نویسنده: علی اصغر رضوانی

1- امامت امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره امام حسین (علیه السلام) عرضه می‌دارد:
«و صل علی الحسین بن علی امام المؤمنین و وارث المرسلین و حجه رب العالمین» (1)؛
«و بر حسین بن علی، امام مؤمنان، و وارث پیامبران و حجت پروردگار عالمیان درود فرست».
در این فقرات نیز سه عنوان برای امام حسین (علیه السلام) ذکر شده است؛
1- امام مؤمنان، 2- وارث علم انبیاء مرسل، 3- حجت پروردگار عالمیان

2- اخلاص در ولایت امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علیک، سلام… المخلصِ فی ولایتک» (2)؛
«سلام بر تو، سلام… کسی که در ولایت و دوستی تو خالص است».
امام حسین (علیه السلام) از جمله دوازده امامی است که از جانب خداوند متعال به امامت رسیده و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز به امامت و وصایت او تصریح نموده است، و لذا بر عموم مسلمین خصوصاً دوستانش ولایت دارد، و بر ماست که بر ولایت او اخلاص داشته باشیم تا از برکات آن بهره‌مند شویم؛ زیرا پذیرش ولایت آن بزرگوار در حقیقت به نفع خودمان می‌باشد.

3- امام حسین (علیه السلام)؛ مرجع دینی مردم
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«اشهد انّک… کنت… معدن الاحکام» (3)؛
«گواهی می‌دهم که تو… معدن حکم‌ها بودی».
امام حسین (علیه السلام) کسی بود که از سرچشمه‌ی علم پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) شهر علم او یعنی حضرت علی (علیه السلام) سیراب شده و در دامان آنان پرورش یافته بود و لذا مرجع دینی مردم به حساب می‌آمد. و نیز میراث علمی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) که نزد پدرش حضرت علی (علیه السلام) بود و از او به برادرش امام حسن (علیه السلام) منتقل شد، بعد از شهادت او به امام حسین (علیه السلام) منتقل گشت.

4- حرمت امام حسین (علیه السلام) نزد خداوند متعال
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که در مورد امام حسین (علیه السلام) می‌فرمود:
«السلام علیک، سلام العارف بحرمتک» (4)؛
«سلام بر تو، سلام آگاه به حرمت و احترامت».
امام حسین (علیه السلام) هم امام است و هم معصوم و هم دارای فضایل و مناقب بی‌شمار، از آن جمله رسیدن به مقام شهدا و شهید شهیدان، لذا بدین جهت دارای حرمت و احترام ویژه و خاصی نزد خداوند متعال است، و بر ماست که به حرمت او معرفت پیدا کرده و آن را پاس بداریم.

5- امامان از ذریه‌ی امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که فرمود:
«السلام علی مَن الائمه من ذریته» (5)؛
«سلام بر کسی که امامان از فرزندان اوست».
مطابق روایتی که آمده از خصلت‌ها و خصوصیات امام حسین (علیه السلام) که عوض شهادتش خداوند متعال به او عنایت کرده این که امامت از ذریه‌ی امام حسن (علیه السلام) به ذریه‌ی امام حسین (علیه السلام) منتقل شد و این کرامتی بس بزرگ است که منشأ آن شهادت و فداکاری آن حضرت بوده است.

6- امام حسین (علیه السلام) از اصحاب کساء
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که فرمود:
«السلام علی خامس اصحاب الکساء» (6)؛
«سلام بر پنجمین فرد از آل عبا».
آیه‌ی «تطهیر» که دلالت بر طهارت و عصمت از گناه و سهو و اشتباه و نسیان دارد بر پنج تن آل عبا نازل شد که یکی از آن‌ها حضرت امام حسین (علیه السلام) بوده است.
خداوند متعال می‌فرماید:
(إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) (7)؛
«خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد».

7- امام حسین (علیه السلام)، سید شهدا
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره‌ی امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علی شهید الشهداء» (8)؛
«سلام بر سید شهداء».
در طول تاریخ بشریت خیلی‌ها در راه حق و حقیقت و پیاده شدن احکام الهی و مبارزه‌ی با مستکبران به شهادت رسیده و جان خود را فدا کردند ولی کاری که امام حسین (علیه السلام) انجام داد هرگز قابل مقایسه‌ی با دیگران نیست، و لذا هیچ روزی به مانند روز عاشورا نبوده و نخواهد بود، و بدین جهت است که او را سید و سرور شهیدان و شهید شهدا لقب داده‌اند.

