نویسنده: سید علی محمدی متکازینی

امام حسین (علیه السلام) و پاسداری از دین

از آموزه های امام حسین (علیه السلام)، پاسداری از مکتب اسلام و حرکت در مسیر ارزش های دینی است. امام حسین (علیه السلام) در سخت ترین شرایط، به همراه کودکان، همسر و خواهرانش در محاصره دشمن قرار گرفت و خواسته آنها را نپذیرفت و بر اهدافش پافشاری کرد. آن حضرت به این اقدام خود به همگان آموخت که خطرهای تهدید کننده نباید انسان را در رسیدن به اهدافش سست کند. امام حسین (علیه السلام) خطرها را به جان خرید و بدون هراس از دشمنان، در برابر آنها ایستاد و خود و یارانش حماسه ای پایدار و مقاومتی ماندگار از خویش به یادگار گذاشتند.
در تاریخ انقلاب اسلامی ایران نیز نمونه هایی از رادمردی پاسدارانی می توان یافت که برای دفاع از کیان و کشور خود، فداکاری کردند؛ افرادی که با روحیه شهادت طلبی، انسجام درونی و خلاقیت نظامی، در صحنه دفاع از انقلاب خوش درخشیدند. تشابه عملکرد و اهداف پاسداران با سیره عملی امام حسین (علیه السلام) موجب شد روز تولد آن حضرت، «روز پاسدار» نامیده شود. نسل خروشان انقلاب با الهام از پیام امام دریافت باید حرکت حق طلبانه امام حسین (علیه السلام) علیه استبداد و حکومت زور را ادامه دهد و در زمان خود، سیمایی دیگر از یاران با عزت حسین (علیه السلام) ترسیم کند. از این رو، با ایثار و شهادت، اندیشه خویش را جان داد و بی باکانه به صحنه آمد و خود را از فضای خموش و پرسکون و فریبنده دنیا رهانید و با دست های خالی قیام عاشورا را دگربار زنده و پیام نهضت را در فضای جهان طنین انداز کرد و به ندای ملکوتی امام حسین (علیه السلام) پاسخ مثبت داد.
امام خمینی (رحمه الله) در وصف این نسل انقلابی می فرماید: »مگر نه اینکه دستور آموزنده «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» باید سرمشق امت اسلامی باشد، قیام همگانی در هر روز و در هر سرزمین عاشورا، قیام عدالت خواهان با عده ای قلیل و ایمانی و عشقی بزرگ در مقابل ستمگران کاخ نشین و مستکبران غارتگر بود و دستور، آن است که این برنامه، سرلوحه زندگی امت در هر روز و در هر سرزمین باشد. روزهایی که بر ما گذشت، عاشورای مکرر بود و میدان ها و خیابان ها و کوی و برزن هایی که خون فرزندان اسلام در آن ریخت، کربلای مکرر و این دستور آموزنده، تکلیفی است و مژده ای؛ تکلیف از آن جهت که مستضعفان و اگرچه با عده ای قلیل علیه مستکبران، گرچه با ساز و برگ مجهز و قدرت شیطانی عظیم، مأمورند چونان سرور شهیدان قیام کنند و مژده که شهیدان ما را در شمار شهیدان کربلا قرار داده است و مژده که شهادت، رمز پیروزی است». (1)

تشکیل حکومت اسلامی

نقش اصلاحی اسلام به عنوان دینی جامع، بر کسی پوشیده نیست. اجرای اصول اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این دین ارزشمند، بدون تشکیل حکومت ممکن نیست. برخی علمای اسلامی بر این عقیده اند که مهم ترین انگیزه امام حسین (علیه السلام) از برپایی این قیام، ایجاد حکومت اسلامی بوده؛ زیرا نظام حکومتی اسلام بر پایه ولایت نهاده شده است. ولایت هم مؤلفه اعتقادی و هم مؤلفه سیاسی است که در خلافت نمود می یابد و حق امامان معصوم (علیهم السلام) است که ستم پیشگان تاریخ آن را غصب کرده اند. امام حسین (علیه السلام) در این باره می فرماید: «پس از آنکه خداوند، پیامبرش را به سوی خویش برد، مردم، حکومت و خلافت را که از آن ما بود، گرفتند. با این حال، ما هیچ نگفتیم تا در جامعه پراکندگی نباشد. این در حالی بود که می دانستیم، ما برای این حق مسلم، از کسانی که اکنون آن را عهده دار گشته اند، شایسته تریم.: (2)مهم ترین پیام پنهان در قیام حسینی، شناساندن رهبر صالح به امت اسلام و رسوا ساختن رهبران فاسد بوده است. دیگر پیام این قیام این حقیقت است که رهبری در اسلام بر پایه شایستگی و این مسئله در اصل تولی و تبری منظور شده است.

