن تَسَفَهَ
الحقَّ وَ تَغَمِصَ النّاس.
«الکافی، ج 2، ص 311»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: عظیم ترین حالت تکبر آن است که در برابر
حق تجاهل ورزی (خود را به سفاهت بزنی) و مردم را نادیده بگیری.
17. قال الصادق – علیه السّلام – : ما من رجُلٍ تکبَّرَ او
تَجَبَّرَ اِلا لِذِلّهٍ وَجَدَها فی نفسِهِ.
«الکافی، ج 3، ص 462»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی تکبر نمی ورزد جز آنکه کمبود و ذلتی
در درون خود احساس می کند.
18. قال الامام علی – علیه السّلام – : ما تَکَبَّرَ اِلاّ وَضیعٌ.
«غرر الحکم، 9467»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر نمی ورزد مگر شخص فرومایه.
19. قال الامام علی – علیه السّلام – : الکِبرُ مَصیَدَهُ اِبلیسَ
العُظمی.
«نهج البلاغه، خطبه 192»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر دام بزرگ شیطان است.
20. قال الامام الرضا – علیه السّلام – : من حَمَلَ بضاعَتَهُ
فَقَد برئ من الکِبرِ.
«مشکاه الانوار، ص 228»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: هر کس خود بارش حمل کند، از تکبر برئ و
پاک می شود.
21. قال الامام علی – علیه السّلام – : عجِبتُ لِلمُتکبِّرِ الّذی
کان بالاَمسِ نُطفَهً و یکونُ غداً جیفَهً.
«نهج البلاغه، حکمت 126»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: عجب دارم از آدم متکبر، کسی که دیروز
نطفه ای بیش نبود و فردا هم مرداری بیش نخواهد بود (و در عین حال تکبر می ورزد).
22. قال الامام علی – علیه السّلام – : ضَع فَخرَکَ واحطُط کِبرَکَ
و اذکُر قَبرَکَ.
«نهج البلاغه، حکمت 398»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: فخر و مباهات را کنار بگذار و خود را
خالی از تکبر کن و به یاد قبر خود باش.
23. قال الامام علی – علیه السّلام – : التَّکَبُرُ علی المتکبِّرِ
هُوَ التّواضُعِ بِعَیْنِهِ.
«نهج البلاغه، حکمت 410»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر در برابر شخص متکبر عین تواضع است.
24. قالت فاطمه الزهرا – سلام الله علیها – : فَرَضَ اللهُ الایمان
تطهیراً مِنَ الشرکَ و الصَّلاهَ تنزیهاً عَنِ الکِبرِ.
«وسائل الشیعه، ج 1، ص 14»
حضرت فاطمه زهرا – سلام الله علیها – فرمود: خدا ایمان را برای پاک شدن از
شرک واجب کرد و نماز را برای منزه کردن انسان از تکبر.
25. قال الامام علی – علیه السّلام – : خیارُ خصالِ النّساءِ شرارُ
خِصالِ الرِّجال، الزَّهوُ و الجُبنُ و البُخلُ، فاذا کانت المَرئَهُ مَزهُوَّهً
لم تُمَکّن من نَفسِها.
«نهج البلاغه، حکمت 234»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: بهترین صفات زن، بدترین صفات مرد است که
عبارتند از تکبر و ترس و بخل و هر گاه زن متکبر باشد جز در برابر شوهرش تسلیم
نخواهد شد»
26. قال الامام علی – علیه السّلام – : مِن کمالِ الحِماقَهِ
اَلاِختیالُ فی الفاقَهِ.
«غرر الحکم، ح 9302»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر ورزیدن در فقر و تنگدستی درجه اعلای
حماقت است.
27. قال الامام علی – علیه السّلام – : مِنْ اَقْبَحِ الکِبرِ،
تکبُّرُ الرَّجُلِ علی ذَوی (ذی) رَحِمِهِ وَ اَبناءِ جنسِهِ.
«عیون الحکم و المواعظ، ص 473»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: از زشت ترین تکبرها، تکبر کسی است که در
برابر خویشان و همنوعان خود تکبر می ورزد.