8- امام حسین (علیه السلام)، فریاد برآورنده‌ی به حق و بیّنه
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«… و صدعت بالحق و البیّنه» (9)؛
«… و به حق و بیّنه فریاد برآوردی».
گاهی باطل چنان در جامعه گسترش می‌یابد که برای امر به معروف و نهی از منکر باید فریاد برآورد و با بیّنه و برهان مردم را به سوی حق دعوت نمود، همان‌گونه که امام حسین (علیه السلام) چنین نمود.

9- قیام امام حسین (علیه السلام) با اهل بیت و یاران، در راه حق
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«… فسرتَ فی اولادک و اهالیک و شیعتک و موالیک» (10)؛
«… و با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستانت به راه افتادی».
گاهی مصالح اقتضا می‌کند که انسان با اهل بیت و اولاد و شیعیان و موالی خود قیامی را شروع کند و آنان نیز در نهی از منکر و امر به معروفش شریک باشند و حتی خون آن‌ها هم با خون خودشان در راه اهداف بلند اسلام مخلوط شود، همان‌گونه که امام حسین (علیه السلام) در قیام خود در صحرای کربلا چنین نمود.

10- تقرب به سوی خدا با محبت امام حسین (علیه السلام) و برائت از دشمنان او
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علیک، سلام… المتقربِ الی الله بمحبتک، البریء من اعدائک» (11)؛
«سلام بر تو، سلام کسی که… خواهان نزدیکی به خدا با محبت تو، و بیزار از دشمنانت می‌باشد».
تقرب به سوی خدا با محبت و دشمنی است، محبت به اولیای الهی از آن جمله امام حسین (علیه السلام) و بغض و دشمنی نسبت به دشمنان اولیای الهی از آن جمله قاتلان امام حسین (علیه السلام)، و دین هم جز حبّ و بغض حقیقی و به مورد نیست، و این حبّ و بغض است که انسان را پیرو محبوب حقیقی و مخالف افراد پست می‌کند.

11- شفا در تربت امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که فرمود:
«السلام علی من جُعِلَ الشفاء فی تربته» (12)؛
«سلام بر کسی که خداوند شفا را در تربت او قرار داد».
در روایات آمده که خداوند متعال در عوض شهادت امام حسین (علیه السلام) سه امتیاز به او داد که به دیگران نداده است؛ یکی آن‌که شفا را در تربتش قرار داده، و لذا هرگاه مریضی از آن به اندازه‌ی یک نخود به نیّت شفا بخورد به اذن خداوند متعال اگر صلاح باشد شفا پیدا می‌کند.

12- اجابت دعا زیر گنبد امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که فرمود:
«السلام علی من الاجابه تحت قبّته» (13)؛
«سلام بر کسی که اجابت دعا در زیر گنبد اوست».
در روایت آمده که خداوند متعال عوض شهادت امام حسین (علیه السلام) به او سه خصلت داده است؛ یکی از آن‌ها اجابت دعا زیر قبّه‌ی ایشان است، اگر مصلحت باشد. و ممکن است که معنای حدیث این باشد که هر دعایی هر جای عالم می‌شود و صلاح است که به اجابت برسد زیر قبه‌ی امام حسین (علیه السلام) به هدف اجابت نایل می‌گردد.

13- برپایی عزا در سوگ امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«و اختلفت جنود الملائکه المقربین، تُعَزِّی اباک امیرالمؤمنین و اقیمتْ لک المآتم فی اعلی علّیین» (14)؛
«فرشتگان مقرب برای سوگواری و تسلیت گفتن به پدرت امیرمؤمنان نزد او می‌رفتند و در اعلی علّیین برایت مجلس عزا و ماتم برپا شد».
از آداب دعا، تعزیت گفتن به صاحبان آن و برپایی مراسم عزاداری است، همان کاری که بین مردم مرسوم بوده و حتی صحابه آن را در سوگ امواتشان انجام می‌دادند و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز به آن تشویق کرده است. کاری که ملائکه‌ی آسمان در اعلی علّیین برای امام حسین (علیه السلام) انجام دادند.