عاشورا و بیداری اسلامی

عاشورا نماد قیام مظلومان در برابر همه ستمگران تاریخ است. عاشورا اذان سرخ سالار شهیدان در ساحل فرات است که سکوت امت اسلامی را در هم می شکند و مردم را به عبادت خدا و آزادی از چنگال ستم گران فرا می خواند. امام حسین (علیه السلام) سلطه ستم گران و فاسدان را بر ملت های مظلوم را تاب نمی آورد و فریاد بر می آورد: «آگاه باشید که ناپاک فرزند ناپاک، مرا میان شمشیر کشیدن و ذلت و خواری دیدن مخیر کرده است و چه دور است این از ما، ذلت از ما خاندان دور است. این را خدا و پیامبرش و مؤمنان نمی پذیرند.» (3) این بیداری اسلامی، مجموعه ای از مقاومت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جهاد فکری و سیاسی و جنبشی حق طلبانه و الهام بخش در سراسر جهان به ویژه در کشورهای اسلامی است؛ نهضتی مقدس که خواهان زندگی بر اساس رهنمودهای آسمانی و قوانین قرآن و سنت نبوی است.
ماه محرّم، ماه تقابل اسلام حسینی و اسلام یزیدی است. ماه افشای ماهیت اسلام اموی و معرفی اسلام علوی است. امروز بیداری اسلامی، میدان جنگ اسلام ناب محمدی با امریکا و یاران شیطان بزرگ است. امروزه حفظ و تقویت کانون بیداری اسلامی؛ یعنی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و حمایت تبلیغی، فکری و سیاسی از ملت های به پا خاسته بر عهده رسانه های دینی به ویژه رسانه ملی است که پاسدار اندیشه های سیدالشهدا است.

تأثیر عاشورا بر خانواده سالم

خانواده، نخستین سنگ بنای جامعه است و به عنوان جامعه ای کوچک، همه ملاک های جامعه ای کامل را در سطحی محدودتر دارد. در چنین اجتماعی انسان ها با سرمشق گرفتن از قیام عاشورا، بر استحکام پیوند اجتماعی خویش می افزایند. فرزندان در همین اجتماع، آموزه های دینی و فرهنگ سوگواری را از پدران خویش فرا می گیرند و سپس به نسل آینده منتقل می کنند. به یقین، اگر چنین پیوندی نبود، فرهنگ عاشورا به سلامت به دست ما نمی رسید. اگر شیر مادران با اشک عزای عاشوراییان آمیخته در کام کودکان ریخته نمی شد، شاید کربلایی وجود نداشت تا آوای رسای آن از ورای قرن ها به گوش برسد. عزت هر جامعه در گرو سربلندی خانواده است و پدر و مادر وظیفه دارند فرهنگ شهادت طلبی و حسین وار زیستن را به کودکانشان بیاموزند. آنان باید این امانت فرهنگی را همان گونه که از پدران خویش فرا گرفته اند، به فرزندانشان به امانت بسپارند تا فرهنگ عاشورا همواره زنده بماند. (4) به این منظور باید به این سخن امام باقر (علیه السلام) عمل کرد که فرمود: «در روز عاشورا برای امام حسین (علیه السلام) مجلس عزا بر پا دارید و به همراه خانواده بر مصایب آن حضرت بگریید.» (5)
آن حضرت در کلامی دیگر فرمود: «خانواده را گرد آورید و مجلس عزا به پا دارید و بر آن حضرت دسته جمع بگریید!» (6)