28. قال الامام علی – علیه السّلام – : من تَکبَّرَ مُقِّتَ.
«غرر الحکم، ح 7164»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: هر کس تکبر بورزد مورد غضب واقع می شود.
29. قال الامام علی – علیه السّلام – : من تَکبَّرَ حُقِّرَ.
«غرر الحکم، ح 7147»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: هر کس تکبر بورزد حقیر می شود.
30. قال النّبی – صلّی الله علیه و آله – : اِذا رَأیتُم
المتواضعینَ من اُمّتی فتواضعوا لهم و اذا رایتُمُ المستکبرین فتکبرُّوا علیهم
فاِنَّ ذلک لَهُمُ مَزَلَّهٌ و صَغارٌ.
«محجه البیضاء، ج 6، ص 222»
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هر وقت اهل تواضع را دیدید
برای آنها تواضع کنید و زمانی که مستکبران را دیدید با آنها با تکبر رفتار کنید
چون به این وسیله ذلیل و تحقیر می شوند.
31. قال الامام علی – علیه السّلام – : طَلَبْتُ الخُضُوعَ فما
وَجَدتُ اِلاّ بِقبُولِ الحَقِّ، اِقبلُوا الحقَّ فَاِنَّ قَبُول الحقَّ یُبعدُ من
الکِبرِ.
«جامع الاخبار، فصل 71، ص 144»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: خضوع را (از خدا) خواستم، پس نیافتم
تواضع و خضوع را جز در تسلیم در برابر حق، (پس) حق را بپذیرید، زیرا قبول آن آدمی
را از تکبّر دور می سازد.
32. قال ابو جعفر – علیه السّلام – : الکِبرُ مَطایا النّار.
«ثواب الاعمال، ص 500»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: کبر از مرکب های دوزخ است (که انسان را
به جهنم می برد).
33. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : اکثر اهل جَهنمَ
المتَکَبّروُنَ.
«ثواب الاعمال، ص 502»
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: بیشتر اهل دوزخ متکبران
هستند.
34. قال الصادق – علیه السّلام – : انَّ فی الجَهَنَم لَوادیاً
للمتکبّرینَ یُقالُ لهُ سَقَرُ، شکی الی اللهِ عزّ و جَلّ شِدَهَ حَرِّهِ وَ
سَأَلَهُ ان یاذَنَ لَهُ ان یَتَنَفَّسَ، فَتنَفَّسَ فَاَحْرَقَ جَهَنَّمَ.
«الکافی، ج 2، ص 310»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: در جهنم سرزمینی است که مخصوص متکبران
است و آن را سقر گویند. این وادی از شدت حرارت خود به خدا شکایت برد و تقاضا نمود
که به وی اجازه دهد تا تنفسی کند پس آن وادی نفسی کشید که از آن نفس جهنم نیز شعله
ور شد.
35. قال الامام علی – علیه السّلام – : التَّواضُعُ رأسُ العَقلِ و
التَّکَبُّرُ رَأسُ الجهل.
«غرر الحکم، ح 10»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: فروتنی اساس خردمندی و تکبر اساس بی خردی
است.
36. قال الامام علی – علیه السّلام – : تَکَبُّرُ المَرءِ
یَضَعُهُ.
«غرر الحکم، ح 7144»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر مرد او را بر زمین خواهد زد.
37. قال الامام علی – علیه السّلام – : اَلَتعَزُّز بالتَّکَبُرِ
ذُلٌّ.
«غرر الحکم، ح 7141»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که بخواهد با تکبر ورزیدن عزیز شود،
ذلیل خواهد شد.
38. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِحذَرِ الکِبرَ فَانَّهُ
رأسُ الطّغیان و معصیَهُ الرّحمنِ.
«غرر الحکم، ح 7122»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: از تکبر بر حذر باش که همانا تکبر بنیاد
سرکشی و نافرمانی خدای رحمان است.
39. قال الامام علی – علیه السّلام – : آفهُ الشّرفِ الکِبرُ.
«غرر الحکم، ح 7127»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: تکبر آفت شرافت است.