14- شکسته شدن دل در مصیبت امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره‌ی امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علیک… سلام من قلبه بمصابک مقروح» (15)؛
«سلام بر تو… سلام کسی که قلبش در مصیبت تو مجروح است».
کاری که امام حسین (علیه السلام) کرد و جانفشانی که او با اهل بیتش در راه خدا و دینش نمود، دل هر انسانی را جریحه‌دار می‌کند گرچه مسلمان هم نباشد. و لذا مشاهده می‌کنیم که بسیاری از افراد غیر مسلمان هستند که وقتی واقعه و حوادث کربلا را می‌شنوند متأثر شده و دلشان شکسته و قلبشان جریحه‌دار می‌گردد.

15- گریه در ذکر امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره‌ی امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علیک… سلام من… دَمْعُهُ عند ذکرک مسفوح» (16)؛
«سلام بر تو… سلام کسی که… اشکهایش هنگام ذکر [مصیبت تو] ریزان است».
گریه ناشی از سوز دل و شکستن و جریحه‌دار شدن آن است. گریه در سوگ اولیا و جانفشانی آن‌ها نه تنها تأثیر منفی روانی نداشته و حالت افسردگی ایجاد نمی‌کند بلکه می‌تواند حالت معنوی عجیبی در روح و روان انسان داشته باشد، و قلب زنگار دیده‌ی انسان گناهکار را شستشو دهد.

16- همه‌ی عالم گریان در سوگ امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره‌ی مصیبت امام حسین (علیه السلام) می‌فرماید:
«بکت السماء و سکّانها و الجنان و خزّانها و الهِضاب و اقطارها، و البحار و حیتانها، و الجنان و وِلدانها و البیت و المقام، و المشعر الحرام، و الحلّ و الحرام» (17)؛
«آسمان و ساکنانش، و بهشت و خزینه دارانش، و کوه‌های گسترده بر روی زمین و کرانه‌هایش، و دریاها و ماهیانش، و جنّیان و فرزندانشان، و خانه‌ی خدا و مقام ابراهیم، و مشعر الحرام، و حلّ و احرام، بر او گریستند».
کاری که امام حسین (علیه السلام) انجام داد دوست و دشمن را به گریه درآورده و به تحسین واداشت و نه تنها موجودات ذی شعور بلکه تمام موجودات عالم و ذرات آن بر آن حضرت گریه کردند.

17- سینه زنی در سوگ امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که خطاب به امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«و لطمت علیک الحور العین» (18)؛
«و به خاطر تو حور العین بر سینه زد».
یکی از انواع عزاداری‌ها و سوگواری در مصیبت امام حسین (علیه السلام) سینه زنی یا صورت زنی است، کاری که حتی ملائکه در سوگ امام حسین (علیه السلام) انجام دادند.

18- زنا زاده بودن قاتلان امام حسین (علیه السلام)
از امام زمان (علیه السلام) نقل شده که درباره امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«السلام علی قتیل الادعیاء» (19)؛
«سلام بر کشته شده به دست زنازادگان».
یکی از عوامل شقاوت انسان‌ها و عاقبت به شرّی زنازادگی و زناکاری است، و لذا هنگامی که به تاریخ زندگی سرکردگان لشکر عمر بن سعد و عبیدالله بن زیاد رجوع می‌کنیم پی می‌بریم که بسیاری از آن‌ها این کار بوده‌اند.

پی‌نوشت‌ها:

1. جمال الاسبوع، ص 301.
2. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
3 . بحارالانوار، ج 101، ص 328.
4. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
5. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
6. همان.
7. احزاب، آیه 33.
8. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
9. مزارکبیر، ص 165.
10. مزارکبیر، ص 165.
11. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
12. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
13. همان.
14. مزارکبیر، ص 165.
15. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
16. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
17. مزارکبیر، ص 165.
18. مزارکبیر، ص 165.
19. بحارالانوار، ج 101، ص 328.
منبع مقاله :
رضوانی، علی اصغر؛ (1388)، دین‌شناسی از دیدگاه حضرت مهدی (ع)، قم: انتشارات دلیل ما، چاپ اول