نویسنده: آیت الله غیاث الدین محمدی

غدیر، تجلی گاه امر مهم امامت و ولایت حقّه امیرالمؤمنین و فرزندان معصومش…
«غدیر» نام یک برکه آب است، حوضچه ای که، آب باران در آن جمع می شد و کاروانیان حیواناتشان را، در آن آب می دادند و «خم» نیز، نام آن بیابان است؛ لذا اگر معنای تحت اللفظی، کنیم غدیرخم چیزی نیست، امّا در سایه آن فرمان الهی، غدیرخم، تجلی گاه امر بسیار مهم، امامت و ولایت حقّه امیرالمؤمنین و فرزندان معصومش می باشد. و غدیر شناسی؛ یعنی امامت و ولایت حقّه را شناختن.

ولایت، یعنی سرپرستی…
در چارچوب، دین مقدس اسلام، نسبت به هیچ اصل و فرعی، آنچنان ندا نرسیده که راجع به ولایت، ندا رسیده است، ما نُودی بشیءٍ کما نودی بالولایه.
ولایت چیست؟ ولایت؛ یعنی سرپرستی. نوزاد انسان، که به دنیا می آید. اگر پدر و مادر با همه دلسوزی و آگاهی، به این نوزاد نرسند، هزاران آسیب و خطر، او را نابود می کند. کلّ موجودیّت و هستی بچه، در گرو حمایت و سرپرستی پدر و مادر است.

قلمرو عالم امکان در گرو اعمال ولایت خدا، پیامبر و ائمه اطهار «علیهم السلام» است…
به اعتقاد فلاسفه بزرگ و الهیون ما، قلمرو عالم امکان، اعم از عالم خلق و عالم امر، همه و همه نیاز به سرپرستی و اعمال ولایت دارند.
اگر یک لحظه، اعمال ولایت از طرف خدای متعال، پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» و امیرالمؤمنین «علیه السلام» که مقام ولایت دارد، قطع شود، مجموعه عالم نابود شده و از بین می رود:

اگر نازی کند آنی
بهم ریزند قالب ها

برای روشن شدن بحث، یک مثال می زنم،‌ تکیه گاه و منبع تأمین کننده برق و نیروی الکتریسته کجاست؟ اگر لحظه ای این تکیه گاه دچار مشکل شود، برق قطع خواهد شد.
در حکمت متعالیه داریم، که موجودات عالم، دو بخش اند: یک بخش، موجودات واجب بالذّات که همان، ذات حضرت حق است و به هیچ چیز و هیچ کس، اتکا ندارد، او صمد است، الله الصمد، صمد بودن؛ یعنی موجودی که همگان به او نیازمندند و او به هیچ کس غیر از خودش، احتیاج ندارد، او غنی علی الاطلاق است، أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ.(1) در مقابل، همه موجودات ــ ما سوی الله ــ را، ممکن بالذات می گوئیم، یعنی موجودی که تار و پود وجودش، از فقر و نیاز ساخته شده و فقیر بالذّات است. حال که، فقیر بالذّات است، باید امدادها، از خزانه غیبی برسد، تا این موجود زنده بماند، در غیر اینصورت نابود خواهد شد.
بعضی از فلاسفه اشتباهاً، گفته اند: موجودات در حدوث محتاج به علت اند، اما در بقاء محتاج به علت، نیستند. در مقابل اینان، حکما و عرفای بزرگ ما، که سر سلسله آنها، حضرت امام «رحمه الله علیه» است، می گویند: موجودات حدوثاً و بقائاً، محتاج به علت اند، در دوام و بقائشان نیز، محتاج هستند. اگر کارخانه برق را قطع کند، برقی نخواهیم داشت. عالم امکان نیز، اینچنین است، اگر یک لحظه غنی علی الاطلاق به ممکن بالذات، نیرو نفرستد همه چیز از بین می رود و در این میان بعضی موجودات آسیب پذیرترند و آسیب پذیری انسان از جمادات،
نباتات و حیوانات، بیشتر است.

امیرالمؤمنین «علیه السلام» ولی الله است و اعمال ولایت دارد…
تمام ناموس عالم تکوین، در اختیار ولایت و سرپرستی امیرالمؤمنین «علیه السلام» و ائمه اطهار می باشد. حضرت زهرا «علیهاالسلام» نیز ولیه الله است.
از امیرالمؤمنین «علیه السلام» پرسیدند: یا علی تو بالاتری یا آدم، نوح یا پیامبران اولوالعزم؟ حضرت فرمود: اگر بخواهم حق مطلب را بگویم:

منم موسی منم عیسی، منم طور
منم طاها، منم یاسین منم نور

منور می کنم شمس و قمر را
مقدر می کنم رزق و قدر را

در نهج البلاغه دارد که، نحن صنائعُ الله، ما چهارده نور مقدس، ساخته و پرداخته دست خدائیم و عالم امکان، یکجا دست پرورده ماست. شاید عده ای بگویند، این حرفها را نزن! علی اللّهی می شوی. علی اللّهی، کسی است که، خدا را قبول ندارد و کافر است. این عالم یک خدا دارد و یک کدخدا. خدای عالم آن خدائیست که عالم را آفریده و کدخدای عالم، علی و ائمه «علیهم السلام» هستند.
امام جواد «علیه السلام» می فرماید: ما ائمه در شکم مادر، وقتی 4 ماهه می شویم، به تمام عالم امکان اشراف داریم، حتی می دانیم چه تعداد قطره باران از آسمان نازل می شود و چه قطره ای برای بشر مفید و یا مضر است.
این بدختی انسان است، که تمام موجودات، ولایت حقّه علی و آل علی را با جان و دل خریده اند و تسلیم شده اند، اما او (انسان) همچنان عناد می ورزد و دشمنی می کند. غدیر، برای اینست که واقعاً، ولایت حقّه علی و آل علی را بشناسیم و زنده کنیم.
در روایت داریم: لو لا الحُجّه لساخَتِ الارضُ بِاهلها (2)، اگر حجت (نماینده تام الاختیار) در عالم نباشد، تمام عالم از دست می رود.

