پاسخ این سؤال را باید در قرآن جستجو کرد. قرآن کریم درباره این ماجرا می گوید: «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنینَ مُحَلِّقینَ رُؤُسَکُمْ وَ مُقَصِّرینَ لا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِکَ فَتْحاً قَریبا[1]؛ یعنی خداوند آنچه را به پیامبرش در عالم خواب نشان داد راست بود، به طور قطع همه شما به خواست خداوند وارد مسجد الحرام می شوید، در نهایت امنیت و در حالی که سرهای خود را تراشیده و ناخنهای خود را کوتاه کرده و از هیچ کس ترس و وحشتی ندارید، ولی خداوند چیزهائی می دانست که شما نمی دانستید (و در این تأخیر حکمتی بود) و قبل از آن فتح نزدیکی برای شما قرار دارد».
این آیه فرازی از جریان صلح حدیبیه را ترسیم می کند. رسول خدا در مدینه خواب دید که به اتفاق یارانش برای انجام مناسک (عمره) وارد مکه می شوند. او این خواب را برای یاران بیان کرد، همگی شاد و خوشحال شدند؛ اما چون جمعی تصور می کردند تعبیر و تحقق این خواب در همان سال واقع خواهد شد، هنگامی که مشرکان راه ورود به مکه را در حدیبیه به روی آنها بستند، گرفتار شک و تردید شدند، و گفتند: آیا ممکن است رؤیای پیامبر هم نادرست از آب در آید؟
پیامبر _ صلّی الله علیه و آله _ در پاسخ این سؤال فرمود: مگر من به شما گفتم این رؤیا همین امسال تحقق خواهد یافت؟ آیه یاد شده در واقع بر رد گمان عده ای در صدر اسلام و سؤالات دیگری که ممکن است همواره مطرح شود (نظیر پرسش مورد بحث) نازل گردیده است.[2]
بنابر این اولا: بر خلاف آنچه در سؤال آمده هرگز رؤیای صادقانه پیامبر که در حکم وحی قطعی است، اشتباه از آب در نیامد؛ بلکه آن رؤیای صادقه آن گونه که دیده شده بود عینیت پیدا کرد؛ زیرا رؤیا ناظر به این بود که بالاخره آن حقیقت عملی می شود، و عملی هم شد و مسلمانان در سال بعد از صلح حدیبیه در ماه ذی قعده، وارد مکه شدند و عمره مفرده را انجام دادند.
ثانیا: بر خلاف آن چه در سوال آمده رویای رسول خدا این نبود که مکه را فتح خواهد کرد بلکه خواب حضرت این بود که وارد مکه خواهد شد و مراسم زیارت بیت الله الحرام را بجا خواهد آورد، و این رویا هم به واقعیت پیوست.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. المیزان، علامه طباطبائی، ج 18، ص 316، نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1372 ش.
2. فروغ ابدیت، آیه الله سبحانی، ص 309، نشر دفتر تبلیغات اسلامی قم، 1361 ش.
پی نوشت ها:
[1] . فتح/ 27.
[2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، 1379 ش، ج 22، ص 102 و 103.