یکی از ساده ترین و درعین حال ارزشمندترین نیاز بشر که می تواند بستری را برای ارضاء و یا ارتقاء و پرورش نیازهای برتر و خود شکوفایی فرد فراهم آورد نیاز به مورد محبت واقع شدن و محبت دادن به دیگران است.
مهر ورزیدن و محبت دیدن،از آن نوع نیازهایی است که تجلی آن را به صورت های گوناگون در همه انسان ها می بینیم، نزدیک شدن و صمیمی شدن با دیگران، وابستگی به گروه یا حزبی خاص، افزایش و رغبت به درمان های گروهی، وقت گذرانی های گاه غیرسازنده در مجالس جشن و مهمانی و حتی روی آوردن بعضی از نوجوانان به دسته های بزهکار،… نمودهایی از این نیاز اساسی است. اگر مطمئن باشیم کسانی هستند که ما را دوست دارند، در هجران و دوری ما اندوهگین می شوند وبا دیدارمان قلبشان می تپد و آثار شادمانی و شعف در چهره آنها پدید می آید، اگر گرمای محبتی در خانه دلمان احساس کنیم و روشنایی تعلق و مهری را در زوایای جان و ضمیرمان ببینیم، در برابر سیل بنیان کن حوادث زندگی استوار می مانیم و مقاوم و نستوه روی صخره های بلند مشکلات می ایستیم.
از سوی دیگر ثابت شده است که ریشه آسیب های روانی و ناسازگاری های اجتماعی در ارضا نشدن این نیاز یعنی نیاز به محبت و تعلق پذیری است. بدین معنی که اگر مادری به خاطر بحران های روحی و خانوادگی اش نتواند به دلبستگی طبیعی فرزندش پاسخ دهد، اگر کودک از مهر و دوستی خواهر و برادر و همسالانش محروم باشد، اگر به دلیل نقل مکان های مداوم، ترک گفتن زادگاه یکه و تنها بماند و خار غربت و بی کسی در جانش نشیند… آسیب پذیری اش در برابر فشارهای روانی و کژکاری های اخلاقی زیاد می شود و از جاده تعادل و ثبات دور می ماند.
همان طور که در سطور بالا عنوان شد، خانواده نقش بنیادینی در ارضاء و یا عدم ارضاء این نیاز دارد و از آنجایی که مهمترین مولفه های سازنده یک خانواده موفق، اعضای آن بالخص زن و شوهر می باشند بایستی توجه ای ویژه بدان مبذول داشت.
روان شناسان معتقدند سلامت ارتباط زن و شوهر بستری را برای پرورش صحیح و بهداشت روان سایر اعضای خانواده و فرزندان فراهم می آورد
بدین سان است که در این یادداشت بر آن شدیم که به نیاز محبت و مهر ورزیدن فی مابین همسران بپردازیم و تدابیری را برای بهبود و ارتقاء این عامل مهم موفقیت زناشویی و متعاقب آن موفقیت خانوادگی پیشنهاد دهیم.

برای ارضاء این نیاز همسر خود خوبست به نکات زیر توجه داشته باشید:
* صمیمیت را چاشنی زندگی کنید و به جای اینکه در مقابل یکدیگر بایستید به موازات یکدیگر حرکت کنید و به «ما شدن» بیندیشید. بال پرواز یکدیگر باشید.
* سعی کنید، رفتارتان مثل روزهای اول آشنایی باشد. نخستین روزهای آشنایی را همواره به یاد داشته باشید.
* هراز چند مدت به همسرتان بگویید که دوستش دارید. این نکته را مردان باید بیشتر رعایت کنند.
پیامبر اکرم (ص) فرموده است: «قول الرّجل للمرأه إنّی اُحبّک لا یذهبُ من قلبها أبداً: (1) اگر مردی به زنش بگوید دوستت دارم این سخن هیچ گاه از یاد و خاطر زن نمی رود!».
* محبت خود را با تقدیم هدایایی هر چند به ظاهر کم بها نشان دهید. در روز تولد همسرتان سالروز عقد یا ازدواجتان، روز زن، روز مرد (پدر)، اعیاد معروف مذهبی، نوروز،… می توانید با دادن هدیه، مهر و عشق خودرا یادآور شوید. نوشته ای زیبا و مهر آمیز، اما نه اغراق گونه، در آغاز کتابی که پیشکش می کنید، ماندگارترین یادگارهاست.
* در طول روز که از همسرتان دور هستید، به خصوص در زمان مسافرت اگر می توانید روزی یک بار به او تلفن بزنید و حالش را بپرسید، به خصوص در شرایطی که بیمار است و یا اگر خبر جالب و خوشایندی دارید.
* بعد از بازگشت از مسافرت برای همسرتان هدیه بیاورید.
* اگر منتظر او هستید که از مسافرت برگردد، خانه را و خود را بیارایید و با اشتیاق آماده ورودش باشید.
* سعی کنید همیشه چهره ای گشاده و شاد داشته باشید. خوشرویی محبت آفرین و مهرافزا است.
* روابط زناشویی خودرا با محبت و رعایت جانب او برقرار سازید.