اقتصاد سالم در مکتب حسینی

از دیدگاه دین اسلام، مال و ثروت نردبان صعود انسان است، ولی اگر موجب دلبستگی آدمی و سد راه گردد، ناپسند خواهد بود. اسلام ثروتی را می پسندد که مایه فساد در زمین و فراموش کردن ارزش های انسانی و گرفتار شدن در دام «تکاثر» (زیاده خواهی) نگردد و انسان را به «خود برتربینی» و «تحقیر دیگران» و مخالف با پیامبر و بزرگان دین دچار نسازد. لقمه حرام مانند نطفه حرام، جان آدمی را فاسد می کند و به منجلاب قساوت و سنگ دلی می کشاند. همان گونه که غذای ناسالم، جسم را بیمار می کند، خوردن مال حرام، روح را به بیماری می کشاند.
در حادثه کربلا کسانی که در مقابل امام حسین (علیه السلام) صف آرایی کردند و به جنگ با آن حضرت مبادرت ورزیدند که شکم هایشان از مال حرام پر شده بود و برای رسیدن به آمال های پست دنیا و اشباع شکم بارگی خود، دست به جنایتی زدند که دل هر انسان آزاده ای را به درد می آورد.
امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا، وقتی دید که کلام حقش در دل سخت تر از سنگ کوفیان اثر نمی کند، علت را سخت دلی و کرنش نکردن در برابر حق و لقمه های حرامی بر شمرد که شکم های کوفیان از آن پر شده بود و فرمود: «فقد ملئت بطونکم من الحرام و طبع علی قلوبکم؛ شکم هایتان از حرام پر شده و بر قلب هایتان مُهر خورده است.» (7)
عمر مسعد حتی در روز عاشورا، با کیسه های زر اموی و تصرف حرام در بیت المال مسلمانان، برای لشکریانی که تشنه خون امام بوده اند، غذا تهیه می کرد و در شکم های آنها می ریخت. از این رو، وقتی ولیّ خدا و امام عصرشان با آنها سخن می گفت سر و صدا می کردند و هلهله سر می دادند و حاضر نبودند به کلام آن حضرت گوش فرا دهند.
حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) از دیدگاه امام حسین (علیه السلام)
از آغاز آفرینش حضرت آدم، همه پیامبران الهی در انتظار حکومت حضرت مهدی (عج) بوده اند؛ زیرا در عصر ظهور، پیروزی نهایی حق بر باطل پدید می آید و جهان هستی از عدل و داد پر می شود. امام حسین (علیه السلام) حکومت حضرت مهدی (عج) را این گونه معرفی می کند: «حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) حکومتی است که در آن، ارزش ها و فضیلت های اخلاقی بر سراسر جهان سایه می افکند و دیگر جایی برای زشتی و فساد باقی نمی ماند.» خداوند متعال نیز در قرآن مجید، حکومت جهان را از آن صالحان و نیکان می داند که در آن، مستضعفان به دور از ستم و بی عدالتی، در آسایش و آرامش زندگی می کنند. (8) امام حسین (علیه السلام) درباره حتمی بودن ظهور صاحب الزمان (عج) می فرماید: «اگر از عمر دنیا جز یک روز باقی بماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانی می کند تا مردی از فرزندان من ظهور کند. پس او زمین را پر از عدل و داد می سازد، همان گونه که از ستم پر شده است». (9)

پی نوشت ها :

پی نوشت ها:
1. «قیام عاشورا در کلام و پیام امام»، تبیان، آثار موضوعی (دفتر سوم)، ص 60.
2. ابوجعفر محمد بن جریر بن یزید الطبری، تاریخ الطبری ، ج 4، ص 266.
3. طبرسی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ج 2، ص 300.
4. ابوالفضل هادی منش، نسیم محرم: عاشوراییان، فرهنگ و بزم و چکامه، ص 68.
5. جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قولویه القمی الصدوق، کامل الزیارات، ص 174.
6. همان.
7. بحارالانوار، ج 45، ص 8.
8. حمزه کریم خانی، پندهای امام حسین (علیه السلام)، ص 89.
9. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ص 317.
منابع
1. «قیام عاشورا در کلام و پیام امام». تبیان. آثار موضوعی (دفتر سوم)
2. الارشاد.
3. جعفریان، رسول. 1377. تاریخ خلفا. قم: الهادی.
4. خطیب بغدادی، ابوبکر، 1417 ه.ق. تاریخ بغداد (جلد 2). بیروت: دارالکتب العلمیه.
5. سید رضی، محمد بن الحسین. 1351. نهج البلاغه. ترجمه: فیض الاسلام. تهران.
6. شیخ صدوق. 1359. کمال الدین و تمام النعمه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
7. ــــــــــــــــــ. 1377. کامل الزیارات. تهران: پیام حق.
8. طبرسی. 1403. ه.ق. الاحتجاج علی اهل اللجاج (جلد 2). مشهد: نشر مرتضی.
9. الطبری، ابوجعفر محمد بن جریر بن یزید. بی تا. تاریخ الطبری (جلد 4). مصر: دارالمعارف.
10. طوسی، محمد بن الحسن. بی تا. امالی (جلد 2). قم: داوری.
11. القرشی، ابوعبدالله محمود بن یوسف بن محمد. 1365 ه.ق. کفایه الطالب. ترجمه: جمال الدین محمد زرندی. نجف.
12. القرشی، باقر شریف. 1396 ه.ق. حیاه الامام الحسین بن علی (علیه السلام) (جلد 1). نجف: مطبعه الادب.
13. کریم خانی، حمزه. 1385. پندهای امام حسین (علیه السلام) مرکز پژوهش های صدا و سیما.
14. کلینی، محمد بن یعقوب. الکافی (جلد 8). بیروت: دارالتعاریف.
15. مطهری، مرتضی. قیام انقلاب مهدی (عج).
16. هادی منش، ابوالفضل. 1387. نسیم محرّم: عاشوراییان، فرهنگ و بزم و چکامه. قم: حضور.
17. واردی، محمدتقی. 1383. اسوه جاوید (شخصیت و زندگی امام حسین (علیه السلام) قم: دارالثقلین.
حسینی ایمنی، سید علی؛ اشارات، قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، تابستان 1391.