درباره این پرسش باید گفت: به لحاظ آن که روح انسان بعد از مرگ به نحوی ارتباط با بدن و قبر خاکی و جایی که بدن انسان در آن دفن می شود دارد لذا بهتر است بدن میت در مکان های شریفه مانند حرم و مشاهد مشرفه ائمه ـ علیهم السلام ـ دفن گردد، زیرا بدلیل ارتباط خاص و توجه مخصوص اروح با ابدان مادی و قبور خاکی هیچ گاه مکان های دیگر حتی اگر مکان بد هم نباشد بلکه مکان عادی باشد با حرم و مشاهد شریفه یکسان نخواهد بود، چون ارتباط بین ارواح پاک انبیاء و ائمه ـ علیهم السلام ـ و بین قبور شریفه آنان توجه خاص آنان را به قبور شریفه و به نقطه هایی که ابدان مطهره آنان در آن جاها مدفون است بدنبال خواهد داشت و طبیعی است که این مکان ها مشمول نظر و احاطه وجودی مخصوص آنان خواهد بود و ارواح پاک آنان در این مکان ها حضور خاصی خواهند داشت تا جاهای دیگر، حال اگر بدن میت در این مکانها و در نزدیکی آنها مدفون باشد از برکات این توجه بهره مند خواهند بود. البته این در صورت وجود صلاحیت و آمادگی برای استفاده است و نه در هر صورت و برای همه کس.[1] چه بسا انسان تبهکاری که در مکان مقدسی دفن بشود ولکن به سبب ملکات رذیله ی بی شماری که دارد گرفتار عذاب و شکنجه باشد یعنی به حدی از رذالت برسد که قابلیت بهره مندی از مکان مقدس را نداشته باشد.
از این بیان معلوم می شود که دفن شدن در اماکن متبرکه نظیر جوار معصومین ـ علیهم السلام ـ و یا برخی مکان های که به نحوی متبرک اند و قداست دارد و یا قبرستان مؤمنان و شُهدا ممکن است آثار و برکاتی داشته باشد و افرادی که در آن أماکن دفن می شوند به نحوی از فیوضات آن اماکن بهره مند شوند. اما عُمده آن است که انسان در آخرت مهمان عمل خود است هرچه عمل کرده است نتیجه آن را می بینید.
پی نوشت:
[1] . شجاعی، محمد، معاد یا بازگشت بسوی خدا، تهران، نشر شرکت سهامی انتشار، 1376 ش، ج 1، ص 255.