حضرت آیت الله العظمی سید علی حسینی خامنه ای (مد ظله العالی) می فرمایند:
1) عبرت ماجرای امام حسین (ع) این است که انسان فکر کند، در تاریخ و جامعه ی اسلامی ، … چه حادثه ای واقع و چه میکروبی وارد کالبد این جامعه شده است که بعد از گذشت نیم قرن از وفات پیامبر (ص) و بیست سال از شهادت امیرالمؤمنین (ع)، در همین جامعه وبین همین مردم کسی مثل حسین بن علی (ع) را با آن وضع به شهادت برسانند. (1)
آیت الله شهید مرتضی مطهری (رحمت الله علیه) می فرمایند:
2) عزاداری سنتی امروز امام حسین علیه السلام، تبدیل حرکت به بنیاد است. این عزاداری که به حق درباره اش گفته شد: «من بکی او ابکی او تباکی و جبت له الجنه» – که حتی برای تباکی (خود را شبیه گریه کن ساختن) هم ارزش فراوان قائل شده – در اصل فلسفه اش تهییج احساسات علیه یزیدها و ابن زیادها و بسود حسینها و حسینیها بوده، در شرایطی که حسین (علیه السلام) به صورت یک مکتب در یک زمان حضو دارد و سمبل راه وروش اجتماعی معنی و نفی کننده راه و روش موجود معین دیگری است، یک قطره اشک برایش ریختن واقعاً نوعی سربازی است، در شرایط خشن یزیدی، در حزب حسینیها شرکت کردن و تظاهر به گریه کردن بر شهدا، نوعی اعلام وابسته بودن به گروه اهل حق و اعلان جنگ با گروه اهل باطل و در حقیقت نوعی از خود گذشتگی است، اینجا است که عزاداری امام حسین بن علی (علیه السلام) یک حرکت است، یک موج است، یک مبارزه اجتماعی است.
اما تدریجاً روح و فلسفه این دستور فراموش می شود و محتوای این ظرف بیرون می ریزد و مسأله، شکل یک «عادت» به خود می گیرد که مردمی دور هم جمع بشوند و به مراسم عزاداری مشغول شوند، بدون اینکه نمایانگر یک جهتگیری خاص اجتماعی باشد و بدون آنکه از نظر اجتماعی عمل «معنی داری» به شمار رود، فقط برای کسب ثواب (که البته دیگر ثوابی هم در کار نخواهد بود)، مراسمی را مجرد از وظایف اجتماعی و بی رابطه با حسینهای زمان و بی رابطه با یزیدها و عبیدالله های زمان به پا دارند، اینجاست که حرکت، تبدیل به بنیاد، یعنی «عادت» شده و محتوای ظرف بیرون ریخته و ظرف خالی باقی مانده است. در چنین مراسمی است که اگر شخص یزید بن معاویه هم از گور بدر آید، حاضر است که شرکت کند بلکه بزرگترین مراسم را بپا دارد. در چنین مراسم است که نه تنها «تباکی» اثر ندارد، اگر یک من اشک هم نثار کنیم به جایی بر نمی خورد. (2)

پی نوشت :

1. نشریه بصائر شماره 24 – ص 5، از بیانات آیت الله العظمی خامنه ای.
2. نهضتهای اسلامی در 100 ساله اخیر – ص 80 و 81 – شهید مطهری (ره).
منبع: نشریه ی بصائر و نهضت های اسلامی شهید مطهری (رحمت الله علیه)