1- پیامبر صلى الله علیه و آله:
أَنَّ رَجُلًا أَتَى سَیِّدَنَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و آله فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ عَلِّمْنِی خُلُقاً یَجْمَعُ لِی خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ فَقَالَ لَا تَکْذِب
مردى به رسول خدا صلى الله علیه و آله عرض کرد: به من اخلاقى بیاموزید که خیر دنیا و آخرت در آن جمع باشد، حضرت فرمودند: دروغ نگو.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 69 ، ص 262، ح 43
2- امام على علیه السلام:
لَیسَ الکَذِبُ مِن خَلائِقِ الإِسلامِ؛
دروغگویى از اخلاق اسلام نیست.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 220 ، ح 4379
3- امام على علیه السلام:
(علامه) اَلایمانُ أَن تُؤثِرَ الصِّدقَ حَیثُ یَضُرُّکَ عَلَى الکَذِبِ حَیثُ یَنفَعُکَ؛
(نشانه) ایمان، این است که راستگویى را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویى، گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهى.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 556 ، حکمت 458
4- امام سجاد علیه السلام:
اِتَّقُوا الکَذِبَ الصَّغیرَ مِنهُ وَ الکَبیرَ، فى کُلِّ جِدٍّ وَ هَزلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذا کَذِبَ فِى الصَّغیرِ اجتَرَأَ عَلَى الکَبیرِ؛
از دروغ کوچک و بزرگش، جدّى و شوخیش بپرهیزید، زیرا انسان هرگاه در چیز کوچک دروغ بگوید، به گفتن دروغ بزرگ نیز جرئت پیدا مى کند.
تحف العقول ص 278
5- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلکَذِبُ یَنقُصُ الرِّزقَ؛
دروغ، روزى را کم مى کند.
نهج الفصاحه ص 373 ، ح 1087
6- امام على علیه السلام:
یَکْتَسِبُ الْکَاذِبُ بِکَذِبِهِ ثَلَاثاً سَخَطَ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ اسْتِهَانَهَ النَّاسِ بِهِ وَ مَقْتَ الْمَلَائِکَهِ لَه
دروغگو با دروغگویى خود سه چیز بدست مى آورد: خشم خدا را نسبت به خود، نگاه تحقیرآمیز مردم را نسبت به خود و دشمنى فرشتگان را نسبت به خود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 221 ، ح 4418
7- امام صادق علیه السلام:
إِنَّ مِمَّا أَعَانَ اللَّهُ بِهِ عَلَى الْکَذَّابِینَ النِّسْیَان
از جمله کمکهاى خداوند بر ضد دروغگویان فراموشى است.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص 341، ح 15
8- امام عسکرى سلام الله علیه:
جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِی بَیْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْکَذِبُ.
همه پلیدى ها را در خانه اى نهادند و کلید آن، دروغ است.
بحارالانوار(ط-بیروت) ج 69 ، ص 263
9- پیامبر صلى الله علیه و آله:
إِنَّ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ أَحَبَّ الکَذِبَ فِى الصَّلاحِ و َأبغَضَ الصِّدقَ فِى الفَسادِ؛
خداوند عزوجل، دروغى را که باعث صلح و آشتى شود دوست دارد و از راستى که باعث فتنه شود بیزار است.
من لا یحضره الفقیه ج4، ص 353، ح5762
10- پیامبر صلى الله علیه و آله:
الصدق طمأنینه و الکذب ریبه
راستگویى [مایه] آرامش و دروغگویى [مایه] تشویش است.
نهج الفصاحه ص 548 ، ح 1864
11- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اعْلَمْ أَنَّ الصِّدْقَ مُبَارَکٌ وَ الْکَذِبَ مَشْئُوم
بدان که راستگویى، پر برکت است و دروغگویى، شوم.