آداب عید غدیرخم…
جمال السالکین مرحوم سید بن طاووس، که از زهّاد و عبّاد علمای شیعه است و خدمت امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف»، نیز رسیده است در کتاب اقبال الاعمال خود آورده است که: در روز قیامت 4 روز، با عظمت وارد می شوند، که این چهار روز، روز جمعه، عید قربان، عید فطر و عید غدیر هستند و در میان این چهار روز، عید غدیر از همه با عظمت تر است، آنچنان که عروس با عظمت، طرف حجله می رود، عید غدیر را مردم، بدرقه می کنند و به سوی بهشت می برند. بعد فرمود: یکی از آداب عید غدیرخم، روزه گرفتن است، اگر کسی روز عید غدیر را روزه بگیرد، مانند اینست که از اول عمر دنیا تا آخر عمر را، روزها روزه و شب ها، احیا گرفته باشد.
از شما می پرسیم، کره زمین چه زمانی، متولد شده است؟ دانشمندان معتقدند، 6 میلیارد سال است که کار می کند و 6 میلیارد سال دیگر هم باید کار کند. اما، دنیا فقط کره زمین نیست، تمام قلمرو عالم فیزیک، دنیاست؛ لذا ما تاریخچه پیدایش دنیا را، نمی دانیم. اما در حدیث داریم، اگر یک عارف بالله همه عمر دنیا را، روزها روزه بگیرد و شب ها احیا کند، ثوابش برابر است با یک روز، روزه کسی که در عید غدیر روزه گرفته است. این نشان می دهد، مسأله ولایت، مسأله مهمی است.
حال ممکن است، کسی نتواند این روز را روزه بگیرد، در حدیث داریم: کسی که یک روزه دار را، روز عید غدیر افطار دهد، ثوابش مثل اینست که ده فئام را افطار داده است. پرسیدند فئام چیست؟ فرمود: مئتی ألف نبیٍّ و شهیدٍ و صدّیق، یکی دو میلیون پیغمبر و شهید و صدیق را افطار داده اید. (هر فئام، 2000 هزار است که 10 برابر آن، 2 میلیون می شود)؛ لذا این بیانگر، عظمت مقوله امامت و ولایت است. به قول آن متأله بزرگ:

اختران پرتو مشکاه دل انور ماست
دل ما مظهر کل، کل همگی مظهر ماست

نه همین اهل زمین را همه باب اللّهیم
نُه فلک در دورانند به گرد سرما

بر ما پیر خرد طفل دبیرستانی است
فلسفی مقتبسی از دل دانشور ماست

عید غدیر، عیدُ الله الاکبر است…
18 ذی الحجه، روز بزرگی است. تمام پیغمبران الهی، وصی و جانشین خود را در 18 ذی الحجه معرفی کرده اند. اما، متأسفانه غدیر، مظلوم است.
سید بن طاووس می فرماید: کاری که شیعه، برای عاشورا کرد اگر برای غدیر، کرده بود غدیر اینقدر، غریب نبود. الان یک میلیارد، سنّی مذهب هستند که، اسم غدیر به گوششان نخورده است.
در حدیث داریم: روز عید غدیر، لباس سفید و شاد بپوشید و این نشانه، اهمیت غدیر است. روز عید غدیر، عیدُالله الاکبر است. عید قربان و عید فطر، عید مسلمانان هستند، روز نزول مائده، عید انسان هاست، اما عید غدیر، عید خداست. فرمود: (3) روز عید غدیر، روز تبّسم است. هر کس روز عید غدیر، یک لبخند، به صورت خواهر و برادر دینی خود بزند، خدا هزار حاجت او را برآورده می کند و برای لبخند شما در بهشت، قصری از دُرّ سفید بنا می کند. روز عید غدیر، روز زینت است، کسی که زینت کند، خدا تمام گناهان عمر او را، می آمرزد و یک فوج ملک می فرستد تا، ثواب نماز و ذکر شما را ثبت کنند تا عید غدیر آینده. کسی که عید غدیر را برای حقانیّت علی «علیه السلام» جشن گرفته است، اگر مُرد شهید از دنیا رفته است.
و باز فرمود: (4) کسی که عید غدیر، به زیارت برادر مؤمن خود برود، خدا هفتاد نمونه نور وارد قبرش می کند، از این روز قبر شما را، هفتاد هزار ملک در هر روز می بوسند و زیارت می کنند، چون شما به زیارت یاران و دوستان و موالیان حضرت علی «علیه السلام» رفته اید…
«والسّلام علیکم و رحمه الله و برکاته»

پی نوشت ها :

1.یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ. (فاطر؟ 15).
2.اگر حجّت خدا در روی زمین نباشد، زمین اهلش را نابود می کند.
3.سید ابن طاووس / اقبال الاعمال.
4.همان.
منبع :حسینی مقدم، سید اسماعیل؛ (1387)، گلواژه غدیر، نشر وابسته به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه، چاپ اول 1387.