* اگرهمسرتان ناراحت است به احساسش احترام بگذارید.
* هر وقت به تنهایی احتیاج دارید و می‌خواهید با خودتان خلوت کنید، به او بگویید که می‌خواهید مدت کوتاهی تنها باشید و به زودی پیش او برخواهید گشت.
* وقتی که دیگر نیازی به تنهایی نبود و پیش او بودید، با بیانی صمیمانه به او علت ناراحتی خود را بگویید و او را مطمئن سازید که تقصیری متوجه ی او نبوده است.
* در زمان بیماری و ناتوانی، با همه مهر و توان و شکیبایی از او پرستاری کنید.
* هیچ گاه زن یا مرد دیگری را با همسرتان مقایسه نکنید و بذر تردید «با یک دل دو دلبر داشتن» را در قلب و جان او نیفکنید!
با هم طوری صحبت کنید که از خواسته‌های یکدیگر به خوبی آگاه شوید.
در هفته، ساعاتی را برای قدم زدن با هم، خرید با یکدیگر، رفتن به مهمانی یا تفریح، … اختصاص دهید. خصوصاً اگر هر دو در بیرون از خانه شاغل هستید، با برنامه ریزی، ساعاتی از هفته را به هم اختصاص دهید
* سعی کنید حال و احساس او را درک کرده و بعد حرف بزنید. مثلا اگر حالش خوب است، بگو امروز خوشحال به نظر می‌رسی و یا اگر سرحال نبود بگو «فکر می‌کنم خسته هستی».
* به مردها توصیه می شود با همسر خود سخن بگویند و از سکوت در کنار او بپرهیزند. زن ها سخن گفتن را نشانی از محبت می دانند و خود با هر کسی صمیمی تر باشند، بیشتر سخن می گویند.
* از همدیگر نظرخواهی کنید.
* در زمان ناراحتی و حتی در اوج درگیری و دعوا مواظب باشید از به زبان آوردن کلماتی نظیر «از تو خوشم نمی آید» «دوستت ندارم» «از اول تو را نمی خواستم»… خودداری کنید و با این جملات رنج آور، پیوند مقدس خود را سست و زخمی نسازید.
* در جمع و میهمانی ها به او بیشتر از سایرین توجه کنید.
* در حضور دیگران به او احترام بگذارید از خوبی‌هایش تمجید کنید.
* به کارهای روزانه‌ همسرتان علاقه نشان بدهید، و از کارهایی که انجام می‌دهد سوال کنید.
* وقتی خسته است به او کمک کنید.
* آقایان بهتر است به کارهای منزل رسیدگی کنند و اگر چیزی احتیاج به تعمیر دارد را انجام دهند و از همسرشان بپرسند، کاری هست که بتوانند انجام دهند.
* وقتی همسرتان کاری را برایتان انجام می‌دهد ، تشکر خود را بیان نمائید.
* در هفته، ساعاتی را برای قدم زدن با هم، خرید با یکدیگر، رفتن به مهمانی یا تفریح، … اختصاص دهید. خصوصاً اگر هر دو در بیرون از خانه شاغل هستید، با برنامه ریزی، ساعاتی از هفته را به هم اختصاص دهید.
* سفرهای کوتاه دو نفره را در زندگی تان ترتیب دهید.
* سعی کنید در بیرون رفتن از منزل، لباس هر دوی شما مرتب و شیک باشد.

پی‌نوشت‌ها:

1-وسایل الشیعه، ج14،ص 9 بخش خانواده ایرانی تبیان