تحف العقول ص 14
12- پیامبر صلى الله علیه و آله:
أَنَا زَعِیمٌ بِبَیْتٍ فِی رَبَضِ الْجَنَّهِ وَ بَیْتٍ فِی وَسَطِ الْجَنَّهِ وَ بَیْتٍ فِی أَعْلَى الْجَنَّهِ لِمَنْ تَرَکَ الْمِرَاءَ وَ إِنْ کَانَ مُحِقّاً وَ لِمَنْ تَرَکَ الْکَذِبَ وَ إِنْ کَانَ هَازِلًا وَ لِمَنْ حَسُنَ خُلُقُهُ.
من براى کسى که بگو مگو را رها کند، هر چند حق با او باشد و براى کسى که دروغ گفتن را اگر چه به شوخى باشد، ترک گوید و براى کسى که اخلاقش را نیکو گرداند، خانه اى در حومه بهشت و خانه اى در مرکز بهشت و خانه اى در بالاى بهشت ضمانت مى کنم.
خصال ص 144، ح 170
13- پیامبر صلى الله علیه و آله:
عَلَیکُم بِالصِّدقِ فَاِنَّهُ مَعَ البِرِّ وَ هُما فِى الجَنَّهِ وَ ایّاکُم وَ الکِذبِ فَاِنَّهُ مَعَ الفُجورِ وَ هُما فِى النّارِ ؛
شما را سفارش مى کنم به راستگویى، که راستگویى با نیکوکارى همراه است و هر دو در بهشت اند و از دروغگویى بپرهیزید که دروغگویى همراه با بدکارى است و هر دو در جهنم اند.
نهج الفصاحه ص 572 ، ح 1976
14- امام صادق علیه السلام:
لَا یَنْبَغِی لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ یُوَاخِیَ الْفَاجِرَ وَ لَا الْأَحْمَقَ وَ لَا الْکَذَّابَ.
سزاوار نیست که مسلمان با بدکار و احمق و دروغگو رفاقت کند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص 640، ح 3
15- پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَنْ عَامَلَ النَّاسَ فَلَمْ یَظْلِمْهُمْ وَ حَدَّثَهُمْ فَلَمْ یَکْذِبْهُمْ وَ وَعَدَهُمْ فَلَمْ یُخْلِفْهُمْ فَهُوَ مِمَّنْ کَمُلَتْ ْ مُرُوَّتُه وَ ظَهَرَتْ عَدَالَتُهُ وَ وَجَبَتْ أُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَتْ غَیْبَتُهُ.
هر کس در معاشرت با مردم به آنان ظلم نکند، دروغ نگوید و خلف وعده ننماید، جوانمردیش کامل، عدالتش آشکار، برادرى با او واجب و غیبتش حرام است.
تحف العقول ص 57 – خصال ص 208، ح 28
16-امام صادق علیه السلام:
سِتَّهٌ لَا تَکُونُ فِی مُؤْمِنٍ الْعُسْرُ وَ النَّکَدُ وَ الْحَسَدُ وَ اللَّجَاجَهُ وَ الْکَذِبُ وَ الْبَغْیُ.
شش (صفت) در مؤمن نیست: سخت گیرى، بى خیرى، حسادت، لجاجت، دروغگویى و تجاوز.
تحف العقول ص377
17- امام على علیه السلام:
لَا تَسْتَشِرِ الْکَذَّابَ فَإِنَّهُ کَالسَّرَابِ یُقَرِّبُ عَلَیْکَ الْبَعِیدَ وَ یُبَعِّدُ عَلَیْکَ [إِلَیْکَ] الْقَرِیب
با دروغگو مشورت نکن، چون دروغگو، مانند سراب، دور را در نظرت نزدیک نشان مى دهد و نزدیک را دور.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 442 ، ح 10092
18- امام على علیه السلام:
لَوْ تَمَیَّزَتِ الْأَشْیَاءُ لَکَانَ الصِّدْقُ مَعَ الشَّجَاعَهِ وَ کَانَ الْجُبْنُ مَعَ الْکَذِب
اگر خصلت ها از یکدیگر متمایز و جدا شوند، هر آینه راستى با شجاعت باشد و بزدلى با دروغ.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 219 ، ح 4349
19- امام صادق علیه السلام:
تَرکُ الحُقوقِ مَذَلَّهٌ وَ إِنَّ الرَّجُلَ یَحتاجُ إِلى أَن یَتَعَرَّضَ فیها لِلکَذِبِ؛
ندادن حقوق (دیگران) ذلّت مى آورد و انسان در این باره مجبور به دروغ گفتن مى شود.
