قیام و انقلاب جهانی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نشانه هایی دارد. دانستن این علائم، آثار مهمّی در پی خواهد داشت. از آنجا که این نشانه‌ها نوید بخش فرج مهدی آل محمد(صلی الله علیه و آله وسلم) است، وقوع هر یک از آنها نور امید را در دل‌های منتظران، پر فروغ‌تر خواهد کرد و برای معاندان و منحرفان مایه تذکّر و هشدار خواهد بود تا از بدی و تباهی دست بردارند همچنان که منتظران را برای درک ظهور و کسب قابلیت همراهی و حضور در کنار معصوم(علیه السلام) مهیاتر خواهد کرد. علاوه بر اینکه آگاهی از اتفاقاتی که در آینده رخ خواهد داد می‌تواند ما را در برنامه ریزی مناسب برای مواجهه بهتر با آنها یاری دهد، همانگونه که این علائم معیار خوبی برای تشخیص مدّعیان دروغین مهدویت است بنابراین اگر کسی ادّعای مهدویت کرد ولی قیام او همراه با این علائم نبود به سادگی می‌توان به دروغگو بودن او پی برد.
در روایات پیشوایان معصوم(علیه السلام) علائم فراوانی برای ظهور ذکر شده است که بعضی از آنها پدیده‌های طبیعی و عادی و بعضی غیر عادّی و معجزه آسا هستند.
ما از میان این علائم ابتدا آنهایی را که در منابع معتبر بیشتر به صورت برجسته ذکر شده بیان می‌کنیم و در پایان تعدادی از علائم دیگر را به اختصار برمی‌شمریم.
امام صادق(علیه السلام) در روایتی فرمود:
«]قیام[ قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پنج نشانه دارد: خروج سفیانی، یمانی، ندای آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و خسف بیداء.»1
اکنون با توجه به روایات، علائم پنجگانه یاد شده را که در روایات متعدد تکرار شده است توضیح می‌دهیم گرچه تمام جزئیات حوادث مربوط به آنها برای ما روشن نیست.
الف. خروج سفیانی
خروج سفیانی از علائمی است که در روایات فراوان آمده و اینگونه توصیف شده است: سفیانی مردی از نسل ابوسفیان است که اندکی پیش از ظهور از سرزمین شام قیام می‌کند. او جنایت کاری است که از قتل و کشتار هیچ پروایی ندارد و با دشمنان خود به شکل فجیعی رفتار می‌کند.
امام صادق(علیه السلام) درباره او فرمود:
«اگر سفیانی را ببینی پلیدترین مردم را مشاهده کرده ای»2
آغاز قیام او ماه رجب است. وی پس از تصرف شام و مناطق اطراف آن به عراق حمله کرده و در آنجا به کشتار گسترده‌ای دست می‌زند.
بر اساس بعضی از روایات از خروج تا کشته شدن او پانزده ماه به طول می‌انجامد.3
ب. خَسْف بَیداء
خسف به معنای فرو رفتن و بیداء منطقه‌ای میان مکه و مدینه است.
مقصود از خسف بیداء این است که سفیانی، لشگری را برای مقابله با امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سمت مکّه گسیل می‌دارد. هنگامی که لشگر او به منطقه بیداء رسید به صورتی معجزه آسا در زمین فرو می‌رود.
امام باقر(علیه السلام) در این باره فرمود:
«به فرمانده سپاه سفیانی خبر می‌رسد که مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سوی مکه رفته است، پس لشگری را در پی او روانه می‌کند ولی او را نمی‌یابد… چون لشگر سفیانی به سرزمین بیداء رسید ندا دهنده‌ای از آسمان آواز می‌دهد: «ای سرزمین بیداء آنان را نابود کن» پس آن سرزمین لشگر را در خود فرو می‌برد.»4
ج. خروج یمانی
قیام سرداری از سرزمین یمن یکی دیگر از علائم است که اندکی پیش از ظهور رخ خواهد داد. وی که مردی صالح و مؤمن است علیه بدی‌ها و انحرافات قیام می‌کند و با تمام توان با بدی‌ها و تباهی‌ها مبارزه می‌کند. البتّه جزئیات حرکت و اقدامات او برای ما چندان روشن نیست.
امام باقر(علیه السلام) در این باره فرمود:
«…در میان بیرق ها]یی که قبل از قیام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بلند می‌شود [پرچمی هدایت کننده‌تر از پرچم یمانی وجود ندارد که آن پرچم هدایت است چون به سوی صاحب شما (امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) دعوت می‌کند.5
د. صیحه آسمانی
یکی دیگر از علائمی که پیش از ظهور اتفاق می‌افتد صیحه آسمانی است. این ندای آسمانی که بر اساس بعضی از روایات ندای جبرئیل(علیه السلام) است در ماه رمضان شنیده می‌شود6و از آنجا که قیام مصلح کل، انقلابی جهانی است و همگان منتظر وقوع آن هستند؛ یکی از راه‌های آگاهی مردم جهان از این رویداد همین ندای آسمانی خواهد بود.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«قیام قائم(علیه السلام) تحقق نمی‌یابد مگر اینکه ندا دهنده‌ای از آسمان ندایی دهد که اهل مشرق و مغرب آن را بشنوند».7
این صیحه همچنانکه مایه شادمانی مؤمنان است هشداری برای بدکاران است تا از کردار زشت خود دست کشیده و به حلقه یاوران مصلح جهانی بپیوندند.
در باره محتوای این ندای آسمانی روایات مختلفی رسیده است از جمله امام صادق(علیه السلام) فرمود:
«ندا دهنده‌ای از آسمان به نام قائم(علیه السلام) و نام پدرش آواز می‌دهد».8
هـ. قتل نفس زکیه
نفس زکیه به معنای شخص به رشد و کمال رسیده و یا انسان پاک و بی گناهی است که قتلی انجام نداده است و مقصود از قتل نفس زکیه این است که اندکی پیش از قیام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) شخصیت برجسته و یا بی گناهی بدست مخالفان حضرت کشته می‌شود.
زمان این رخداد بر اساس بعضی از روایات 15 شب پیش از قیام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. امام صادق(علیه السلام) در این باره فرمود:
«بین قیام قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله وسلم) و کشته شدن نفس زکیه تنها 15 شب فاصله است.»9
علائم فراوان دیگری نیز در روایات ذکر شده است که بعضی از آنها عبارتند از:
خروج دجّال (موجودی حیله گر و پلید که بسیاری از انسان‌ها را گمراه می‌کند)، خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی در ماه مبارک رمضان، آشکار شدن فتنه‌ها و قیام مردی از خراسان.
گفتنی است توضیح و تحلیل این نشانه‌ها در کتاب‌های مفصّل، بیان شده است.10
پی نوشت ها:
1. الغیبه نعمانى، باب 14، ح 9، ص 261.
2. کمال الدین، ج 2، باب 57، ح 10، ص 557.
3. الغیبه نعمانى، باب 18، ح 1، ص 310.
4. همان، باب 14، ح 67، ص 289.
5. همان، باب14، ح 13، ص 264.
6. همان، باب14، ص 262.
7. الغیبه نعمانى، باب 18، ح 14، ص 265.
8. همان، باب 10، ح 29، ص 187.
9. کمال الدین، ج 2، باب 57، ح 2، ص 554.
10. ر.ک: بحارالانوار، ج 52، صص 181 الى 278.
