آنچه از ظاهر آیات قرآن و صریح روایات و احادیث معصومین ـ علیهم السلام ـ استفاده میشود این است که هرچند »شفاعت« به گونه استقلال (و به اصطلاح بالذات)، مخصوص خداوند است، و جز او هیچ کس حق شفاعت ندارد. اما با اذن و فرمان و اجازه او هیچ مانعی ندارد تحت شرایط خاصی برای غیر او ثابت شود.
و در این باره احادیث فراوان از پیامبر اسلام(ص) و پیشوایان معصوم(ع) به ما رسیده است، و از این روایات استفاده میشود که اجازه شفاعت تنها اختصاص به پیامبران و امامان معصوم(ع) ندارد، بلکه تحت شرایطی افراد عادی و معمولی از مؤمنان هم شفاعت مینمایند، و نه تنها والدین برای فرزندان خود و بالعکس، شفاعت می کنند، بلکه شفاعت مؤمنان واقعی، شامل حال خویشاوندان و همسایگان و دوستان و آشنایان آنها هم خواهند شد، و احادیث و روایات در این مسأله زیاد است، و ما در اینجا به عنوان نمونه به چند حدیث بسنده میکنیم:
1ـ در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) آمده است:
روز قیامت موقع حساب، خداوند به جبریل دستور میدهد که بچههای مؤمنین را به بهشت وارد کند (فرشته وحی آنها را به سوی بهشت راهنمایی میکند ولی آنان) دم در بهشت میایستند و داخل نمیشوند، از پدران و مادران خود سؤال میکنند، فرشتگان پاسخ میدهند که آنها مشغول حساب و اعمال خود میباشند و مانند شما نیستند، آنگاه اطفال مؤمنان فریاد میکشند و گریه میکنند، خداوند از جبرئیل سؤال میکند، و جبرئیل عرض میکند: خداوندا تو آگاهی، این صدای بچههای مؤمنان است که بدون پدران و مادرشان وارد بهشت نمیشوند، در نتیجه خداوند به جبرئیل فرمان میدهد که از میان مردم دست والدین آنها را بگیرد و با آنها داخل بهشت کند.[1]
2ـ در حدیث دیگری باز از آن حضرت میخوانیم که فرمود: شیعیان علی بن ابیطالب را خفیف و سبک مشمارید، زیرا که یک نفر از پیروان (واقعی) او به تعداد (نفرات دو قبیله بزرگ عرب به نامهای) ربیع و مضر شفاعت خواهد کرد.[2]
3ـ و در حدیث دیگری از امیر مؤمنان علی(ع) آمده است که آن حضرت فرمود:
بهشت هشت در دارد: دری که از آن پیامبران و صدّیقین وارد میشوند، و از در دیگر شهداء و صالحان داخل میشوند، و از پنج در (که مخصوص پیروان ما میباشد) شیعیان و دوستان ما داخل میشوند، من بر (پل) صراط میایستم و میگویم: پروردگارا شیعه و دوستان و یاوران مرا در عالم دنیا (از سقوط به جهنم) سالم نگهدار، آنگاه از جانب خداوند ندا میرسد خواسته تو قبول شد و شفاعت تو را پذیرفتیم. بعد امام(ع) فرمود: هر فرد از شیعیان و دوستان و یاوران من… به تعداد هفتاد هزار نفر از همسایه و خویشاوندان خود شفاعت میکند.[3]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. معاد در قرآن تفسیر موضوعی در قرآن، ج5، آیت الله جوادی آملی.
2. انسان از آغاز تا انجام، علامه طباطبایی.
پی نوشت ها:
[1] .مجلیسی، محمد باقر، بحار الأنوار، چاپ بیروت، ج 79، ص 123، ح 15.
[2] .مجلیسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 8، ص 56، ح 68، حدیث کوتاه و پر معنی «قال رسول اللّه (ص): لا تستخفّوا بشیعه علی، فانّ الرجل منهم لَشفیع لِعدد ربیعه و مضر).
[3] . بحار الأنوار، ج 8، ص 39، ح 19، در آخر حدیث دارد که و از در دیگر بقیه مسلمین داخل میشوند.