تحف العقول ص 360
20- امام حسن عسکری علیه السلام:
جُعِلتِ الخَبائِثُ فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُهُ الکَذِبَ؛
تمام پلیدیها در خانه ای قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است.
نزهه الناظر و تنبیه الخاطر ص 145 – بحار الانوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 377
21- امام على علیه السلام:
اَدَّبْتُ نَفْسى فَما وَجَدْتُ لَها بِغَیرِ تَقْوَى الاْلهِ مِنْ اَدَبِ
فى کُلِّ حالاتِها وَ اِن قَصُرَتْ اَفْضَلَ مِنْ صَمْتِها عَنِ الْکَذِبِ
وَ غیبَهِ النّاسِ اَن غیبَتَهُم حَرَّمَها ذُوالْجَلالِ فِى الْکُتُبِ
اِن کانَ مِن فِضَّهٍ کَلامُکِ یا نَفْسُ فَاِنَّ السُّکوتَ مِن ذَهَبِ؛
به ادب و تربیت نفس خود پرداختم و براى آن / ادبى بهتر از تقواى الهى در تمام حالاتش نیافتم
و اگر از پس این امر برنیامد / براى آن چیزى بهتر از دم فروبستن از دروغ نیافتم
و از غیبت مردمان، همانا غیبت آنان را / خداوند با عظمت در کتابها حرام کرده است
اى نفس، اگر سخن تو / نقره است، سکوت طلاست
دیوان امیرالمومنین ص 69
22- امام صادق علیه السلام:
الْمُؤْمِنُ لَا یُخْلَقُ عَلَى الْکَذِبِ وَ لَا عَلَى الْخِیَانَهِ وَ خَصْلَتَانِ لَا یَجْتَمِعَانِ فِی الْمُنَافِقِ سَمْتٌ حَسَنٌ وَ فِقْهٌ فِی سُنَّهٍ.
مؤمن در سرشتش دروغ و خیانت نیست و دو صفت است که در منافق جمع نگردد: سیرت نیکو و دین شناسى.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص 251 – تحف العقول ص367
23- امام على علیه السلام:
تَحَرِّى الصِّدقِ وَ تَجَنُّبُ الکَذِبِ اَجمَلُ شیمَهٍ وَ اَفضَلُ اَدَبٍ؛
راستگو بودن و پرهیز نمودن از دروغ، زیباترین اخلاق و بهترین ادب است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 217 ، ح 4294
24- امام على علیه السلام:
اَلصّادِقُ عَلى شَفا مَنجاهٍ وَ کَرامَهٍ وَ الکاذِبُ عَلى شُرُفِ مَهواهٍ وَ مَهانَهٍ؛
راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 117 ، خطبه 86
25- امام على علیه السلام:
یَبلُغُ الصّادِقَ بِصِدقِهِ ما یَبلُغُهُ الکاذِبَ بِاحتیالِهِ؛
راستگو، با راستگویى خود به همان مى رسد که دروغگو با حیله گرى خود.
غررالحکم و دررالکلم ص 809
26- امام موسى کاظم علیه السلام :
اَداءُ الاَمانَهِ وَ الصِّدقُ یَجلِبانِ الرِّزقَ، و َالخیانَهُ وَ الکَذِبُ یَجلِبانِ الفَقرَ وَ النِّفاقَ؛
اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى کند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مى شود.
تحف العقول ص 403
27- امام باقر علیه السلام:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أَقْفَالًا وَ جَعَلَ مَفَاتِیحَ تِلْکَ الْأَقْفَالِ الشَّرَابَ وَ الْکَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرَابِ.
به راستى که خداوند عزوجل براى شر قفل هایى گذارد و کلید آن قفل ها را شراب قرار داد و دروغ از شراب بدتر است.
کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 339، ح 3
28- امام صادق علیه السلام:
الْکَلَامُ ثَلَاثَهٌ صِدْقٌ وَ کَذِبٌ وَ إِصْلَاحٌ بَیْنَ النَّاسِ قَالَ قِیلَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا الْإِصْلَاحُ بَیْنَ النَّاسِ قَالَ تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ کَلَاماً یَبْلُغُهُ فَتَخْبُثُ نَفْسُهُ فَتَلْقَاهُ فَتَقُولُ سَمِعْتُ مِنْ فُلَانٍ قَالَ فِیکَ مِنَ الْخَیْرِ کَذَا وَ کَذَا خِلَافَ مَا سَمِعْتَ مِنْهُ.
سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح میان مردم به آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح میان مردم چیست؟ فرمودند: از کسى سخنى درباره دیگرى مى شنوى که اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى شود. پس تو آن دیگرى را مى بینى و بر خلاف آنچه شنیده اى، به او مى گویى: از فلانى شنیدم که در خوبى تو چنین و چنان مى گفت.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص 341، ح 16
29- امام على علیه السلام:
لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِکُلِّ ما سَمِعتَ بِهِ، فَکَفى بِذلِکَ کَذِبا؛
هر چه را شنیدى براى مردم بازگو مکن، که همین براى دروغگویى (تو) کافى است.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 459 ، از نامه 69
30- امام على علیه السلام:
اَمرانِ لا یَنفَکّانِ مِنَ الکَذِبِ: کَثرَهُ المَواعیدِ، وَ شِدَّهُ الاعتِذارِ؛
دو چیز از دروغ جدا نمى شود: بسیار وعده دادن و به شدت عذرخواهى نمودن.
شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید ج 20، ص 287، ح 282
31- امام على علیه السلام:
اَلکَذِبُ فِى العاجِلَهِ عارٌ وَ فِى الآجِلَهِ عَذابُ النّارِ؛
دروغ در دنیا ننگ و عار است و در آخرت عذاب جهنم.
غررالحکم و دررالکلم ص 91 ، ح 1737
32- امام على علیه السلام:
لَیسَ لِکَذوبٍ اَمانَهٌ، وَ لا لِفُجورٍ صیانَهٌ؛
دروغگو امانتدار نیست و بدکار، نگهدارنده اسرار.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 220 ، ح 4387
33- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَصدیقا لِلنّاسِ اَصدَقُهُم حَدیثا وَ اِنَّ اَشَدَّ النّاسِ تَکذیبا اَکذَبُهُم حَدیثا؛
هر کس راستگوتر است سخن مردم را بیشتر باور مى کند و هر کس دروغگوتر است مردم را بیشتر دروغگو مى داند.
نهج الفصاحه ص 272 ، ح 591
34- پیامبر صلى الله علیه و آله:
ثلاث من کنّ فیه فهو منافق و إن صام و صلّى و حجّ و اعتمر و قال: «إنّی مسلم» من إذا حدّث کذب و إذا وعد أخلف و إذا ائتمن خان.
سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید.
نهج الفصاحه ص 422 ، ح 1280
35- پیامبر صلى الله علیه و آله:
آیَهُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: اِذا حَدَثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذا اؤتُمِنَ خانَ؛
نشان منافق سه چیز است: 1 – سخن به دروغ بگوید . 2 – از وعده تخلف کند .3 – در امانت خیانت نماید .
نهج الفصاحه ص 156 ، ح 7